اعلام کاهش نرخ تعدیل هزینه پیمانکاری سه ماه‌های سوم و چهارم ۱۴۰۰ از سوی سازمان برنامه و بودجه، موجب انتقاد شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی خدمات فنی مهندسی شده است.
به گزارش خبرنگار پایکاه خبری ترابران، علی آزاد، دبیر انجمن شرکتهای راهسازی ایران در نشست خبری شورای هماهنگی تشکل‌های مهندسی، صنفی و حرفه‌ای کشور با بیان اینکه در 75 سال گذشته جامعه مهندسی کشور تامین زیرساخت‌های توسعه را به عهده داشته است، گفت: «دستاورد این جامعه مهندسی 20 هزار کیلومتر بزرگراه، 25 هزار کیلومتر راه اصلی، 100 هزار کیلومتر راه روستایی، 1500 کیلومتر اتوبان درون‌شهری و… در کشور است.»
او با انتقاد از دولت در عمل نکردن به تعهداتش در قراردادها اظهار کرد: «ما به‌عنوان فعالان صنعت احداث به عهد خود وفا می‌کنیم و هزار نوع ریسک را می‌پذیریم و از دولت انتظار رفتار دوستانه، منصفانه و عاقلانه‌ای داریم که سود کشور هم در آن است.»
آزاد تصریح کرد: «در گذشته همه پیمان‌ها در مدت مقرر قراداد به اتمام می‌رسید زیرا ما درک مسئولیت اجتماعی داشتیم اما اکنون تاخیر در پرداخت رقم قرارداد شرکتهای پیمانکاری سبب طولانی شدن مدت زمان اجرای پروژه‌ها می‌شود. متاسفانه برخی پروژه‌ها ۴ برابر مدت مذکور در قرارداد طول می‌کشد تا تکمیل شوند چون اعتبارات با تأخیر می‌رسد.»
او با اشاره به اینکه شرکتهای پیمانکاری همه ملزومات، مواد اولیه، مصالح، ماشین آلات و … را باید یا نقدی تهیه و یا آن را اجاره کنند. همچنین دستمزد کارگران را سر ماه پرداخت کنند، گفت: «با وجود اینکه در قراردادهای پیمانکاری با دولت قید شده است که هزینههای شرکتهای پیمانکاری باید ظرف ۲۰ روز پرداخت شود، اما پرداخت صورت‌وضعیت‌ها توسط دولت بعضاً تا یک سال آن هم نه به‌صورت نقدی بلکه با اسناد خزانه طول می‌کشد.»
دبیر انجمن شرکتهای راهسازی با انتقاد از تعیین نرخ پروژه توسط دولت، اظهار کرد: «فقط هر 3 ماه یک بار سازمان برنامه و بودجه نرخ تعدیل هزینه پیمانکاری را اعلام میکند که معمولاً افزایشی است اما اخیراً نرخ تعدیل سه ماه‌های سوم و چهارم ۱۴۰۰ از سوی سازمان برنامه و بودجه اعلام شده که برخلاف گذشته، کاهشی بوده است.»
تعطیلی برخی شرکتهای قدیمی و اصیل
در ادامه این نشست، سهیل آل‌رسول، دبیر شورای هماهنگی تشکل‌های مهندسی، حرفه‌ای و صنفی کشور با انتقاد از سیاست حمایت دولت از خودروسازان گفت: «سال‌ها هزینههای بالایی برای حفظ صنعت خودرو از جیب مردم و دولت پرداخته شده است که محصولاتش نه در تراز جهانی مطرح است نه مورد پذیرش و تایید مردم است، اکنون که مهندسان مشاور و پیمانکاران ما در تراز جهانی یک صنعت ریشه دار 70 ساله را بنیان نهادند، باید مورد حمایت ویژه کشور قرار گیرند.»
او خاطرنشان کرد: «متأسفانه بر اثر سیاستهای نادرست زادبوم حیات این مجموعههای دانش بنیان با تصمیمات غلط به بیراهه رفته است و برخی از شرکتهای اصیل و قدیمی مهندسان مشاور در شرف تعطیلی قطعی هستند.»
آل‌رسول اظهار کرد: «صدور بخشنامههایی که به‌جای پرداخت حقالزحمه به دانش، تعهد و تخصص مهندس مشاور عمدتاً با نفر-ماه و نفر-روز این مشاوران را به شرکتهای تأمین نیرو بدل میکند، باعث تهی شدن محتوای طرحها و پروژههای فنی شده که هر از چندی با بروز سوانح و حوادث جامعه را متوجه فقدان روح و تعهد و تخصص در برخی طراحیها میکند.»
