از ایران تا عراق
هر ساله، اربعین حسینی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تجمع‌های مذهبی جهان، آزمونی بزرگ برای هماهنگی و مدیریت حمل‌ونقل است. در سال ۱۴۰۴، با مشارکت گسترده بیش از ۱۵ سازمان و دستگاه مختلف، عملیات لجستیکی بی‌سابقه‌ای در مسیر ایران تا عراق برگزار شد. مهران قربانی، معاون حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی، در مراسم «تجلی اخلاص» با حضور وزیر و مدیران ارشد، از تلاش خادمان این مسیر پرشور قدردانی کرد و عملکرد موفق در جابجایی میلیون‌ها زائر را نشانه‌ای از همبستگی و قدرت ملت‌های مسلمان دانست.
این گزارش، نگاهی دقیق و مفصل به اقدامات، دستاوردها و چالش‌های حوزه حمل‌ونقل در اربعین ۱۴۰۴ ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد چگونه ترکیب هوشمندانه حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی، تجربه‌ای امن و روان برای زائران رقم زده است
همکاری بین‌سازمانی و جلسات تخصصی
وی یادآور شد که در انجام عملیات، بیش از ۱۵ سازمان و دستگاه مختلف همراهی داشتند و کمیته‌های تخصصی متعدد برای مدیریت عملیات تشکیل شده بود. هر سازمان در مجموعه وزارتخانه‌ها و استان‌ها تشکیلات ویژه خود را داشت.
پس از پایان سال ۱۴۰۳، درس‌آموخته‌ها و نقاط ضعف و قوت شناسایی شد و ۱۰ نشست تخصصی با حضور نمایندگان دستگاه‌ها برگزار گردید. در این نشست‌ها، برنامه‌ریزی برای ارتقای خدمات در مدهای مختلف حمل‌ونقل و رفع چالش‌های میدانی انجام شد.
اقدامات زیرساختی و جاده‌ای
• در محورهای ۵۰ کیلومتری از راه‌های چهارخطه و مسیرهای منتهی به مرزها، به‌ویژه استان‌های ایلام و خوزستان، اقدامات گسترده‌ای صورت گرفت.
• بهبود جریان ترافیک، کنترل ناوگان عبوری و تقویت ایستگاه‌ها و پایانه‌های خدمات در سفرهای بازگشت اجرا شد.
• وضعیت پایانه‌ها و جریان ترافیک نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد بهبود یافته و ظرفیت صندلی‌ها افزایش یافت.
• پیش‌بینی راه‌اندازی قطار فوق‌العاده در روزهای اوج سفر و انتقال مسافران از نقاط شلوغ مانند اندیمشک و کرمانشاه نیز انجام شد.
ترکیب حمل‌ونقل چندوجهی
مهران قربانی اشاره کرد که در این عملیات از ترکیب حمل‌ونقل چندوجهی شامل جاده، ریلی، هوایی و دریایی استفاده شده است.
حمل‌ونقل هوایی
• نظارت بر فروش بلیط‌ها و ارائه خدمات چارتر و عادی، به‌کارگیری هواپیماهای پهن‌پیکر و آماده‌سازی پارکینگ‌ها برای مسافران انجام شد.
• با وجود محدودیت‌های عملیاتی ناشی از چالش‌های اقتصادی و پیامدهای جنگ ۱۲ روزه، همکاری صنوف حمل‌ونقل هوایی سبب شد که مشکلات عبور شود.
• میانگین تأخیر پروازها نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیر داشت و شرایط پروازی بهبود یافت.
• مسیرهای هوایی خرمشهر به بصره راه‌اندازی شد و مجموعاً بیش از ۹۰۰ مسیر هوایی در ایام اربعین فعال بود.
حمل‌ونقل ریلی و دریایی
• در حوزه ریلی، افزایش ظرفیت صندلی‌ها و برنامه‌ریزی سیستم هاب از روز اول طرح، مدیریت بهینه‌ای را در ایام اوج سفر امکان‌پذیر ساخت.
• مسیر دریایی خرمشهر به بصره نیز راه‌اندازی شد تا جابجایی مسافران به شکل روان‌تری انجام شود.
حمل‌ونقل جاده‌ای
• بیش از ۶۵۰۰ دستگاه اتوبوس فعال در مسیرهای جاده‌ای خدمات‌رسانی کردند و با برنامه‌ریزی مناسب، ازدحام در پایانه‌ها کنترل شد.
• مدیریت میدانی، نظارت بر ناوگان و تصمیمات بهینه در نقاط کلیدی به کاهش تصادفات و افزایش ایمنی کمک کرد.
دستاوردها و آمار نهایی
• جابجایی مسافران به کشور عراق با رشد ۴ درصدی نسبت به سال گذشته مواجه شد.
• استفاده حداکثری از حمل‌ونقل هوشمند و گردآوری اطلاعات سال گذشته باعث شد تصمیم‌گیری‌های بهینه و برنامه‌ریزی دقیق انجام شود.
• حضور مدیران و نمایندگان میدانی موثر در پایانه‌ها و نظارت بر فعالیت شرکت‌ها، موجب ارائه خدمات مطلوب شد.
• اقدامات ویژه برای کاهش تصادفات، بهبود مسیرهای طولانی، استقرار موکب‌ها و جایگاه‌های سوخت با موفقیت اجرا شد.
• استفاده مناسب از رسانه‌ها باعث شد تقاضا مدیریت شده و خدمات به نحو مؤثر ارائه گردد.
قربانی با تأکید بر بزرگواری و مدیریت ستاد مرکزی اربعین گفت: «هیچ موردی پیش نیامد که نیازهای اساسی سه روز ابتدایی پاسخ داده نشود.»
وی افزود که افزایش ظرفیت ریلی و هوایی و مدیریت بهتر شبکه، عملکرد سال آینده را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در پایان، وی اعلام کرد که از افرادی که در اربعین تاثیرگذار بودند، نمایندگی از کل فعالان معرفی شده و قدردانی خواهد شد تا این اقدام به رسمیت شناختن تلاش‌های خالصانه آنان باشد.
