راه‌آهن خواف-هرات؛ گذرگاهی به جهانی نو
در حالی که راه‌آهن خواف – هرات به عنوان یک مسیر کلیدی برای ترانزیت بار از ایران به افغانستان و کشورهای آسیای میانه در حال گسترش است، معاون وزیر راه و شهرسازی از عبور بارهای کشورهای مختلف، از جمله آمریکا، از این مسیر خبر داد. جبارعلی ذاکری دیروز در حاشیه مراسم آیین امضای تفاهم‌نامه راه‌اندازی شهر لجستیک تهران با اشاره به رشد چشمگیر میزان جابه‌جایی بار از این مسیر اظهار کرد: «در ماه گذشته رکورد جابه‌جایی بار در این مسیر شکسته شد و بار ترانزیتی از ایران به افغانستان به ۶۳ هزار تن رسید.» او همچنین پیش‌بینی کرد که تا پایان سال جاری این میزان به ۱۰۰ هزار تن خواهد رسید.
معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به اهمیت این مسیر برای کشورهای مختلف، تصریح کرد: «بارهایی از ترکیه، ترکمنستان، هند، امارات و روسیه از این خط عبور کرده‌اند و حتی بار آمریکایی نیز از مسیر ریلی خواف – هرات به افغانستان رسیده است.» این اظهار نظر به وضوح نشان می‌دهد که ایران در حال تبدیل شدن به یک پل ترانزیتی مهم در آسیای مرکزی است، اما برای تحقق این امر، نیاز به رفع چالش‌های مختلفی از جمله مشکلات زیرساختی و هماهنگی با کشورهای همسایه دارد.
ذاکری افزود که «با وجود استقبال خوب از طرف افغانستان و هند برای صادرات و ترانزیت بار، هنوز موانع موجود در این مسیر باید به سرعت رفع شوند.» او همچنین از اقدامات در حال انجام برای گسترش این خط ریلی خبر داد و اعلام کرد که تا یک ماه آینده، ۴۳ کیلومتر به خط ریلی هرات اضافه خواهد شد. به گفته وی، این مسیر که اکنون ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته، می‌تواند به رشد قابل توجه جابه‌جایی بار در منطقه کمک کند.
در این میان، برخی از ظرفیت‌های ایستگاهی این مسیر از جمله یک شهرک صنعتی در مجاورت ایستگاه بعدی که به قطب بار تبدیل شده، می‌تواند باعث افزایش چشمگیر جابه‌جایی بار شود. با این حال، ذاکری به نکته‌ای مهم اشاره کرد: «با توجه به افزایش تعداد قطارهای عبوری از این مسیر، ظرفیت خطوط ایستگاهی به سرعت تکمیل شده و نیاز به توجه ویژه به این زیرساخت‌ها احساس می‌شود.»
درآمد حاصل از این ترانزیت بار نیز به گفته معاون وزیر، برای هر تن کیلومتر، حدود ۱۳ هزارم فرانک سوییس است. با این حال، ذاکری تاکید کرد که فعلا تمرکز اصلی بر روی رونق این مسیر و بازگشایی بیشتر ظرفیت‌های آن است و درآمدزایی از این مسیر هنوز در اولویت قرار ندارد. در نهایت، این پروژه همچنان در حال توسعه است و ایران به دنبال تبدیل شدن به هاب ترانزیت منطقه‌ای برای کشورهای آسیای میانه و حتی غرب آسیا است.
