پیمان ترانزیتی جدید زیر سایه تحریم‌ها
وزیر راه و شهرسازی کشورمان در سفر به قطر با وزیر حمل و نقل آن کشور دیدار و گفت‌وگو کرد و در این دیدار، مقامات دو کشور بر گسترش همکاری‌های حمل و نقلی تاکید کردند.
به گزارش خبرنگار ترابران آنلاین، فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی کشورمان، دیروز ۱۶ اردیبهشت در سفر به قطر، ضمن ملاقات با محمدبن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر، با محمد بن عبدالله بن محمد آل ثانی، وزیر حمل و نقل قطر، دیدار و گفت‌وگو کرد.
طبق اطلاعاتی که در پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازیین دیدار منتشر شد این نشست در دفتر مرکزی وزارت حمل و نقل قطر برگزار شده است، جنبه‌های همکاری بین دو کشور در زمینه‌های حمل و نقل و خدمات و فعالیت‌های مختلف در بخش حمل و نقل بررسی و تمام راه‌های تقویت و توسعه آنها مورد بحث قرار گرفت.
در این دیدار همچنین در مورد همکاری‌های دو کشور در زمینه کریدورهای ترانزیتی به ویژه کریدور شمال-جنوب و کریدور عشق‌آباد و همچنین کریدور ترکیه- ایران- قطر گفت‌وگو شد. راه‌های اجرایی کردن تفاهم‌نامه توسعه بندر دیر با مشارکت طرف قطری که در مهرماه ۱۴۰۳ به امضا رسید، گسترش همکاری‌های هوایی دو کشور و افزایش تعداد پروازها و راه‌اندازی خط مسافری از طریق دریا بین بنادر ایران و بندر رویس قطر از دیگر محورهای گفت‌وگوی وزیر راه و شهرسازی کشورمان با وزیر حمل و نقل قطر بود.
گفت‌وگو و مذاکره در خصوص پروژه‌های زیرساختی بین دو کشور و تقویت همکاری‌های دو کشور در زمینه حمل و نقل نیز انجام شد.
مقامات دو کشور در این دیدار بر همکاری‌ها گسترده تاکید کردند و این ظرفیت ایجاد شد تا با برگزاری جلسات مستمر به صورت حضوری و آنلاین، فرصت‌های همکاری به ویژه در بخش حمل و نقل ارتقا یابد.
در این جلسه تعدادی از مقامات وزارتخانه و بخش حمل و نقل کشور و همچنین هیئت همراه وزیر راه و شهرسازی ایران حضور داشتند.
تحلیل ژئوپلیتیکی و دیپلماتیک
۱. تقویت جایگاه ایران در شبکه‌های ترانزیتی منطقه‌ای
در سال‌های اخیر، ایران با تمرکز بر کریدور شمال-جنوب، تلاش داشته به عنوان حلقه اتصال بین آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه و خلیج فارس عمل کند. پیوستن قطر به این مسیر، امکان توسعه تجارت از شبه‌جزیره عرب به سمت اوراسیا را فراهم می‌آورد.
۲. سیاست خارجی مستقل قطر
قطر که در سال‌های اخیر نقش فعالی در تنش‌زدایی منطقه‌ای ایفا کرده، تلاش دارد ضمن حفظ روابط راهبردی با غرب، پیوندهای اقتصادی و زیرساختی خود را با همسایگان شرقی مانند ایران تقویت کند. این دیدارها گواهی بر حفظ سیاست توازن در قبال ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است.
۳. بهره‌برداری از ظرفیت‌های بندری و دریایی مشترک
بر اساس تفاهم‌نامه مهرماه ۱۴۰۳، توسعه بندر دیر با سرمایه‌گذاری قطری می‌تواند به گشایش جدیدی در مسیرهای دریایی ایران منجر شود، به‌ویژه با درنظر گرفتن بنادر جنوبی قطر مانند رویس که به‌راحتی به بندر دیر متصل می‌شوند.
بازتاب در رسانه‌های خارجی (تا حد اطلاعات در دسترس)
Tehran Timesو Mehr News گزارش‌های اولیه را پوشش دادند، تأکید آنها بر افزایش ارتباطات لجستیکی، به‌ویژه در چارچوب کریدورهای چندجانبه بود.
. Trend News Agency (آذربایجان)در یادداشتی به امکان تقویت محور ایران-قطر به‌عنوان راهی مکمل برای دور زدن موانع ژئوپلیتیکی اشاره کرده و این نشست را «نقطه عطفی در دیپلماسی حمل‌ونقلی خلیج فارس» نامیده است.
در حال حاضر بازتابی در رسانه‌های بزرگی چون Al Jazeera، Bloomberg یا TRT World درباره این دیدار خاص منتشر نشده، اما پوشش‌های گذشته آنها درباره همکاری‌های ایران و قطر عمدتاً در حوزه انرژی و گاز بوده و اکنون این همکاری‌ها به زیرساخت‌های حمل‌ونقل نیز گسترش یافته است.
نتیجه‌گیری
این دیدار، علاوه بر ماهیت فنی و ترانزیتی، یک پیام ژئوپلیتیکی روشن دارد؛ ایران و قطر در تلاش برای تقویت استقلال زیرساختی و تنوع‌بخشی به مسیرهای تجاری هستند. حضور هم‌زمان نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر در کنار وزیر حمل‌ونقل در این نشست، بیانگر اهمیت سیاسی این تعامل بود. به نظر می‌رسد ایران و قطر، در حال طراحی زیرساختی تازه در حاشیه خلیج فارس‌اند که ممکن است تعادل فعلی حمل‌ونقل و تجارت منطقه را دگرگون کند.
