جلسه بررسی طرح استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت سیزدهم به ریاست محمدباقر قالیباف آغاز شد و رئیس دولت نیز برای دفاع از سیدرضا فاطمی امین در صحن علنی مجلس حاضر شد.
به گزارش پایگاه خبری ترابران، جلسه بررسی طرح استیضاح سیدرضا فاطمی امین، وزیر صمت دولت سیزدهم صبح امروز (یکشنبه، 10 اردیبهشت‌ماه) با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیس دولت و بیش از دو سوم نمایندگان مجلس آغاز شد. همچنین در این جلسه، مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی؛ عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات،؛ محمد‌مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد و حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌دولت فاطمی امین را همراهی می‌کنند. رئیس دولت نیز برای دفاع از سیدرضا فاطمی امین در صحن علنی مجلس حاضر شد.
مردم گرفتار ایران‌خودرو و سایپا شده‌اند
سیدغنی نظری خانقاه، نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس در موافقت با این استیضاح با بیان اینکه امروز مجلس بین دفن خود و ماندن وزیر یکی را باید انتخاب کند، گفت: «به یاد دارید که با وساطت رئیس مجلس، رئیس دولت قول داد تا دو ماه این نابه‌سامانی را حل کند اما بعد از گذشت چند ماه این مشکل حل نشده است.«
او با اشاره به اینکه امروز مردم بین ناکارآمدی وزیر و نقش نمایندگان قضاوت خواهند کرد، خاطرنشان کرد: «امروز افکار عمومی و 85 میلیون نفر منتظر اقدام شما نمایندگان هستند که چگونه در مورد دو خودروساز بزرگ که با جان و مال مردم بازی می‌کنند، اقدام می‌کنید. افرادی که در جلساتی وضعیت کنونی را مطلوب جلوه می‌دهند آیا خبر ندارند قیمت پراید به 500 میلیون تومان رسیده است. مردم از شما می‌پرسند درباره ساماندهی بازار خودرو و کالاهای خانگی چه اقداماتی انجام داده‌اید، چرا باید خرید پراید برای مردم آرزو شده باشد در حالی که شایسته سوار شدن بر خودروهای روز دنیا هستند، گرفتار ایران خودرو و سایپا شده‌اند.»
این نماینده مردم در مجلس یازدهم اظهار کرد: «چرا باید واردات خودرو که مصوبه مترقی مجلس بود، بدون توجه دولت بر روی زمین باقی بماند، آیا مجلس تشخیص مصلحت نظام صلاحیت قانونی لازم برای وتو کردن آن را داشت، چرا دولت اقدام اساسی انجام نداد که مردم بین خودروی داخلی و خارجی حق انتخاب داشته باشند.»
او افزود: «ارسال لایحه دو فوریتی در زمان برگزاری جلسه استیضاح توهین به افکار مردم است، اگر استیضاح رأی نیاورد به اطمینان مردم خدشه وارد می‌شود. در این شرایط چگونه یک کارمند بازنشسته یا یک معلم می‌توانند خودرو یا لوازم خانگی مورد نیازشان را تأمین کنند.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: وزیر صمت برخلاف اینکه مکلف است وزیر کل کشور باشد درباره مسئولیت اجتماعی شرکت‌های بزرگی همچون صنایع مس باید کل کشور را در نظر بگیرد، چرا نسبت به برخی تیم‌های ملی نظیر تراکتورسازی بی‌تفاوتی می‌شود و احساس جدی ندارد. از سوی دیگر قیمت فولاد و مواد اولیه آن نصف قیمت جهانی است اما در کشور به قیمت جهانی عرضه می‌شود، پول این بخش به جیب چه کسی می‌رود و رانت چه کسی است، چه کسی باید پاسخگوی این بخش باشد.»
خودروسازان مونتاژکار هستند
در ادامه، صدیف بدری، عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران با انتقاد از عملکرد وزیر صمت گفت: «علیرغم ارائه برنامه‌ها و فرصت‌های داده شده به این وزارتخانه، وزارت صمت باعث رشد تورم و کنترل تولید شده است.»
او در ادامه اظهار کرد: «آقای فاطمی امین در طول 20 ماه گذشته بسیاری از فرصت‌ها را از دست داده است، استیضاح‌کنندگان در تابستان 1401 بنا به فرموده رئیس مجلس و نظر رئیس‌جمهور 3 ماه به او فرصت دادیم. نمایندگان بنا به وعده‌های وزیر صمت در جریان استیضاح آبان ماه سال گذشته به وی با رأی خود مهلت دادند اما متاسفانه آقای وزیر نه تنها در حوزه‌های مختلف وظایف اجرایی خود به‌ویژه خودرو اعم از کنترل بازار، کیفیت خودروی تولیدی و واردات خودرو هیچ اقدامی انجام نداد بلکه با سوءمدیریت موجب تشدید مشکلات گذشته هم شد.»
