وقوع تصادفات جاده‌ای و جان باختن هموطنانمان در این سوانح به یک موضوع عادی به‌ویژه در تعطیلات نوروز تبدیل شده است و یافتن راهکار برای کاهش چنین حوادثی هر لحظه مهم‌تر و ضروری‌تر می‌نماید. این در حالی است که مسئولان همچنان به ارائه آمار و هشدار نسبت به تصادفات بسنده می‌کنند و اقدامات عملی را فراموش کرده‌اند. البته ناگفته نماند که به‌تازگی از اهرم افزایش جریمه‌ها با هدف بازدارندگی بیشتر استفاده کرده‌اند.

به گزارش ترابران، ایمنی جاده‌ها یکی از جنبه‌های حیاتی زندگی مدرن است که روزانه میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ از برخورد وسایل نقلیه با هم گرفته تا منحرف شدن آنها از مسیر به دلایل مختلف. تصادفات جاده‌ای خطرات قابل‌توجهی برای سلامت و ایمنی عمومی جامعه ایجاد می‌کند، تا جایی که گفته می‌شود تصادفات جاده‌ای در سرتاسر جهان، یکی از علل شایع مرگ‌ومیر در میان افراد 15 تا 29 ساله است. در سراسر جهان سالانه 1.3 میلیون نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند، این رقم احتمالاً تا سال 2030 دو برابر خواهد شد. رانندگی در جاده‌های ناایمن، سرعت و سبقت‌های غیرمجاز، وسایل نقلیه فرسوده و خواب‌آلودگی یا مصرف نوشیدنی‌های الکلی از جمله عوامل این تصادفات است.

این حوادث تلخ در ایران نیز به یک امر روزانه و سنت به‌ویژه در سفرهای نوروزی تبدیل شده است. به‌صورت که در تصادفات نوروزی سال 1402، بالغ بر ۱۱۶۸ نفر در صحنه تصادفات جان باختند و در نوروز امسال نیز بر اساس آمار مقدماتی تعداد جانباختگان به 828 نفر رسیده است که بدون شک با تکمیل آمار از این میزان فراتر می‌رود. براساس آمارهای رسمی روزانه حدود 50 نفر در کشور بر اثر تصادف کشته می‌شوند. گویا هر هفته یک هواپیمای مسافری در جاده‌ها سقوط کرده باشد.

همین آمار کوتاه نشان می‌دهد که هرچه سریع‌تر برای حفظ جان هم‌وطنان در جاده‌ها باید چاره‌ای اندیشید. به همین دلیل، در این گزارش 10 روش مناسب برای جلوگیری از این تصادفات جاده‌ای ارائه می‌شود تا با بررسی نکات عملی، اقدامات نظارتی و ابتکارات اجتماعی از جمله اقدامات پیشگیرانه و راه‌حل‌های مناسب هنگام تصادفات جاده‌ای با هدف ارائه بینشی جامع برای ترویج سفرهای ایمن، راهبردهای مؤثری برای کاهش تصادفات و افزایش ایمنی جاده‌ها ترسیم شود.

پیش از مرور این 10 روش، جالب است بدانید که در کشورهای پیشرفته برای پیشگیری از حوادث رانندگی چند نکته کلیدی همواره به گردشگران گوشزد می‌شود:

– در صورت امکان از رانندگی در کشورهای فقیر که از نظر زیرساخت و توسعه انسانی، شاخص‌های مناسبی ندارند، خودداری کنید.

– همیشه کمربند ایمنی ببندید و در صورت امکان در صندلی عقب خودرو بنشینید.

– فقط سوار تاکسی‌های معتبر شوید، رانندگان آشنا به منطقه را انتخاب کنید و قبل از حرکت درباره کرایه‌ها به توافق برسید.

– اطلاعاتی درباره قوانین جاده، مقررات راهنمایی و رانندگی، الزامات بررسی‌های فنی خودرو و وضعیت جاده‌های کشور یا کشورهایی که قصد رانندگی در آن را دارید، جمع‌آوری کنید.

