مشکلات حمل و نقل بین‌المللی در مرزهای شرقی ایران، به ویژه مرزهای استان خراسان رضوی، همچنان ادامه دارد و می‌تواند به تهدیدی جدی برای موقعیت ترانزیتی کشور تبدیل شود. در گفت‌وگو با ابراهیم عطایی، نایب رئیس انجمن صنفی حمل و نقل بین‌المللی استان خراسان رضوی، وضعیت مرز لطف‌آباد و دیگر گذرگاه‌های شرقی بررسی شد. او هشدار داد که ادامه توقف‌های طولانی کامیون‌ها، صف‌های طویل کانتینرها و ضعف مدیریت مرزی، هزینه‌های سنگینی به بخش خصوصی تحمیل کرده و جایگاه ایران در مسیرهای ترانزیتی آسیای میانه و افغانستان را به خطر خواهد انداخت.

ایران با موقعیت استراتژیک خود در کریدورهای ترانزیتی شمال-جنوب و شرق-غرب، فرصت‌های عظیمی برای تبدیل به قطب ترانزیت کالا و مسافر دارد. اما به دلیل مشکلات داخلی مانند ضعف زیرساخت‌ها و عدم پایبندی به کنوانسیون‌های بین‌المللی، این موقعیت‌ها از دست رفته است. مهرداد تقی‌زاده‌بهجتی و سیدطه‌حسین مدنی به لزوم رفع موانع داخلی و هماهنگی میان دستگاه‌ها برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های ترانزیتی تأکید دارند. در غیر این صورت، ایران ممکن است در رقابت با مسیرهای رقیب از دست برود و جایگاه خود را در عرصه جهانی از دست دهد.

در نشست سه‌جانبه ایران، آذربایجان و روسیه که در باکو برگزار شد، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، بر اهمیت توسعه همکاری‌ها در حوزه حمل‌ونقل، ترانزیت و انرژی در چارچوب کریدور شمال – جنوب تأکید کرد. وی از هدف‌گذاری ترانزیت ۱۵ میلیون تن کالا تا سال ۲۰۳۰ خبر داد و خواستار تدوین برنامه اقدام مشترک ظرف سه ماه آینده شد. در این نشست، پروژه‌های زیرساختی از جمله خط‌آهن رشت – آستارا، پایانه ریلی آستارا، و پل مرزی کلاله – آقبند نیز تشریح شد. وزیر راه همچنین بر تقویت همکاری‌های گمرکی و ایجاد «کریدور انرژی» میان سه کشور تأکید کرد.

در گفت‌وگویی با خبرنگار ترابران آنلاین، سیده فاطمه مقیمی با اشاره به فشار تحریم‌ها، قوانین ناکارآمد و زیرساخت‌های فرسوده، بر کار جمعی و بازتعریف نقش تشکل‌ها تأکید می‌کند. او تشکلِ نماینده واقعی را پل میان بخش خصوصی و سیاست‌گذار می‌داند؛ جایی که از «تریبون گلایه» به عرصه تصمیم‌سازی می‌رسد. به‌گفته او «تحریم تنها مشکل نیست» و برای ورود به رقابت جهانی باید قوانین با استانداردهای بین‌المللی هماهنگ و زیرساخت‌های نرم‌افزاری و فیزیکی تقویت شود. و اگر تغییری قرار است رخ دهد، باید «از همین امروز، همین نقطه» آغاز شود.

با گذشت ماه‌ها از امضای توافق حذف دوزبلاغ میان ایران و ازبکستان، رانندگان ایرانی در مرز «آلات» همچنان با مطالبه این مجوز و توقف‌های طولانی روبه‌رو هستند. اختلاف در تفسیر «کشور ثالث» باعث شده گمرک ازبکستان محموله‌های بارگیری‌شده از ایران را مشمول دوزبلاغ بداند. این وضعیت، هزینه‌زا و بحرانی به‌ویژه برای ناوگان یخچال‌دار شده است. عبداله خانعلی، رئیس هیئت‌مدیره کانون رانندگان یخچال‌دار، با هشدار نسبت به تداوم این روند، خواستار اقدام فوری برای اجرای دقیق توافق و حمایت از ناوگان ایرانی شده است.

پیش‌نویس سند برنامه ملی گذر (ترانزیت) با هدف ارتقای جایگاه ایران به عنوان یک هاب ترانزیتی منطقه‌ای، شامل سیاست‌ها و اقدامات کلیدی برای بهبود زیرساخت‌ها، افزایش حجم ترانزیت و تسهیل فرآیندهای مرزی است. این سند تأکید ویژه‌ای بر ایجاد ستاد ملی ترانزیت، پنجره واحد مرزی و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل دارد. با وجود جهت‌گیری‌های مثبت، برخی چالش‌ها مانند تحریم‌ها، کمبود منابع مالی و نوسازی ناوگان، نیازمند توجه و راهکارهای دقیق‌تر برای تحقق اهداف است. در صورت اعمال اصلاحات پیشنهادی، این سند می‌تواند به یک نقشه‌راه عملیاتی تبدیل شده و سهم ایران در ترانزیت منطقه‌ای و جهانی را افزایش دهد

دکتر جراره معتقد است در لجستیک ایران قانون فراوان است اما اجرا گم شده.
او می‌گوید محدودیت ارزی پذیرش فناوری را کُند کرده، انرژی ارزان انگیزه
بهره‌وری را کاهش داده، و ناهماهنگی نهادی مسیر توسعه را مسدود کرده است.
نماینده تهران راه‌حل را در نظارت مؤثر مجلس و هم‌افزایی دولت-بخش خصوصی
می‌بیند؛ ترکیبی که می‌تواند ترانزیت ایران را به کلید اشتغال و ارزآوری تبدیل کند.

در گفت‌وگوی اختصاصی ترابران آنلاین در حاشیه نمایشگاه، پیمان سنندجی سهم پایین ترانزیت ایران را نتیجه نبود مدیریت یکپارچه، ناوگان فرسوده و هزینه های بالا دانست. او نسخه جبران را سپردن اجرا به بخش خصوصی، نوسازی ناوگان با یارانه های هدفمند و حرکت به سمت حمل‌ونقل هوشمند عنوان کرد. سنندجی همچنین بر اصلاح رویه های مرزی ویزا، سوخت و بیمه و تقویت همکاری های منطقه ای برای ارتقای جایگاه ترانزیت ایران تاکید کرد.