بدری خطاب به فاطمی امین با بیان اینکه آقای وزیر مگر تمام اختیارات درخواستی را از شورای سران قوا نگرفتید؟ گفت: «شما مگر براساس ماده 8 قانون ساماندهی صنعت خودرو اختیارات کافی برای واردات خودرو ندارید؟ چرا در زمان بررسی لایحه بودجه سال 1402 در هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام و در جلسه ویژه موضوع واردات خودرو حاضر نشدید و از مصوبه مجلس دفاع نکردید، چرا براساس اختیارات کامل قانونی نسبت به واردات استاندارد اقدام نمی‌کنید و شتابان با قطعی شدن استیضاح به فکر ارائه لایحه دوفوریتی می‌شوید؟»
او افزود: «در طول 20 ماه گذشته متلاطم‌ترین و بی‌برنامه‌ترین حوزه بازار کشور، بازار خودرو است. هر فصل یک تصمیم گرفته شده است، یک بار قرعه‌کشی، یک بار عرضه در بازار بورس، یک بار ثبت نام با ودیعه گذاشتن برای عرضه خودرو صورت می‌گیرد. آیا این تصمیم‌های متناقض و متفاوت ناشی از اعمال نفوذها و هدایت مافیای تولیدکنندگان خودرو نیست؟»
عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس گفت: «آقای وزیر شما به افزایش تولید خودرو در کشور اشاره می‌کنید اما هیچ اثری از بهبود کیفیت خودرو تولیدی و ثبات قیمت نیست و بازار و مردم اثر مناسبی از آمارهای ارائه شده شما را شاهد نیستند لذا هیچ سودی عاید مردم نشده است. آیا می‌دانید و باور دارید که سالانه بیش از 17 هزار نفر در جاده‌ها و در اثر تصادف جان خود را از دست می‌دهند؟ آیا می‌دانید بیش از 360 هزار نفر از هموطنان ما با جراحت‌های مختلف از قطع عضو تا قطع نخاع مواجه می‌شوند؟ آیا می‌دانید حدود 10 الی 15 درصد بودجه کل کشور صرف هزینه‌های تصادفات می‌شود؟»
بدری ادامه داد: «آقای وزیر آیا می‌دانید خودروسازان داخلی هر روز از کیفیت خودروها می‌کاهند و بسیاری از قطعات خودرو را با کیفیت پایین از چین وارد می‌کنند، خودروسازان مونتاژکار هستند. خودروسازهای داخلی فلز حلب را سه لایه کرده و مصرف می‌کنند و وسیله قتل هموطنان را می‌سازند. در صورتی که در دیگر کشورها خودروسازان از فولاد کم‌کربن در تولید ورق استفاده می‌کنند.»
وزیر صمت در آمارهای تخیلی خودساخته غرق شده است
سید ناصر موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در مجلس نیز در نطق میان دستور در موافقت با این استیضاح گفت: «وزیر صمت در آمارهای تخیلی خودساخته خود غرق شده و عذرخواهی نمی‌داند، لذا من عذرخواهم. دقیقاً 6 ماه قبل یعنی 10 آبان 1401 در نطق موافق استیضاح هشدار دادم که نسبت به توانایی آقای فاطمی امین شک داشته و دارم.»
او این وزارتخانه یک ژنرال ارشد و کارکشته اقتصادی نیاز دارد، اما فاطمی امین در حد سرجوخه هم نیست، گفت: «نگاه همگان به گرانی خودرو متمرکز شده، در حالی که اوضاع خراب‌تر از این صحبت‌ها بوده و باید نگاهی نیز به زیرساخت‌ها داشت. آقای فاطمی امین بدون کار کارشناسی و اخذ نظر کارشناسان، چارت وزارتخانه را برهم ریخت، ده‌ها نفر از افراد نزدیک به خود را که عمدتاً از خارج وزارتخانه بودند، آورد و در پست‌های مهم مدیریتی منصوب کرد و در این حال بدنه تخصصی را منزوی کرد.»