– حتی درباره قوانین غیررسمی جاده‌ها تحقیق کنید، به‌طور مثال، در برخی کشورها ممکن است رانندگان محلی گذرگاه‌های رسمی یا علائم راهنمایی و رانندگی را رعایت نکنند که در این صورت باید تذکر بدهید.

– هوشیار باشید؛ پس از مصرف مشروبات الکلی یا زمانی که خسته هستید یا استرس دارید از رانندگی اجتناب کنید، از رانندگی در جاده‌های بدون نور نیز خودداری کنید و هنگام رانندگی در سمت مخالف جاده توجه ویژه‌ای به اطراف داشته باشید.

– قبل از شروع سفر وسیله نقلیه خود را بررسی کنید، وضعیت لاستیک‌ها (از جمله زاپاس)، چراغ‌ها، شکستگی‌های احتمالی گلگیر و گیربکس و کمربند ایمنی را بررسی کنید تا مطمئن شوید که مناسب جاده است.

– قبل از سفر مطمئن شوید که هم خود و هم وسیله نقلیه‌تان بیمه باشد و گواهینامه رانندگی خود را همراه با گواهینامه موردنیاز کشور مقصد همراه داشته باشید.

– در طول سفر تصادفات مربوط به موتورسیکلت‌ها هم رایج هستند. در صورت امکان از استفاده از موتورسیکلت در سفر خودداری کنید، به خصوص اگر عادت به رانندگی با آنها را ندارید و اگر تصمیم به استفاده از آن را دارید حتماً از کلاه ایمنی استفاده کنید.

10 روش مناسب برای جلوگیری از تصادفات جاده‌ای

در اینجا برخی از راه‌حل‌ها و اقدامات پیشگیرانه خوب برای تصادفات جاده‌ای آورده شده است.

1- رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی

رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی برای حفظ ایمنی جاده‌ها بسیار مهم است. این قوانین به‌جهت تطبیق محدودیت‌های سرعت با شرایط جاده و کاهش خطر تصادف طراحی شده‌اند. علاوه بر این، دنبال کردن علائم راهنمایی و رانندگی و علائم رانندگی، قابلیت پیش‌بینی در جاده را برای مسافران افزایش می‌دهد.

2- رانندگی محتاط

تکنیک‌های رانندگی محتاطانه برای کاهش خطرات احتمالی در جاده‌ها حیاتی است. هوشیاری و توجه در حین رانندگی، رانندگان را قادر می‌سازد تا اقدامات سایران را پیش‌بینی کنند، علاوه بر این، حفظ فاصله ایمن پشت خودروهای دیگر، زمان و فضای بسیار مهمی را برای واکنش به رویدادهای غیرمنتظره فراهم می‌کند و احتمال برخورد از عقب را کاهش می‌دهد.

3- تعمیر و نگهداری منظم خودرو

عیب‌یابی مداوم و کامل خودرو نقش اساسی در پیشگیری از تصادف دارد. رانندگان می‌توانند از طریق بازرسی‌های معمول و بررسی اجزای ضروری خودرو مانند ترمزها، لاستیک‌ها و چراغ‌ها، مشکلات مکانیکی احتمالی را قبل از اینکه به خرابی‌های بحرانی تبدیل شوند، شناسایی کرده و به آنها رسیدگی کنند. علاوه بر این، وسایل نقلیه‌ای که به‌خوبی نگهداری می‌شوند با به حداقل رساندن خطر خرابی یا نقص ناگهانی که می‌تواند منجر به تصادف شود، به ایمنی کلی جاده کمک می‌کند و ایمنی راننده و سایرین را تضمین می‌کند.