او گفت: «متاسفانه افزایش توانمندی‌های ساختاری، مدیریتی و تخصصی مهندسان مشاور با ابهام و چالشهای فراوانی مواجه شده است.»
دبیر شورای هماهنگی تشکل‌های مهندسی، حرفه ای و صنفی کشور با تاکید بر اینکه کاهش شدید بودجههای عمرانی همزمان با رشد چندبرابری نیروی کار مهندسی در دهه اخیر باعث رقابتهای منفی و بروز تخلفات اخلاقی در همه شئون پروژههای ملی کشور شده است، خاطرنشان کرد: «در شرایط مشابه دولتها در کشاکش چالشهای عمیق مالی با تعریف پروژههای مطالعاتی و مهندسی مجدد از سرمایه‌های ملی مهندسی مشاور خود حفاظت کردهاند.»
زنگ خطر اضمحلال مهندسی مشاور در کشور
او تصریح کرد: «در صورت اضمحلال قریبالوقوع مهندسان مشاور داخلی بسیار محتمل است ما برای اجرای پروژههای خود ناگزیر به صرف هزینههای چند برابری و دلاری شویم که مغایر با اهداف ملی خودکفایی و توجه به فعالیتهای دانش بنیان است.»
آل‌رسول با بیان اینکه مهندسان مشاور نیازمند توجه ویژه از سوی مسئولان تراز اول کشور هستند، تاکید کرد: «شرکتهای مهندس مشاور باید از قانون برگزاری مناقصات مستثنا شوند، بخشنامههای حقالزحمه آنها اصلاح شود. سازمان تامین اجتماعی به رعایت قوانین درباره مهندسان مشاور ملزم شود، معافیت‌های مالیاتی برای آنها در نظر گرفته شود و در نهایت پرداخت مطالبات معوق آنها تسهیل شود.»
نسبت به مهاجرت نیروهای متخصص حساستر باشیم
او با اشاره به اینکه باید نسبت به مهاجرت نیروهای متخصص مهندسان مشاور حساستر باشیم، گفت: «به‌تدریج از سال 1380تا 1400 مطابق آمار رسمی سفره مهندسان 47 درصد بیش از بقیه جامعه کوچک شده است که از تحقیر دانش و تحصیلات فنی مهندسان مشاور حکایت دارد.»
بدهی‌های دولت با اسناد خزانه اسلامی تسویه می‌شود
پس از آل رسول، ایرج گلابتونچی،دبیر کل سندیکای شرکتهای ساختمانی، مهندسان ایرانی را از بهترین سازندگان طرح‌های عمرانی مانند راهسازی، سدسازی، نیروگاه سازی، فعالیتهای نفتی و … دانست و گفت: « دستمزد پرسنل شرکتهای پیمانکاری و عمرانی در ابتدای هر سال با اعلام وزارت کار افزایش می‌یابد ولی ما بعد از یک سال شاهد اعمال نرخ تعدیل در قراردادها هستیم و این فشار بالا بودن دستمزدها یک سال بر سر شرکتهای عمرانی وجود دارد.»
او با بیان انکه قرار بود پرداخت وجوه پیمانکاری سابق بر اساس اسناد خزانه باشد و مطالبات جاری را نقدی پرداخت کند، اظهار کرد: «اما دولت طلب‌های فعلی و صورت وضعیت‌های شرکتهای عمرانی را هم با اسناد خزانه اسلامی تسویه میکند.»
گلابتونچی درباره میزان کاهش نرخ تعدیل هزینههای پیمانکاری پاییز و زمستان سال گذشته از سوی سازمان برنامه و بودجه یادآور شد: «در دو فصل پایانی سال قبل کالاهای اساسی بر اساس شاخص رشد اعلامی به ترتیب ۱۰ و ۱۷ درصد در پاییز و زمستان افزایش داشتند ولی میزان رشد نرخ تعدیل هزینههای پیمانکاری به ترتیب ۱ و ۲ درصد بود. حتی در برخی موارد مانند قیمت سیمان و فولاد، نرخ تعدیل منفی بوده است.»
او درباره روش پرداخت با اسناد خزانه اسلامی گفت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که اسناد خزانه‌ای که با سررسید سه ساله به پیمانکاران به ازای هزینههای فعالیتهای عمرانی داده می‌شود، در زمان سررسید اوراق ۲۵ درصد ریزش دارد.»