این نماینده مردم در مجلس خطاب به وزیر صمت با بیان اینکه صحبت‌های شما در جلسه استیضاح آبان سال گذشته را عیناً بازگو می‌کنم تا امکان قضاوت بیطرفانه در پیشگاه ملت و مجلس داشته باشیم، گفت: «شما با اشاره به افزایش تولید خودرو اعلام کردید که قرعه‌کشی را از سایپا حذف کرده‌اید، قرعه‌کشی که همه آن رانت و فساد بود، این حذف شد و بقیه نیز به کمک و یاری حق، حذف خواهد شد و خودروسازان به دنبال فروش اقساطی هستند. خودروسازان سال گذشته منت می‌گذاشتند، اکنون باید منت بخرند، اکنون یکی از خودروسازان در حال مذاکره با شرکت‌های لیزینگ است تا خودرو را به‌صورت اقساطی به فروش برساند.»
او افزود: «خوب است اعلام کنید کدام خودروساز به دنبال فروش اقساطی است؟! خودروسازان پول را اکنون دریافت و مورد تحویل را برای دو سال آینده تعیین می‌کنند، ضمن اینکه شما قرعه‌کشی را برداشته‌اید، اما نوبت‌بندی انجام داده‌اید که تا 2 سال نیز به طول می‌انجامد، از سوی دیگر 2 سال محصولات خودروسازان را پیش‌پیش فروخته که این موضوع خود می‌تواند منشأ جدید بحران باشد. اعلام کنید که به غیر از آینده‌فروشی چه اقدامی انجام داده‌اید؟ مگر اعلام نکرده بودید سال 1402 همه خودرو خواهند داشت!؟ چرا اکنون حرف خود را فراموش کرده‌اید؟»
نماینده مردم فلاورجان در مجلس عنوان کرد: «میزان تولید خودرو که قرار بود طبق بند 8 فرمان رئیس‌جمهور حدود 50 درصد در سال 1401 نسبت به سال 1400 افزایش یابد و با توجه به تیراژ 963 هزار دستگاه در سال 1400 و یک میلیون و 240 هزار دستگاه در سال 1401 محقق نشد و از سوی دیگر افزایش تولید سال 1401 به دلیل نبود عامل کرونا بود، چرا که در سال 1399 و 1400 گمرکات چین تا چند ماه بسته بود و تولید نمی‌توانست به نحو احسن انجام شود. در عجب هستم که شما به این اجحاف می‌گویید اقساط فروختن و خرید منت مردم!»
موسوی لارگانی اظهار کرد: «وزیر صمت مجوز کامل برای واردات خودرو داشت اما تعداد خودروهای وارداتی تاکنون صفر بوده است. او تا توانست موضوع را پشت گوش انداخت.»
این نماینده مردم در مجلس ادامه داد: «در شهریور سال 1400 برای اخذ رأی اعتماد از مجلس برنامه 38 صفحه‌ای ارائه کردید. در صفحه 17 این برنامه و در بند 5 به اصلاح سازوکارهای تنظیم قیمت تاکید کردید. بفرمایید آیا جهش قیمت پراید از 100 میلیون به 300 میلیون تومان، تنظیم بازار است؟ آیا گرانی 100 درصدی مصالح ساختمانی، کاهش قیمت محسوب می‌شود؟ آیا گرانی در بازار موبایل، ارزانی است؟»
فاجعه افزایش ۳ برابری قیمت خودرو
در ادامه نیز، الهویردی دهقانی، عضو کمیسیون صنایع مجلس افزایش۳ برابری قیمت خودرو از ابتدای روی کار آمدن فاطمی امین تا نون را فاجعه دانست و گفت: «وزیر در خدمت دو خودروساز بزرگ کشور است در حالی که باید وزیر صنعت باشد نه وزیر دو خودروساز. آمار واقعی حاکی از 209 میلیون خودروی در حال تردد در کشور است که اگر عمر مفید هر خودرو 7 سال باشد، در حال حاضر 23 میلیون خودرو فرسوده داریم که مصرف بنزین را افزایش می‌دهد که در نهایت نصف بودجه عملیات کشور را برای تأمین بنزین می‌گیرد.»
نماینده مردم ورزقان در مجلس در ادامه 70 درصد آلایندگی‌های کلانشهرها و کشور مربوط به خودروها دانست و گفت: «تصادفات جاده‌ای و هزینه اورهال، آمار را سر به فلک می‌کشاند از این رو با توجه به تولید حدود یک میلیون خودرو در سال ما چگونه می‌توانیم این 18 میلیون خودروی فرسوده را نوسازی کرده و از رده خارج کنیم. زمانی که وزیر این سمت را بر عهده گرفت تاکنون قیمت خودرو 3 برابر شده و قیمت پراید از حدود 109 میلیون به 330 میلیون و پژو پارس از 127 میلیون تومان به 615 میلیون تومان رسیده که یک فاجعه است.»
