ساحل داریم، سهم نداریم
دریا برای ایران یک مزیت جغرافیایی است، نه یک انتخاب. از چابهار تا خزر، بنادر کشور سالهاست توسعه یافتهاند، اسکلهها بلندتر شدهاند و آمار ناوگان رشد کرده است؛ اما آنچه همچنان محل مناقشه است، تبدیل «ظرفیت» به «ثروت» است.
سخنان مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در نهمین نمایشگاه حملونقل، لجستیک و صنایع وابسته نشان میدهد سیاستگذار مسیر توسعه دریا محور، پدافند غیرعامل و جهش لجستیکی را بهدرستی تشخیص داده، اما تحقق این اهداف بدون اصلاح گلوگاههای لجستیکی، اتصال مؤثر ریل و جاده به بندر و مشارکت واقعی بخش خصوصی، همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
پرسش اصلی اینجاست: آیا بنادر ایران آماده جهشاند، اما لجستیک کشور هنوز جرأت پرواز ندارد؟
ترانزیت ۲۰.۶ میلیون تن کالا در دولت چهاردهم
سعید رسولی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با تشریح برنامهها و اقدامات این سازمان اعلام کرد: بنادر ایران در مسیر توسعه دریا محور، تقویت پدافند غیرعامل و جهش لجستیکی قرار گرفتهاند و سازمان بنادر در چارچوب تکالیف برنامه هفتم توسعه، بهدنبال بهرهبرداری حداکثری از ظرفیتهای ژئوپلیتیکی کشور است.
به گزارش ترابران آنلاین، رسولی این نشست را همزمان با گرامیداشت ۲۶ آذر، روز حملونقل، فرصتی برای تبیین جایگاه راهبردی بنادر کشور دانست و با تقدیر از فعالان رسانهای، بخش خصوصی و خانواده بزرگ حملونقل، گفت: ایران با بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی و دسترسی به آبهای آزاد، ظرفیتی کمنظیر برای ایفای نقش محوری در زنجیره لجستیک منطقه دارد.
مدیرعامل سازمان بنادر با اشاره به جایگاه ایران در اتصال کشورهای CIS و کریدور شمال–جنوب تأکید کرد: توسعه دریا محور میتواند بیشترین خدمت را به اقتصاد ملی ارائه دهد و بنادر کشور را به موتور پیشران تجارت و ترانزیت منطقهای تبدیل کند.
وی از توسعه ریلی بندر چابهار بهعنوان یکی از پروژههای کلیدی یاد کرد و گفت: با اتصال ریل به داخل بندر چابهار، امکان تخلیه و بارگیری مستقیم کالا بر روی شبکه ریلی فراهم میشود. این پروژه با همکاری راهآهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل دنبال میشود و نقش بندر چابهار را در شبکه حملونقل ملی و بینالمللی بهطور چشمگیری ارتقا خواهد داد.
بندر امام؛ هاب غلات کشور در وضعیت عادی
رسولی با اشاره به وضعیت بندر امام خمینی (ره) گفت: این بندر بهعنوان هاب اصلی واردات غلات کشور، در شرایط طبیعی فعالیت میکند و موجودی کالای اساسی آن حدود ۴ میلیون تن است.
به گفته وی، در حال حاضر ۲۰ فروند کشتی در لنگرگاه و ۱۰ فروند کشتی در اسکله بندر امام در حال تخلیه و بارگیری هستند و این وضعیت خارج از روال عادی نیست.
وی افزود: مشکلات مربوط به تأمین ارز، ثبت سفارش و مجوزها با هماهنگی دولت تا حد زیادی برطرف شده و روند تخلیه کالاهای اساسی بدون وقفه در حال انجام است. رسولی تأکید کرد: حتی در جریان جنگ ۱۲ روزه نیز رکورد تخلیه کالا از بنادر کشور شکسته شد.
مدیرعامل سازمان بنادر با اشاره به وضعیت دریای خزر گفت: پنج کشور ساحلی خزر در مجموع حدود ۵۰۰ فروند شناور فعال دارند که ۱۰۴ فروند آنها با پرچم جمهوری اسلامی ایران تردد میکنند.
وی افزود: ایران از نظر تعداد ناوگان تحت پرچم ملی، رتبه نخست در خزر و جزو ۲۰ کشور نخست جهان در میان ۱۷۶ عضو سازمان جهانی دریانوردی (IMO) قرار دارد.
کاهش تراز آب خزر؛ تهدیدی جدی برای بنادر شمالی
رسولی کاهش سطح آب دریای خزر را یک چالش راهبردی دانست و گفت: این موضوع در نشست مشترک پنج کشور ساحلی بررسی شده و تصمیم گرفته شد مطالعات، دادهها و اقدامات بهصورت مشترک به اشتراک گذاشته شود.
به گفته وی، عملیات هیدروگرافی و لایروبی مستمر در بنادر شمالی ادامه دارد و با سرمایهگذاری بخش خصوصی، بزرگترین شناور لایروبی خزر وارد چرخه عملیاتی کشور شده است.
مدیرعامل سازمان بنادر از طراحی و ایجاد بنادر جدید متناسب با کاهش تراز آب خزر خبر داد و تأکید کرد: تحقق این پروژهها نیازمند سرمایهگذاری هدفمند بخش غیردولتی و همکاری منطقهای است.
پدافند غیرعامل و توجه به بنادر کوچک
رسولی با تأکید بر اهمیت پدافند غیرعامل گفت: این موضوع از اولویتهای وزارت راه و شهرسازی و سازمان بنادر است و توجه به بنادر کوچک با جدیت دنبال میشود.
وی از لایروبی بیش از ۱.۵ میلیون متر مکعب در بنادر کوچک استان بوشهر خبر داد و افزود: بندر آستارا پس از سالها تعطیلی بازگشایی شده و عملیات پهلوگیری، تخلیه و بارگیری در آن از سر گرفته شده است.
مدیرعامل سازمان بنادر، عمل به مسئولیتهای اجتماعی را رسالت این سازمان دانست و گفت: بسیاری از بنادر در مجاورت شهرها قرار دارند و فعالیت آنها علاوه بر منافع اقتصادی، تبعاتی برای شهروندان دارد.
به گفته وی، تسهیل ترافیک، توسعه آزادراهها و خطوط ریلی منتهی به بنادر و اجرای کریدور ساحلی، بهویژه در سواحل مکران، بخشی از اقدامات اجتماعی و زیرساختی سازمان بنادر است.
روابط منطقهای و سرمایهگذاری قزاقستان
رسولی با رد شایعات درباره وجود چالش جدی در روابط حملونقلی ایران و قزاقستان گفت: تعاملات مالی میان شرکتها امری طبیعی است و مشکلی در سطح روابط دو کشور وجود ندارد.
وی از نهایی شدن قرارداد سرمایهگذاری قزاقستان در بنادر ایران خبر داد و افزود: بهزودی شاهد حضور عملیاتی طرف قزاق در بنادر کشور خواهیم بود.
معاون وزیر راه و شهرسازی در پایان تأکید کرد: بازیگران اصلی ترانزیت، صاحبان کالا هستند و سازمان بنادر در تعامل با آنها بهدنبال افزایش سهم ایران از ترانزیت منطقهای است.
وی خاطرنشان کرد: با همین زیرساختهای موجود نیز ظرفیت جذب حجم قابل توجهی از بار وجود دارد و آینده بنادر ایران، آیندهای لجستیکی، راهبردی و دریا محور است.
