افزایش خرید سنگآهن چین—با اتکا به قیمتهای پایین و بازانبارش—پیشبینیهای نزولی را عقب راند. دادههای سیگنال اوشن از رشد tonne-day در سپتامبر ۲۰۲۵ (بالاتر از ۲۰۲۴ و ۲۰۲۳) خبر میدهد؛ با این حال تداوم روند به قیمت سنگآهن و موجودی بنادر چین وابسته است.
رشد مداوم شاخص تُن-روز و تقاضای سالم چین برای سنگ آهن، تا زمانی که قیمتهای این کالای استراتژیک در سطوح پایین باقی بماند، بازار کیپسایز را تقویت خواهد کرد. بر اساس تحلیل مؤسسه کلارکسونز، هر ۱۰۰ میلیون بشکه ذخیرهسازی شناور، دو درصد از ناوگان نفتکشهای جهان را جذب میکند.
شکست پیشبینیهای نزولی در بازار کیپسایز
رالف لزچینسکی، تحلیلگر ارشد مؤسسه بانکرو کوستا، در گفتگو با تریدویندز تأکید کرد که خریدهای چین از سنگ آهن در ماههای اخیر افزایش چشمگیری داشته است. این روند در حالی رخ داده که قیمت سنگ آهن با شکستن مرز روانی ۱۰۰ دلار در هر تُن، به پایینترین سطح یک دهه اخیر نزدیک شده است. دادههای شرکت سیگنال اوشن نیز این تحلیل را تأیید میکند.
این تحول در تضاد آشکار با پیشبینیهای منفی گستردهای است که برای بازار کیپسایز در سال جاری مطرح شده بود. ناظران بازار انتظار داشتند تقاضای چین برای سنگ آهن به دلیل کندی رشد اقتصادی کاهش یابد. لزچینسکی اذعان میکند: “اگرچه واردات کلی سنگ آهن چین همچنان پایینتر از سال گذشته است، اما این شکاف از ماه می به بعد با افزایش قابل توجه حجم واردات در حال کاهش است.”
دادههای سیگنال اوشن نشان میدهد رشد شاخص تُن-روز در سپتامبر ۲۰۲۵ قوت گرفته و از سطوح سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۳ فراتر رفته است. شاخص تُن-روز که میانگین تُناژ حمل شده در ۳۰ روز را اندازهگیری میکند، پس از افت شدید جولای ۲۰۲۵، از ماه آگوست با افزایش تقاضای چین برای سنگ آهن احیا شده است.
عوامل محرک رشد تقاضای سنگ آهن در چین
طبق دادههای مایاستیل که سیگنال اوشن منتشر کرده، میانگین تولید روزانه فلز داغ در چین طی آگوست با رشد ۵ درصدی نسبت به سال قبل به ۲.۴۱ میلیون تُن رسیده و نسبت به جولای ثابت مانده است. کارخانههای فولاد چین احتمالاً در آگوست، با پیشبینی افزایش فصلی تقاضا در سپتامبر، اقدام به ذخیرهسازی پیشگیرانه از طریق واردات بیشتر سنگ آهن کردهاند.
لزچینسکی این افزایش را چندان غیرمنتظره نمیداند، زیرا دوره پاییزی سپتامبر و اکتبر به طور سنتی اوج فصلی تقاضا در چین محسوب میشود. عامل مهم دیگری که در رشد بازار کیپسایز نقش داشته، جهش چشمگیر صادرات فولاد چین است. صادرات محصولات فولادی این کشور در نیمه اول ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۲۵ درصد رشد داشته و این سومین سال متوالی است که رشد بیش از ۲۰ درصدی ثبت میشود.
لزچینسکی معتقد است چین در صادرات فولاد به کره جنوبی، کشورهای جنوب شرق آسیا (ویتنام، اندونزی، مالزی و فیلیپین) و خاورمیانه (امارات و عربستان) بسیار موفق عمل کرده است. علیرغم تعرفهها و اقدامات ضددامپینگ، کارخانههای چینی با صادرات محصولات نیمهتمام از این محدودیتها عبور کردهاند. او تأکید میکند: “حوزه اصلی رشد تقاضای فولاد اکنون ماشینآلات است، بهویژه با روند اتوماسیون و رباتیکسازی مشاغلی که قبلاً به صورت دستی انجام میشدند.”
تحول در زنجیره تأمین: برزیل جایگزین استرالیا در بازار کیپسایز
نکته قابل توجه در بازار کیپسایز، تغییر الگوی تأمین سنگ آهن چین از استرالیا به برزیل است. سیگنال اوشن گزارش میدهد که صادرات سنگ آهن برزیل در آگوست ۲۰۲۵ حدود ۳ میلیون تُن بیشتر از آگوست ۲۰۲۴ بوده و با رشد ۷ درصدی ماهانه، بالاترین رکورد ماهانه سال ۲۰۲۵ را ثبت کرده است.