دهقانی ادامه داد: «وزیر در برنامه‌های خود گفته بود سالی 1.5 تا 2 میلیون خودرو تولید می‌کند اما خبری از آن نیست. قول داده بودند قرعه‌کشی را حذف می‌کنند اما خبری از آن نیست. وزیر در خدمت دو خودروساز بزرگ کشور است در حالی که باید وزیر صنعت باشد نه وزیر دو خودروساز. این همه مسائل که در خودروسازی وجود دارد اقتصاد و منابع ملی ما را هدر داده است. چرا ما از خودروسازان بیرون نمی‌آییم مگر دولت در خودروسازی چقدر سهم دارد. دولت باید سیاستگذار بوده و منافع ملی را در نظر بگیرد و خودروساز را به خودروسازان تبدیل کند.»
این نماینده مردم در مجلس یازدهم در ادامه با بیان اینکه مردم اموال غیرمنقول و منقول خود را می‌فروشند تا خودرو پیش‌خرید کنند، یادآور شد: «اما موقع تحویل خودرو باید آن را با قیمت دو تا سه برابر بخرند لذا نه می‌توانند خودرو را تحویل بگیرند و نه می‌توانند اموال فروخته شده خود را دوباره بخرند.»
او اضافه کرد: «چرا خودروسازان در چنین شرایطی، 50، 100 و حتی تا 200 درصد سود می‌برند اما ما تنها 5 یا 6 درصد به مردم سود می‌دهیم.»
آمارسازی در وزارت صمت
همچنین سید احمد رسولی نژاد، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در نطق میان دستور با بیان اینکه آقای فاطمی امین استاد وعده‌ها است، گفت: «آقای وزیر به صراحت بفرمایند درباره وعده کاهش قیمت خودرو، ارتقاء کیفیت و رشد تیراژ تولید، چه اقداماتی انجام شده است.»
او با بیان اینکه استیضاح این بار 9 بند در 4 محور دارد که با توجه به اهمیت تولید خودرو یکی از این محورها مربوط به موضوع خودرو است، ادامه داد: «کل تولیدات ایران خودرو در سال 1401 حدود 550 هزار دستگاه بوده است، در صورتی که آمار فروخته شده 613 هزار دستگاه اعلام شده است، آماری که در این دوره و در دولت آقای رئیسی در وزارت صمت باب شده، آمار خودروهای معیوب است، به این معنا که آمار خودروها یک بار در روز تولید و یک بار پس از اینکه به کف پارکینگ عودت داده می‌شود، حساب می‌شود.»
نماینده مردم دماوند و فیروزکوه در مجلس با بیان اینکه خودروهایی که به کف پارکینگ عودت داده می‌شود نباید جزء آمار محسوب شود، تصریح کرد: «کل تولیدات سایپا در سال 1401 حدود 351 هزار دستگاه بوده که طبق آمار داده شده 381 هزار دستگاه خودرو فروخته شده است که این آمار نیز غلط است، یعنی خودروهایی که به کف کارخانه عودت داده شده نیز جزء آمار کلی لحاظ شده است.»
رسولی نژاد ادامه داد: «اطلاعات غلط دیگری که در سال 1401 بیان شده این است که بیان می‌شود ما رکورد زدیم در حالی که بالاترین آمار تولید ایران خودرو مربوط به سال 1390 در دولت دهم است که این عدد 777 هزار و 777 دستگاه بوده است یعنی بیش از 227 هزار دستگاه بالاتر از تولید 1401.»
این نماینده خطاب به مخبر معاون اول رئیس‌جمهور افزود: «نکته مهم این است که تعداد خودروهای پیش‌فروش شده در انتهای سال گذشته حدود 900 هزار دستگاه اعلام شد، ضمن اینکه 600 هزار دستگاه نیز جزء تعهدات بود، یعنی یک میلیون و 500 هزار دستگاه که این موضوع نیز چالش بزرگی خواهد بود.»
او تصریح کرد: «مشکلاتی اعم از اینکه قطعه‌ساز قیمت‌ها را سلیقه‌ای تعیین می‌کند و خودروسازان نیز با توجه به تعهداتی که برای خودشان ایجاد کردند ممکن است دچار بحران شوند.»
رسولی‌نژاد با اشاره به بخش دوم مشکلات حوزه خودرو بیان کرد: «آقای وزیر به صراحت بفرمایند درباره وعده کاهش قیمت خودرو، ارتقای کیفیت و رشد تیراژ تولید، چه اقداماتی انجام شده است. به یاد دارید در روز اخذ رأی اعتماد وزیر اعلام کرد که قیمت خودرو کاهش، کیفیت خودرو افزایش و تولید خودرو رشد خواهد داشت؛ اکنون به‌طور متوسط خودروها حدود 300 درصد افزایش قیمت داشته است.»
