تعمیر یا پایان مسیر؟
شبکه ریلی کشور با معضل واگن‌های فرسوده و مشکل‌ساز دست و پنجه نرم می‌کند؛ واگن‌هایی که نه تنها کندی حرکت قطارها را رقم زده‌اند، بلکه بهره‌وری کل سیستم را به خطر انداخته‌اند. حالا حبیب‌الله ملاطفی، مدیرکل واگن‌های راه‌آهن، اعلام کرده که زمان برخورد جدی با این معضل فرا رسیده است؛ واگن‌های خراب یا باید اصلاح شوند یا از ریل حذف خواهند شد. این تصمیم سرنوشت‌ساز، زنگ خطری است برای مالکانی که کیفیت تعمیرات و قطعات مورد استفاده را نادیده گرفته‌اند و وعده بهبود عملکرد ناوگان ریلی ایران را به همراه دارد.
بازنگری در قطعات مورد استفاده در تعمیرات اساسی
به گزارش ترابران آنلاین، ملاطفی با اشاره به اهمیت کیفیت تعمیرات در افزایش عمر مفید واگن‌ها گفت: «واگن‌های مسافری سالانه و واگن‌های باری هر سه سال یک‌بار تحت تعمیرات اساسی قرار می‌گیرند. در این فرآیند، کیفیت قطعات مصرفی و عملکرد مراکز تعمیراتی نقش تعیین‌کننده‌ای در ایمنی و پایداری ناوگان دارد. بر همین اساس، نظارت‌های دقیقی از سوی ناظران فنی صورت می‌گیرد و کلیه قطعات باید در سامانه نظام فنی مهندسی به ثبت رسیده و تأییدیه‌های لازم را داشته باشند.»
وی افزود که بازنگری گسترده‌ای در سامانه نظام فنی مهندسی انجام شده و در مدت کوتاهی، لیست قطعات تأییدشده حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است؛ اقدامی که علاوه بر ارتقای استانداردها، زمینه را برای توسعه تولید داخل نیز فراهم می‌کند.
حرکت به سوی بومی‌سازی قطعات ریلی
مدیرکل واگن‌های راه‌آهن همچنین از برگزاری جلسات متعدد با شرکت‌های دانش‌بنیان، قطعه‌سازان داخلی و فعالان صنایع نظامی و خودرویی برای توسعه بومی‌سازی قطعات مورد نیاز صنعت ریلی خبر داد.
به گفته او، این رویکرد بخشی از راهبرد کلان راه‌آهن برای استقلال فنی و تأمین داخلی قطعات حیاتی ناوگان است که در شرایط تحریم، اهمیتی دوچندان یافته است.
«ما در تلاش هستیم با همکاری بخش خصوصی، بخشی از قطعات مهم واگن‌ها را با تکیه بر توان داخلی تأمین کنیم. این یک موضوع حیاتی برای آینده حمل‌ونقل ریلی کشور است.»
واگن‌های معیوب؛ عامل کندی در شبکه ریلی
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در روند بازرسی‌ها مورد توجه قرار گرفته، شناسایی واگن‌های معیوبی است که با خرابی‌های فنی خود، عملکرد کل شبکه را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
ملاطفی در این رابطه توضیح داد:
«ما گزارش‌های دقیق و مستمر هفتگی و ماهانه از وضعیت واگن‌ها تهیه می‌کنیم. شامل:
۰ واگن‌هایی که به دلیل خرابی در شبکه متوقف شده‌اند
۰ واگن‌هایی که در تعمیرات ویژه باقی مانده‌اند
۰ و واگن‌هایی که مستقیماً باعث کندی سیر و کاهش بهره‌وری در شبکه شده‌اند.»
وی تأکید کرد که تعداد این واگن‌های مشکل‌دار زیاد نیست، اما اثر تخریبی آن‌ها بر کل سیستم حمل‌ونقل ریلی، قابل توجه است.
به همین منظور، مذاکراتی با شرکت‌های مالک واگن‌ها انجام شده و آیین‌نامه‌ای در دست تدوین است تا به‌صورت نظام‌مند، این واگن‌ها یا از شبکه خارج شوند یا از سوی مالکان تعمیر و استانداردسازی شوند.
تکمیل قطارهای برنامه‌ای؛ هدف راه‌آهن
یکی از اهداف کلیدی راه‌آهن، تشکیل و بهره‌برداری از قطارهای برنامه‌ای کامل و منظم است؛ قطارهایی که بدون توقف‌های ناخواسته و با واگن‌های سالم، عملکردی دقیق و قابل پیش‌بینی داشته باشند.
در همین راستا، همکاری تنگاتنگی میان راه‌آهن و شرکت‌های بهره‌بردار و مالک واگن‌ها شکل گرفته تا پایش مداوم، خروج واگن‌های ناسالم و نوسازی تدریجی ناوگان در اولویت قرار گیرد.
به نقل از ریل‌ایران ملاطفی در پایان خاطرنشان کرد: «هدف ما شبکه‌ای ایمن، منظم و بهره‌ور است. هر واگن معیوب، ممکن است عملکرد صدها کیلومتر مسیر را مختل کند. بنابراین با اجرای دقیق این طرح، به‌دنبال کاهش توقفات ناخواسته، افزایش بهره‌وری، و تسریع سیر قطارها هستیم.»
اقدام راه‌آهن برای نظارت دقیق بر تعمیرات و خروج واگن‌های معیوب از شبکه، گامی مهم در ارتقای عملکرد حمل‌ونقل ریلی کشور است.
توسعه بومی‌سازی قطعات، مشارکت بخش خصوصی، و بازنگری در نظام فنی قطعات، همگی در خدمت هدفی واحد هستند: شبکه‌ای سریع‌تر، ایمن‌تر و کارآمدتر.
