رئیس انجمن اسقاط و بازیافت خودرو اسقاط را دچار نوعی رهاشدگی از طرف برخی مسئولان و متولیان ذی‌ربط دانست و گفت: «برای بهبود وضعیت اسقاط در کشور جدول معادل‌سازی باید اصلاح و به‌روز شود.»
محمود مشهدی‌شریف، رئیس انجمن اسقاط و بازیافت خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری ترابران، علت کند بودن اسقاط خودروهای فرسوده را منوط به عوامل متعددی دانست و اظهار کرد: «باتوجه به گرانی خودروهای نو و همچنین تبعیت همیشگی خودروی فرسوده از قیمت خودروی نو، بنابراین وقتی کمترین قیمت خودرو بیش از 300 میلیون تومان باشد، کسی حاضر نیست خودروی فرسوده خود را با 15 یا 20 سال کارکرد به قیمت حدودی 40 میلیون تومان تحویل مراکز اسقاط دهد.»
او ضایعات فلزی و غیرفلزی خودرو (لاشه خودرو) و گواهی اسقاط را دو محصول اصلی خودروهای فرسوده خواند و تصریح کرد: «در بهترین حالت اگر گواهی اسقاط را به قیمت روز 30 میلیون تومان و لاشه خودرو را حداکثر 10 تا 15 میلیون تومان در نظر بگیریم، هیچ‌‌کس به تحویل خودروی خود با این قیمت‌ها حاضر نمی شود، چراکه از طریق همان خودروی فرسوده امکان درآمدزایی دارد و قطعا درآمد آن بیش از مبالغ اسقاط خواهد بود.»
او خاطرنشان کرد: «شرایط کنونی اسقاط بدون ایجاد تغییر و اصلاح در بحث گواهی اسقاط برای صاحبان فرسوده رغبت و انگیزه ایجاد نمی‌کند.»
مشهدی‌شریف درباره راهکارهای بهبود وضعیت اسقاط و ایجاد انگیزه برای صاحبان خودروهای فرسوده، اذعان کرد: «نخستین پیشنهاد و راهکار برای حل موضوع اسقاط، به‌روزرسانی و اصلاح جدول معادل‌سازی است چراکه در جدول موجود گواهی خودرو بدون توجه به سال ساخت آن تعیین شده، در حالی‌که نباید قیمت خودروی 20 ساله با 40 ساله یکسان باشد، برای مثال ضایعات خودروها حتی با تفاوت کارکرد فاحش حداکثر بین 3 تا 5 میلیون است اما قیمت آنها در بازار گاهی 60 تا 70 میلیون باهم متفاوت است.»
قرعه‌کشی خودرو به اسقاط هم ضرر می‌زند
رئیس انجمن اسقاط و بازیافت خودرو در ادامه با بیان اینکه طرح قرعه‌کشی خودرو به ضرر اسقاط بود، توضیح داد: «با شروع قرعه‌کشی خودروهای سواری، فرصت جدیدی برای صاحبان فرسوده فراهم شد تا با شرکت در این طرح‌های قرعه‌کشی به‌جای اسقاط، از سود حاشیه بازار استفاده کنند، یعنی به‌جای تحویل خودروی فرسوده خود به مراکز اسقاط با قیمت نهایتا 40 میلیون تومان، از سود حاشیه بازار که همان تفاوت قیمت کارخانه و بازار بوده و گاهی به بیش از 100 میلیون می‌رسد، بهره‌مند شوند.»
او در ادامه برشماری دلایل عقب‌ماندگی اسقاط در کشور، افزود: «علی‌رغم وضعیت نابه‌سامان اسقاط، در حال حاضر هیچ‌گونه سیاست تشویقی برای ایجاد انگیزه و رغبت در صاحبان خودروهای فرسوده نداریم.»
درآمدزایی 700 میلیون تومانی در ماه با عدم اسقاط
مشهدی شریف با اشاره به اینکه در حال حاضر طبق قانون، اگر گواهی اسقاط موجود نباشد، خودروسازان موظف به پرداخت 1.5 درصد قیمت خودرو به صندوق توسعه تحقیقات وزارت صمت هستند، اذعان کرد: «براساس اطلاعات منتشر شده، ماهیانه بیش از 700 میلیون به این صندوق واریز شده که با احتساب همین 4 ماه سال 1402، رقمی بین 2 میلیارد و 800 میلیون تا 3 میلیارد و 200 میلیون الان باید در این صندوق باشد، اما هنوز هیچ خبری مبنی برای کاهش نرخ تسهیلات و تخصیص آن برای طرح‌های جایگزینی وجود ندارد و وزارت صمت درباره این پول هیچ صحبتی نکرده که به صاحبان فرسوده وام یا امتیازی اختصاص دهد.»