افزایش تولید خودرو یا افزایش تولید قاتل خاموش مردم
در ادامه سارا فلاحی، نماینده مردم ایلام در مجلس، گفت: «افتخار وزارت صمت این است که تولید ملی را 40 درصد افزایش داده است! چه کسی به شما اجازه داده 40 درصد به قاتلان خاموش مردم اضافه کنید؟ چه کسی به شما اجازه داده است شرایط را به سمت و سویی ببرید که مردم نگران باشند؟ شما از تولید ملی صحبت می‌کنید، این چه تولید ملی است که هرزمان دشمنان این ملت فتیله تحریم را بالا می‌کشند، بازار شما زیر و رو می‌شود. نماد تولید ملی تسلیحات دفاعی ما است، نه پراید بی‌خاصیتی که به قاتل مردم تبدیل شده است.»
او خطاب به معاون اول رئیس دولت افزود: «امروز صرفاً استیضاح وزیر صمت نیست، امروز استیضاح همه‌کسانی است که پشت وزرای ناکارآمد هستند، انتظار داریم که حمایت دولت از برخی وزرا گرفته شود، زیرا شما باید در میان مردم برای خود سرمایه ایجاد کنید.»
استیضاح باندهای فساد در بازار خودرو و تولیدکنندگان تابوت های مرگ
در ادامه روح‌الله حضرت پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس بابیان اینکه این استیضاح، استیضاح باندهای گردن‌کلفت بازار خودرو و استیضاح تولیدکنندگان تابوت‌های مرگ و استیضاح مصوبان وضع فعلی کشور است، گفت: «این آقا وزیر خودروسازان است، وگرنه چرا خبر استیضاح او قیمت دنا را باید 70 میلیون پایین بیاورد در حالی که رشد قیمت خودروها تا روز اعلام وصول استیضاح ادامه داشت و مردم با این استیضاح به آینده امیدوار شدند. امروز خرید لوازم خانگی و تشکیل خانواده و یا یک خودرو ساده برای جوان ایرانی به رویا تبدیل شده و در طول دوران وزارت شما این اتفاقات رخ داده است و رانندگان تاکسی و دیگر رانندگان نیز امروز با لاستیک‌های پاره و خودروهای فرسوده در حال گذران زندگی هستند و وزارتخانه شما به گواه 87 میلیون ایرانی عملکردی در تنظیم بازار نداشته است.»
قیمت خودرو استخوان مردم را ترکانده است
هاجر چنارانی، نماینده مردم نیشابور در مجلس با بیان اینکه فاطمی امین توانایی مدیریت وزارت صمت را ندارد، گفت: «دیگر لازم نیست از مشکلات حوزه خودرو مانند احتکار، لابی و گرانی افسارگسیخته قیمت آن صحبت کنیم.»
چنارانی تاکید کرد: «امروز در حالی می‌گویند بازار خودرو به وزیر ارتباطی ندارد که مشخص نیست ما باید بابت افزایش افسارگسیخته با این بازار یقه چه کسی را گرفته و چه کسی را مقصر بدانیم؟ همچنین شهریور 1400 با گذشت 15 ماه از عمر دولت، نخستین استیضاح را در مجلس مطرح کردیم، اما هیچ اتفاقی نیفتاد و رأی اعتماد آقای فاطمی بیشتر نیز شد! اما باید پرسید بعد از آن چه اتفاقی در بازار خودرو افتاد و قیمت‌ها افسارگسیخته بالا رفت.»
این نماینده مردم در مجلس یازدهم خطاب به وزیر صمت عنوان کرد: «آقای فاطمی امین؛ از سال 92 شوراهای زیرمجموعه شما حتی یکبار هم برگزار نشده‌اند! شورای‌عالی نظارت نمونه‌ای از آن است، در حالی که تقریباً 2 هزار نفر منتظر یک مصوبه آن هستند، اما در این 20 ماه یک جلسه برگزار نشده و این خیانت در حق مردم است.»
چنارانی یادآور شد: «واردات خودرو را در حالی در مجلس قبل تایید کردیم که در این مجلس مجدداً تصویب شد و در چند رفت‌وبرگشت به شورای نگهبان، در مجمع تشخیص مصلحت نظام بلوکه شد و این شامل واردات خودروهای کارکرده نیز می‌شود و اگر چه دولت و آقای فاطمی امین گوش شنوایی ندارند، اما باید گفت اگر شما لایحه دوفوریتی داشتید، چرا یک سال گذشته برای مدیریت بازار خودرو، آن را ارائه نکردید؟»