لزچینسکی این تحول را ناشی از افزایش قابل توجه تولید در برزیل میداند: “سنگ آهن عمدتاً از برزیل میآید زیرا تولید در این کشور افزایش یافته است. شرکت واله بهویژه ظرفیت تولید خود را به شدت افزایش داده و در سهماهه دوم ۲۰۲۵ با تولید ۸۰.۶ میلیون تُن سنگ آهن، رشد ۳.۷ درصدی نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۲۴ داشته است.”
در مقابل، استرالیا طی سه سال گذشته حجم صادرات کاملاً ثابتی داشته است. این تغییر الگو تأثیر مستقیمی بر بازار کیپسایز داشته، زیرا مسیر برزیل-چین طولانیتر از استرالیا-چین است و کشتیهای بیشتری را برای مدت طولانیتری مشغول میکند.
تأثیر بر نرخهای حمل و مسیرهای کلیدی کیپسایز
تقاضای قوی چین برای سنگ آهن، نرخهای حمل در مسیرهای کلیدی کیپسایز را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. نرخهای اوایل سپتامبر در مسیر C3 (برزیل-چین) به ۲۴ دلار در هر تُن و در مسیر C5 (استرالیا-چین) به نزدیک ۱۱ دلار در هر تُن رسیده است. سیگنال اوشن تأکید میکند که این احساسات مثبت بازار کیپسایز کاملاً ناشی از تقاضاست، زیرا حجم بارگیری روزانه در مسیر C5 به طور قابل توجهی از معیار تقاضای ۲ میلیون تُن فراتر رفته و مسیر C3 نیز بالای ۱ میلیون تُن قرار دارد.
بازار کیپسایز در هفتههای اخیر شاهد تحولات چشمگیری بوده است. نرخ روزانه VLCC از ۴۵,۱۵۵ دلار در اول سپتامبر به ۷۶,۷۵۰ دلار در روز دوشنبه رسیده که نشاندهنده رشد نزدیک به ۷۰ درصدی است. کشتیهای سوئزمکس و آفرامکس نیز روندی مشابه را تجربه کردهاند، در حالی که شاخص بالتیک برای تانکرهای کثیف (Baltic Dirty Tanker Index) هشت واحد افزایش یافته و به ۱,۱۱۴ رسیده است.
چشمانداز آینده بازار کیپسایز و عوامل ریسک
سیگنال اوشن در تحلیل نهایی خود اعلام کرد که روند صعودی اخیر در واردات سنگ آهن چین، اکنون به وضوح در رشد روز-کشتیهای کیپسایز برای حمل سنگ آهن قابل مشاهده است. لزچینسکی نیز موافق است که تقاضای چین برای سنگ آهن که در سهماهه اول امسال “بسیار بد” آغاز شده بود، اکنون با بازیابی به سطوح سال گذشته، روند نزولی را شکسته است.
با وجود این رشد چشمگیر، هر دو مؤسسه تحقیقاتی نسبت به ادامه روند صعودی در بازار کیپسایز محتاط هستند. لزچینسکی هشدار میدهد: “فکر نمیکنم وضعیت بتواند خیلی بیشتر از این بهبود یابد، زیرا بخش ساختوساز مسکونی همچنان در رکود است و دولت چین توان مالی برای افزایش بیشتر هزینههای زیرساختی را ندارد.”
سیگنال اوشن نیز تأکید میکند که ادامه واردات بالای ۱۰۰ میلیون تُن در ماه توسط چین، به قیمتهای سنگ آهن و سطح موجودی بنادر بستگی خواهد داشت. دادههای کپلر نشان میدهد موجودیهای جهانی نفت در حال حاضر کمی زیر ۳.۵ میلیارد بشکه قرار دارد که طی پنج ماه نخست سال به تدریج به این سطح رسیده است. این میزان اگرچه در بالاترین سطح چند سال اخیر قرار دارد، اما هنوز از رکورد ۳.۹ میلیارد بشکه در ژوئن ۲۰۲۰ فاصله دارد.
گونار وینتر الیاسن، مدیرعامل شرکت بروتون، در کنفرانس پارتو در اسلو نکته کلیدی را مطرح کرد: تحقق وضعیت کانتانگو در بازار نفت میتواند محرک نهایی برای جهش بیشتر بازار کیپسایز باشد. او معتقد است در صورت تحقق این شرایط، “همه شرطبندیها باطل میشود و ما وارد مسابقه میشویم.”
