قطار توسعه به بندر می‌رسد؛ اعتبار تکمیل راه‌آهن زاهدان–چابهار تخصیص یافت
پس از سال‌ها انتظار و تأخیر، پروژه استراتژیک راه‌آهن زاهدان به چابهار با تخصیص اعتبار تازه‌ای، بار دیگر در کانون توجه قرار گرفت؛ مسیری که نه فقط مسیر توسعه جنوب شرق کشور، بلکه بخشی از پازل اتصال ایران به بازارهای هند، آسیای میانه و اقیانوس هند است.
به گزارش ترابران آنلاین به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، محمدمهدی زارعی، سرپرست اداره‌کل راه‌آهن جنوب شرق اعلام کرد که اعتبار تکمیل ساخت این پروژه تخصیص یافته و دولت بر اتصال ایرانشهر به شبکه ریلی تمرکز ویژه‌ای دارد. به گفته وی، پایش‌های انجام‌شده از سوی راه‌آهن حاکی از توان فنی کشور برای اتمام این پروژه سنگین زیرساختی است.
مسیر دشوار، هدف بزرگ
پروژه راه‌آهن زاهدان–چابهار، با طولی نزدیک به ۶۳۰ کیلومتر، یکی از اصلی‌ترین قطعات کریدور شرق ایران به‌شمار می‌رود که قرار است بندر اقیانوسی چابهار را به شبکه ریلی سراسری کشور متصل کند. این پروژه از ابتدا با هدف توسعه سواحل مکران، تقویت ترانزیت کالا، کاهش وابستگی به بندرعباس و افزایش نفوذ در بازارهای آسیای میانه و افغانستان تعریف شد.
با وجود آغاز عملیات اجرایی در دولت‌های پیشین، این پروژه در سال‌های اخیر به دلیل کمبود منابع مالی، چالش‌های زیست‌محیطی و موانع فنی با کندی مواجه شد. اما تخصیص اعتبار اخیر، بارقه‌ای از امید برای حرکت مجدد این قطار ایجاد کرده است.
۲ همت برای کنترل شن‌های روان
یکی از موانع طبیعی مهم در این مسیر، شن‌های روان در بازه زاهدان–بم است که به گفته زارعی، اگر سازمان برنامه و بودجه موافقت کند، ۲ همت (۲۰ هزار میلیارد تومان) اعتبار برای تثبیت مسیر اختصاص خواهد یافت. چنین سرمایه‌گذاری، در نوع خود بی‌سابقه است و نشان از عزم جدی دولت برای تثبیت این کریدور دارد.
میرجاوه؛ اتصال ریلی به شرق پاکستان
زارعی همچنین از اولویت‌بندی پروژه ریلی زاهدان–میرجاوه در برنامه‌های توسعه‌ای خبر داد. این مسیر، به‌دلیل نقش آن در اتصال به شبکه ریلی پاکستان و امکان انتقال کالاهای اساسی، اهمیت استراتژیک دارد. وی با اشاره به نبود چالش توپوگرافی در مسیر، این پروژه را عملیاتی و دارای توجیه فنی دانست.
راه‌آهن زاهدان به میرجاوه نه‌تنها مکمل اتصال چابهار به شرق کشور است، بلکه حلقه اتصال بندر گوادر پاکستان و بندر چابهار ایران را تکمیل کرده و می‌تواند ایران را به *گلوگاه‌های تجارت منطقه‌ای* بدل کند.
تأثیرات محلی؛ نفت و سیمان روی ریل
طبق اعلام رسمی، مسیر زاهدان–خاش در حال حاضر نیز ظرفیت بارگیری فرآورده‌های نفتی و سیمان را دارد. به‌کارگیری این ظرفیت می‌تواند بخشی از بار ترافیکی جاده‌ای استان را کاهش دهد و نقش مهمی در کاهش آلایندگی، سوانح جاده‌ای و هزینه حمل‌ونقل داشته باشد.
تحلیل نهایی: بازیگری ایران در هندسه جدید ترانزیت منطقه‌ای
با احیای پروژه راه‌آهن چابهار–زاهدان، ایران بار دیگر به نقشه ترانزیتی جنوب آسیا بازمی‌گردد؛ نقشه‌ای که در آن چابهار می‌تواند رقیب راهبردی گوادر باشد، و ایران می‌تواند از مسیر هند، افغانستان و آسیای مرکزی، به بازیگر پررنگ‌تری بدل شود.
اما تحقق این چشم‌انداز، منوط به تداوم تخصیص بودجه، به‌کارگیری ظرفیت بخش خصوصی، دیپلماسی منطقه‌ای فعال و حل چالش‌های فنی مسیر است. در غیر این صورت، قطار توسعه ممکن است دوباره در پیچ‌های فرسایشی پروژه‌های ناتمام متوقف شود.