4- آموزش ایمنی راه

آموزش با ترویج آگاهی از شیوه‌های ایمن در سفر، مانند اهمیت استفاده از نقاط عبور تعیین شده برای عابران پیاده و نیاز به احترام متقابل بین ترددکنندگان، می‌تواند فرهنگ ایمنی و همکاری را تقویت کند. علاوه بر این، آموزش رانندگان در مورد آسیب‌پذیری عابران پیاده و دوچرخه‌سواران می‌تواند منجر به رفتارهای محتاطانه‌تر شود و در نهایت به یک محیط ایمن‌تر و هماهنگ‌تر کمک کند.

5- بهبود زیرساخت

ارتقای زیرساخت‌های جاده‌ای مثل علائم و نشانه‌های جاده‌ای نقش اساسی در پیشگیری از تصادفات دارد. این زیرساخت‌ها برای رانندگان، عابران پیاده و دوچرخه‌سواران احتمال تصادفات در سفر را کاهش می‌دهند و به‌طور موثری می‌تواند سرعت خودروها را در مناطق خطرآفرین کاهش دهد.

6- اقدامات کنترل سرعت

کنترل سرعت برای کاهش تأثیر تصادفات مربوط به سرعت غیرمجاز ضروری است. زیرساخت‌های جاده مانند سرعت‌گیرها می‌تواند به کاهش سرعت تردد در مناطق پرخطر کمک کند، اجرای دقیق محدودیت‌های سرعت از طریق اجرای قانون و کمپین‌های آگاهی عمومی می‌تواند مانع سرعت غیرمجاز باشد.

7- آگاهی از الکل و مواد مخدر

کمپین‌های آموزشی با تمرکز بر کاهش رانندگی تحت تأثیر الکل یا مواد مخدر نقش مهمی در پیشگیری از حوادث رانندگی دارند. این کمپین‌ها با افزایش آگاهی در مورد خطرات رانندگی در حالت مستی و انتشار عواقب قانونی و شخصی رانندگی در این شرایط می‌تواند افراد را از درگیر شدن در چنین رفتارهای مخاطره‌آمیزی بازدارد و در نهایت به افزایش ایمنی جاده برای همه کمک کند.

8- بهبود امداد اضطراری

تقویت سیستم‌های بهداشتی و امدادی و امکانات اضطراری برای به حداقل رساندن شدت تصادفات و افزایش مراقبت‌های پس از حادثه بسیار مهم است. با بهبود کارایی و اثربخشی واکنش‌های اضطراری، می‌توان تأثیر کلی تصادفات را کاهش داد و به‌طور بالقوه جان انسان‌ها را نجات داد و پیامدهای درازمدت حوادث جاده‌ای را کاهش داد.

9- تجهیز گذرگاه‌های عابر پیاده

استفاده از گذرگاه‌های استاندارد که با دید واضح برای رانندگان و عابران پیاده ساخته شده، در کاهش خطر تصادفات ضروری است. وجود این گذرگاه‌ها در مکان‌های کلیدی، عبور ایمن و قابل پیش‌بینی را تضمین می‌کند. علاوه بر این، بهبود دید از طریق روشنایی کافی، علائم و طراحی جاده، ایمنی عابر پیاده را افزایش می‌دهد و احتمال تصادف را کاهش می‌دهد.

 10- توسعه حمل‌ونقل عمومی

با تشویق به استفاده از حمل‌ونقل عمومی و کاهش حجم وسایل نقلیه شخصی در جاده‌ها می‌توان تصادفات را به حداقل رساند. با گسترش شبکه‌های حمل‌ونقل عمومی و ترویج استفاده از روش‌های جایگزین حمل‌ونقل مانند دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی. با کاهش وابستگی به وسایل نقلیه شخصی، نه تنها ازدحام ترافیک کاهش می‌یابد، بلکه به سیستم حمل‌ونقل پایدار و ایمن برای مناطق شهری و حومه شهر نیز کمک می‌کنند.

با اجرای این اقدامات و ترویج رفتار مسئولانه در جاده‌ها می‌توان در جهت کاهش وقوع تصادفات جاده‌ای و ایجاد محیط‌های ایمن‌تر برای مسافران تلاش کرد.