دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها با اشاره به افزایش عوارض آزادراه‌ها پس از 4 سال گفت: «کاهش درآمد آزادراه‌ها آسیب‌های مختلفی ازجمله کاهش ایمنی، کاهش نگهداری و سطح کیفیت آزادراه‌ها، بی‌رغبتی صاحبان سرمایه برای مشارکت در پروژه‌های آزادراهی و غیرممکن شدن بهسازی و بازسازی آزادراه‌ها را رقم می‌زند.»
مهندس خدایار خاشع، دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری ترابران، درباره افزایش عوارض آزادراه‌ها، اظهار کرد: «عوارض آزادراه‌ها بعد از حدود سه سال ابلاغ شد، هرچند که ابلاغیه سال 99 هم درواقع همان عوارض سال 98 بود که با یک سال تاخیر اعلام شد و این یعنی امسال بعد از چهارسال عوارض آزادراهی افزایش یافته است.»
او با تاکید بر اهمیت عوارض آزادراه‌ها به‌عنوان نوعی از سرمایه‌گذاری، توضیح داد: «براساس قانون برخی افراد با تقبل کردن بخشی از هزینه‌های احداث یک آزادراه، علاوه بر کمک به توسعه کشور از این طریق سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ بنابراین عوارض درواقع شیوه بازگشت سرمایه برای این افراد است.»
خاشع با انتقاد از افزایش غیرمتناسب عوارض آزادراهی، اظهار کرد: «علی‌رغم تورم بیش از 50 درصد سالانه در چهار سال اخیر و افزایش هزینه‌های احداث راه اعم از مصالح، پرسنل، بهره‌برداری و نگهداری، عوارض فقط 25 درصد افزایش داشته و این به معنای متضرر شدن سرمایه‌گذاران است.»
کاهش درآمد آزادراه‌ها به ضرر ایمنی است
دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها با بیان اینکه بخشی از درآمد عوارض آزادراه‌ها عملا صرف نگهداری آنها می‌شود، افزود: «با ابلاغ نکردن به‌موقع عوارض آزادراهی و همچنین کاهش درآمد کنونی، متاسفانه در حال حاضر شاهد آن هستیم که بسیاری از آزادراه‌های کشور از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند چون درآمد آنها کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد؛ این در حالی است که گاهی بی‌توجهی به نگهداری یک راه در چند سال منجر به خرابی می‌شود که بعدها با ده برابر هزینه هم امکان بازسازی و یا بهسازی وجود نخواهد داشت چراکه با نگهداری نامناسب، معمولا خرابی‌ها به لایه‌های زیرین نفوذ کرده و با آسیب عمیق‌تر، نیاز به ترمیم راه هم اساسی‌تر خواهد بود.»
او کاهش درآمد آزادراه‌ها را به ضرر ایمنی دانست و توضیح داد: «با کاهش درآمد آزادراه‌ها، علاوه بر خدشه به نگهداری، ایمنی هم دچار مخاطره می‌شود، مثلا با انجام نشدن به موقع خط‌‌کشی راه‌ها به‌ویژه در شب، دید راننده کمتر شده و همین امر منجر به بروز سوانح جدی می‌شود.»
بازگشت سرمایه هم غیرممکن شد
خاشع تصریح کرد: «با افزایش کنونی عوارض آن‌هم بعد از 4 سال، درواقع امکان بازگشت سرمایه فراهم نیست، بنابراین سرمایه‌گذاران رغبت کمتری برای حضور در پروژه‌های آزادراهی خواهند داشت.»
او در ادامه گفت: «نرخ بازگشت سرمایه در آزادراه‌ها، میزان سود سپرده بانکی به‌علاوه 3 درصد است که در شرایط کنونی این رقم باید 26 درصد باشد، اما برخلاف قرارداد و تعهد وزارت راه، سود عوارض آزادراهی مشمول مالیات می‌شود که این طنز تلخی برای سرمایه‌گذاران و حتی متولیان امر است.»
خاشع توضیح داد: «در حال حاضر، سود سپرده بانکی 23 درصد و معاف از مالیات است اما سود سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها با کسر 7 درصد مالیات، فقط 19 درصد است که با تورم کنونی کشور به‌هیچ‌وجه سرمایه‌گذاری در چنین راهی عقلایی نیست.»
دبیر کمیته شرکت‌های سرمایه‌گذار در آزادراه‌ها کاهش سرمایه‌گذاری در آزادراه‌های کشور را منجر به ضرر ملی دانست و اذعان کرد: «ما برای متعادل‌سازی نرخ عوارض آزادراهی جلسات متعددی با وزارت راه و ارگان‌های مرتبط داشتیم اما واقعیت این است که در کشور ما همه مسائل به نحوی سیاسی می‌شود؛ همان‌گونه که سال گذشته بعد از ابلاغ عوارض آزادراهی توسط وزیر وقت، بعد از یک هفته متوقف و علت این امر برانگیخته شدن حساسیت جامعه عنوان شد؛ این در حالی بود که همه اقلام مصرفی و حتی هزینه‌های جانبی اعم از عوارض تلفن‌های ثابت و یا خدمات شهرداری بدون توجه به این حساسیت افزایش یافته بود.»
300 سال زمان برای تحقق برنامه وزارت راه در ساخت آزادراه
خاشع با مقایسه وضعیت ایران و چین در ساخت آزادراه‌ها، یادآور شد: «نخستین آزادراه ایران یعنی آزادراه تهران – کرج در سال 1340 ساخته شد و کشور چین 22 سال بعد از ما نخستین آزادراه خود را احداث کرد اما امروز چین بیش از 140 هزار کیلومتر آزادراه با کیفیت بسیار مناسب دارد در حالی که میزان آزادراه‌های در دست بهره‌برداری کشور ما با گذشت بیش از 60 سال از سابقه ساخت آزادراهی، فقط حدود 2 هزار و 800 کیلومتر است.»
او ادامه داد: «باتوجه به توضیحات فوق، به‌طور متوسط در کشور پهناور ایران سالانه حدود 46 کیلومتر آزادراه ساخته شده است اما باتوجه به برنامه وزارت راه مبنی بر احداث 15 هزار کیلومتر راه در کشور، اگر متوسط سالی 50 کیلومتر آزادراه ساخته شود، حدود 300 سال زمان برای تحقق این برنامه نیازمندیم که این امر فاجعه است.»