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه پس این مبالغ واریز شده کجا و چگونه هزینه می‌شود؟ گفت: «تا این لحظه هنوز معلوم نیست که این مبالغ در چه مواردی هزینه شده و یا خواهد شد، وزارت صمت هم در این زمینه سکوت اختیار کرده است.»
این فعال صنفی درباره جزئیات مبالغ واریز شده به صندوق توسعه تحقیقات وزارت صنعت، معدن و تجارت، بیان کرد: «ایران‌خودرو ماهیانه حدود 400 میلیون تومان، سایپا حدود 200 میلیون تومان و سایر خودروسازان حدود 100 تا 200 میلیون تومان به این حساب واریز کرده‌اند و ما همچنان منتظر واکنشی از سوی وزارت صمت برای هزینه کرد این مبالغ هستیم.»
مشهدی‌شریف گفت: «در بحث خودروهای فرسوده نه فقط طرح تشویقی بلکه طرح تنبیهی هم در هیچ یک از ابعاد اجرا نمی‌شود، در حال حاضر بیمه خودروهای فرسوده در قالب پلکانی شامل افزایش قیمت نمی‌شوند، تفاوتی بین کارت سوخت خودروی نو و فرسوده قائل نشده‌اند، از تردد خودروهای فرسوده در کلان‌شهرها طبق قانون جلوگیری نمی‌شود و حتی استانداردهای سخت‌گیرانه برای معاینه فنی این خودرو لحاظ نمی‌شود.»
پیشنهاد الزامی شدن گواهی صرفه‌جویی انرژی
او اسقاط را دچار نوعی رهاشدگی از طرف برخی مسئولان و متولیان ذی‌ربط دانست و اظهار کرد: «یکی از پیشنهادهای مهم ما که امیدواریم تصویب شود، این است که طبق ماده 8 قانون هوای پاک باید علاوه بر گواهی اسقاط، چیزی به نام گواهی صرفه‌جویی انرژی داشته باشیم.»
به گفته مشهدی شریف، گواهی صرفه‌جویی انرژی به این معنا است که مابه‌التفاوت میزان سوخت مصرفی خودروی فرسوده با خودروی نو (براساس بررسی‌ها هر خودروی فرسوده حدود 4.13 لیتر بیش از خودروی نو سوخت مصرف می‌کند) در یک صندوقی ذخیره شود و در نهایت به صاحبان فرسوده پرداخت شود.
رئیس انجمن اسقاط و بازیافت خودرو تصریح کرد: «با انجام اقدامات فوق به‌راحتی می‌توان اهداف برنامه را مبنی بر اسقاط یک خودرو به ازای تولید هر 4 خودرو محقق کرد که باتوجه به ادعای مسئولان مبنی بر تولید یک میلیون و 200 هزار تا یک میلیون و 600 هزار خودرو باید سالانه حدود 300 تا 400 هزار دستگاه اسقاط شود که برخی از آنها نیاز به دو یا سه گواهی دارند.»
کاهش 90 درصدی اسقاط در سال‌های گذشته
مشهدی‌شریف صدور بیش از 500 هزار گواهی در سال را میزان ایده‌آل اسقاط دانست و یادآور شد: «برای تحقق این میزان باید سیاست‌های تشویقی و تنبیهی در یک بسته جامع و همراه هم اعمال شوند.»
او با بیان اینکه میزان اسقاط در سال‌های 1398 تا 1401 به ترتیب 7 هزار و 700 ، 13 هزار ، کمتر از 30 هزار و در سال 1401 حدود 40 هزار دستگاه بوده است، خاطرنشان کرد: «این عدد در سال 93 حدود 350 هزار دستگاه بود که نشان از افت بیش از 90 درصدی اسقاط در سال‌های اخیر دارد.»
او در پایان تاکید کرد: «هوای پاک هرگز با پول محقق نمی‌شود و تنها راه این امر اسقاط و بازیافت خودروهای فرسوده است.»
