پرواز “هما” به‌سوی دیپلماسی جنوب جهانی؛ اصفهان در کانون تعاملات ایران و آفریقا
در حرکتی بی‌سابقه در تاریخ مناسبات ایران و آفریقا، شهر اصفهان میزبان بزرگ‌ترین هیأت تجاری قاره آفریقا در چارچوب سومین اجلاس همکاری‌های مشترک ایران و آفریقا شد. این رویداد که همزمان با نمایشگاه ایران‌اکسپو ۲۰۲۵ برگزار شد، نشانه‌ای آشکار از چرخش راهبردی تهران به‌سوی دیپلماسی جنوب جهانی و تلاش برای متنوع‌سازی روابط اقتصادی در دوران فشارهای تحریمی است.
بیش از ۵۰۰ مقام دولتی، رؤسای اتاق‌های بازرگانی و فعالان اقتصادی از ۳۸ کشور آفریقایی، طی دو روز نشست‌های تخصصی، بازدیدهای صنعتی و جلسات رودررو (B2B) در تهران و سپس اصفهان شرکت کردند. ورود رسمی بیش از ۲۰۰ عضو هیأت آفریقایی به اصفهان در نهم اردیبهشت‌ماه، این شهر را به نخستین مرکز غیرپایتختی برای میزبانی از اجلاس‌های بین‌المللی با این سطح از مشارکت تبدیل کرد.
پروازهای اختصاصی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، “هما”، وظیفه انتقال هیأت‌ها از تهران به اصفهان را بر عهده گرفت؛ اقدامی که فراتر از یک جابه‌جایی ساده، به‌عنوان نماد اتصال دیپلماسی اقتصادی ایران با قاره آفریقا تفسیر می‌شود.
اصفهان؛ از میراث فرهنگی تا مرکز تعاملات اقتصادی جنوب جهانی
اتاق بازرگانی اصفهان با همکاری استانداری و مدیریت شهری، طی برنامه‌ای فشرده و چندلایه، تلاش کرد ظرفیت‌های صنعتی، صادراتی و لجستیکی این استان را در معرض دید تصمیم‌سازان آفریقایی قرار دهد. در روز نخست، هیأت آفریقایی به ۸ گروه تخصصی تقسیم شد و از مراکز تولیدی در صنایع فولاد، کشاورزی، پتروشیمی، ساختمان و فناوری بازدید کردند؛ بازدیدهایی که به گفته مسئولان، با شگفتی و استقبال میهمانان همراه بود.
عصر همان روز، در نشستی تخصصی، اتاق بازرگانی اصفهان موفق به امضای ۶ تفاهم‌نامه همکاری با اتاق‌های بازرگانی کشورهای غنا، سائوتومه و پرنسیپ، نیجریه، اوگاندا، زیمبابوه و گابن شد. این تفاهم‌نامه‌ها، با سه محور مشخص شامل تعیین نماینده رابط، معرفی فرصت‌های وارداتی و تقویت تعاملات اتاق‌ها، راه را برای شکل‌گیری شبکه‌ای مؤثر از همکاری‌های دوجانبه هموار ساخت.
جلسات رودررو؛ الگویی نوین در دیپلماسی اقتصادی ایران
در روز یازدهم اردیبهشت، بیش از ۷۰۰ نفر از شرکت‌های خصوصی ایرانی و آفریقایی در سالن جلسات تخصصی حضور یافتند. این نشست‌ها در چهار محور کلیدی شامل صنعت، کشاورزی و مواد غذایی، گردشگری و سلامت، و ساختمان و معدن برگزار شد و به‌عنوان یکی از عملیاتی‌ترین بخش‌های اجلاس، بستری کم‌نظیر برای توسعه روابط تجاری مستقیم فراهم آورد.
تحلیلگران می‌گویند این مدل هدفمند از نشست‌های B2B می‌تواند الگویی برای سایر همکاری‌های منطقه‌ای ایران باشد و ضمن کاهش بروکراسی دولتی، راه را برای ارتباط مستقیم بخش خصوصی هموار کند.
پایان باشکوه در قلب ایران؛ از میراث‌فرهنگی تا زیرساخت‌های جهانی
مراسم اختتامیه در سالن همایش‌های بین‌المللی اصفهان با حضور وزیر میراث‌فرهنگی، مقامات دولتی و نمایندگان آفریقایی برگزار شد. این سالن که با همکاری بخش‌های دولتی، خصوصی و شهرداری تجهیز شده بود، نمادی از آمادگی اصفهان برای ایفای نقش پررنگ‌تر در صحنه جهانی تلقی شد.
از نگاه ناظران، میزبانی موفق اصفهان پیام مهمی به جامعه بین‌الملل ارسال کرد: ایران، با تکیه بر ظرفیت‌های فرامنطقه‌ای، در تلاش برای ایجاد تعادل ژئوپلیتیکی جدید و گسترش محور جنوب-جنوب است. این اجلاس نه‌تنها زمینه‌ساز توسعه صادرات غیرنفتی و افزایش ارزآوری خواهد بود، بلکه نقش مهمی در معرفی قابلیت‌های صنعتی و فرهنگی ایران به جهان ایفا کرد.
به باور کارشناسان، تداوم چنین رویدادهایی، همراه با توسعه خطوط هوایی مستقیم، تکمیل پروژه‌های زیربنایی مانند قطار سریع‌السیر و هتل‌های بین‌المللی، می‌تواند اصفهان را به قطب نوظهور دیپلماسی اقتصادی و شهری فراتر از مرزهای ملی بدل کند.
