امین ترفع، رئیس مرکز امور بینالملل وزارت راه و شهرسازی، با قدردانی از برگزارکنندگان و حاضران در نشست خبری نهمین نمایشگاه حملو نقل، لجستیک و خدمات وابسته، با تبریک هفته حملونقل به فعالان این حوزه، به تشریح راهبردهای کلان وزارت راه و شهرسازی در حوزه دیپلماسی حملونقل و ترانزیت پرداخت و گفت: وزارت راه و شهرسازی در دولت چهاردهم، مأموریت خود را مدیریت همزمان چالشهای داخلی و فشارهای بیرونی در حوزه حملونقل و جلوگیری از انزوای ترانزیتی کشور تعریف کرده است.
وی با اشاره به وجود محدودیتها و اقدامات بازدارنده در محیط بینالمللی علیه حملونقل از مسیر ایران اظهار داشت: در کنار فشارهای خارجی، برخی تعارضات و تصمیمات داخلی نیز در مقاطعی موجب کاهش جذابیت مسیر ایران برای ترانزیت شده است. نمونه آن محدودیتهایی بود که سال گذشته در حوزه سوخت برای ناوگان عبوری از ایران بهویژه کامیونهای ترکیهای اعمال شد که با پیگیریهای وزارت راه و شهرسازی و در چارچوب مسئولیت کمیسیون مشترک ایران و ترکیه، در نهایت با مذاکره مستقیم با وزیر تجارت ترکیه حلوفصل شد و محدودیتها برطرف گردید.
ترفع با تأکید بر مفهوم موبیلیتی بهعنوان یکی از ارکان راهبردی وزارت راه و شهرسازی تصریح کرد: هدف ما ایجاد دسترسی ارزان، روان و پایدار به حملونقل است؛ مفهومی که در سیاستگذاریها، ساختارها و مقرراتگذاریها باید نهادینه شود، بهویژه در بخش حملونقل بینالمللی که مخاطبان ترانزیتی نسبت به هزینه، سرعت و اطمینان مسیر بسیار حساس هستند.
رئیس مرکز امور بینالملل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به محدودیت منابع مالی برای توسعه زیرساختها گفت: در چنین شرایطی ناگزیر به اولویتبندی پروژهها هستیم و پروژههایی در دستور کار قرار گرفتهاند که هم شبکه داخلی کشور را تکمیل میکنند و هم اتصال ایران به شبکههای حملونقل بینالمللی را تقویت میکنند. در همین راستا، پروژه راهآهن چابهار–زاهدان بهعنوان یکی از پروژههای راهبردی، امسال بیش از ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و برنامهریزی شده است تا در ماههای پایانی سال به بهرهبرداری برسد.
وی افزود: در پروژه راهآهن رشت–آستارا که از زمان امضای موافقتنامه کریدور شمال–جنوب در سال ۲۰۰۰ مطرح بوده، طی یک سال گذشته اقدامات کمسابقهای انجام شد و تاکنون بیش از ۱۰۰ کیلومتر از مسیر تملک شده است. بر اساس برنامهریزیها، عملیات اجرایی احداث این خط ریلی از ابتدای سال آینده آغاز خواهد شد.
ترفع با اشاره به رفع گلوگاههای ترانزیتی در شرق کشور گفت: نواقص موجود در مسیر افغانستان که در سالهای گذشته مانع از شکلگیری جریان پایدار ترانزیت شده بود، برطرف شده و اکنون شاهد شکلگیری حملونقل تجاری صادراتی و وارداتی از این مسیر هستیم که تأثیر مستقیمی بر سیاستهای ترانزیتی کشور دارد.
وی ادامه داد: عملیات اجرایی پل ریلی اروند نیز سرعت گرفته و پس از اتمام بخش متحرک، عملیات ریلگذاری آغاز خواهد شد. همچنین پروژه اتصال ریلی با جمهوری آذربایجان در مراحل پایانی قرار دارد و پیشبینی میشود تا پایان سال به بهرهبرداری برسد. این پروژهها در کنار مراکز لجستیکی افتتاحشده، ظرفیت شبکه داخلی و بینالمللی ایران را بهطور معناداری افزایش میدهد.
رئیس مرکز امور بینالملل وزارت راه و شهرسازی به همکاریهای میانمدت و بلندمدت با کشورهای همسایه نیز اشاره کرد و گفت: نوسازی و ارتقای خط ریلی ایران و پاکستان که قدمتی بیش از یک قرن دارد، در دستور کار مشترک دو کشور قرار گرفته و مذاکرات مفصلی در سطح عالی انجام شده است. توافقات اولیه برای افزایش ظرفیت و سرعت تردد و حل اختلاف استاندارد خطوط ریلی حاصل شده و این پروژه در اولویت برنامهها قرار دارد.
ترفع افزود: تکمیل مسیر ریلی مرند–چشمهثریا نیز با هدف اتصال یکپارچه شبکه ریلی ایران به شبکه اروپا دنبال میشود که با تحقق آن، پیوستهترین مسیر ریلی از چین تا اروپا از طریق ایران شکل خواهد گرفت.
وی با اشاره به حلوفصل برخی چالشهای بهارثرسیده در روابط حملونقلی منطقهای گفت: محدودیتهای تردد واگنهای ایرانی در کشورهای ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان برطرف شده و از این پس واگنهای ایرانی امکان تردد در این کشورها را دارند. همچنین بر اساس توافق با ازبکستان، عوارض متقابل ۴۰۰ دلاری کامیونهای دو کشور از ابتدای سال ۲۰۲۵ حذف شده است.
رئیس مرکز امور بینالملل وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: در راستای تسهیل حملونقل بینالمللی، نظام پروانه تردد با بلاروس لغو شده و این تصمیم اجرایی شده است. همچنین اصلاحیه لغو پروانه تردد میان ایران و قزاقستان در جریان سفر اخیر رئیسجمهور و وزیر راه و شهرسازی به امضا رسیده و عملاً موانع تردد میان دو کشور برداشته شده است.
ترفع با تأکید بر رویکرد ضدانزواگرایانه وزارت راه و شهرسازی گفت: سیاست ما این است که ابتکار عمل را در منطقه حفظ کنیم و نقشآفرینی فعال و مثبت داشته باشیم تا کشورهای منطقه خود را با مسیر ایران تطبیق دهند. در همین راستا، طی یک سال گذشته دو اجلاس وزرای حملونقل کشورهای منطقه در ایران برگزار شد و رفتوآمدهای متعددی در سطح وزرای حملونقل انجام گرفت.
وی در پایان خاطرنشان کرد: وزارت راه و شهرسازی با صدای بلند اعلام میکند که ایران یکی از امنترین، کوتاهترین و مقرونبهصرفهترین مسیرهای ترانزیتی منطقه است و تلاش کردهایم با مدیریت همزمان محدودیتهای داخلی و فشارهای خارجی، جایگاه ایران در زنجیره ارزش حملونقل و ترانزیت منطقهای و بینالمللی حفظ و تقویت شود.
