فشار اقتصادی آمریکا، مذاکرات اقلیمی IMO را به بنبست کشاند
سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) با احتمال تعلیق رایگیری نهایی چارچوب Net-Zero (NZF) مواجه است؛ توافقی که قرار بود انتشار کربن صنعت کشتیرانی را تا سال ۲۰۵۰ به صفر خالص برساند. بر اساس گزارش انحصاری Lloyd’s List، فشارهای اقتصادی ایالات متحده، شامل تهدید به وضع تعرفههای تنبیهی، محدودیتهای بندری و اقدامات تلافیجویانه موجب تغییر موضع کشورهایی شده که بیش از ۵۰ درصد ظرفیت حملونقل دریایی جهان را کنترل میکنند. این تحول، ۱۷۶ کشور عضو را در آستانه تصمیمگیری روز جمعه، بین تعلیق مذاکرات یا ریسک شکست کامل توافق قرار داده است.
منبع: Lloyd’s List
چارچوب Net-Zero حاصل پنج سال مذاکره فشرده است و مکانیزمی برای قیمتگذاری کربن در صنعت کشتیرانی ایجاد میکند. این صنعت سالانه یک میلیارد تن CO2 تولید میکند که معادل سه درصد کل انتشارات جهانی است. چارچوب پیشنهادی شامل اهداف میانمدت کاهش 20 درصدی انتشارات تا 2030 و 70 درصدی تا 2040 است. اما مخالفت کشورهای تولیدکننده نفت به رهبری عربستان سعودی و امارات، در کنار فشارهای آمریکا، توازن قوا را تغییر داده است.
یونان، قبرس و مالت – سه قدرت دریایی اروپا – آمادگی خود را برای عدم همراهی با موضع بروکسل اعلام کردهاند. این اقدام بیسابقه در تاریخ 50 ساله حضور اتحادیه اروپا در IMO رخ میدهد. این سه کشور که 40 درصد ناوگان تجاری اروپا را کنترل میکنند، نگران تأثیر قیمتگذاری کربن بر رقابتپذیری صنایع دریایی خود هستند. منابع دیپلماتیک تأیید میکنند این اولین شکست در اجماع 27 عضو اتحادیه در IMO خواهد بود.
دبیرخانه IMO گزینه “تعلیق رویهای” را به عنوان راهحل میانی پیشنهاد داده است. این مکانیزم امکان به تعویق انداختن رایگیری را بدون تعیین مهلت مشخص فراهم میکند. انتظار میرود چین، که تاکنون موضع محتاطانهای داشته، این پیشنهاد را در جلسه عمومی مطرح کند. تحلیلگران معتقدند پذیرش این گزینه به میزان اطمینان مخالفان از کسب اکثریت بستگی دارد.
طبق مقررات IMO، در صورت رد چارچوب، امکان طرح مجدد آن حداقل تا دو سال آینده وجود ندارد. حتی در صورت تصویب، دوره 10 ماهه “پذیرش” آغاز میشود. در این دوره، اعتراض کتبی کشورهای دارای 50 درصد تناژ جهانی میتواند اجرای توافق را متوقف کند. این موضوع نگرانیهایی درباره پایداری هر توافق احتمالی ایجاد کرده است.
تصمیم روز جمعه در لندن، پیامدهای گستردهای برای همکاریهای بینالمللی اقلیمی خواهد داشت. شکست احتمالی نه تنها اهداف کاهش کربن صنعت دریانوردی را به تأخیر میاندازد، بلکه میتواند الگویی برای مقاومت در برابر سایر توافقات اقلیمی شود. مذاکرات محرمانه پنجشنبه شب، مسیر نهایی را تعیین خواهد کرد.