ترابران آنلاین: بر اساس پیش‌بینی‌ها، رشد تجارت دریایی در سال ۲۰۲۴ به ۲ کاهش یافت. این کاهش رشد نسبت به سال قبل نشان‌دهنده تأثیرات مداوم برخی عوامل منفی است. با این حال، میانگین رشد سالانه برای دوره ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۹ همچنان در حدود ۲.۴ پیش‌بینی می‌شود.
تجارت دریایی جهانی در سال ۲۰۲۳ پس از انقباض در سال ۲۰۲۲، نشانه‌هایی از بهبود را نشان داد و ۲.۴ درصد رشد کرد. از عوامل موثر بر این رشد می‌توان به افزایش تقاضا برای حمل انرژی(مانند LNG و نفت خام)، رشد تجارت کانتینری به دلیل افزایش خریدهای آنلاین و در نهایت توسعه حمل مواد خام مانند سنگ‌آهن و غلات اشاره کرد.
با این حال، این بخش در سال ۲۰۲۴ با چالش‌های قابل توجهی روبه‌رو شد که یکی از آنها آسیب‌پذیری فزاینده گلوگاه‌های دریایی کلیدی مانند کانال‌های سوئز و پاناما در برابر تنش‌های ژئوپلیتیکی، درگیری‌ها و تغییرات اقلیمی بود. این اختلالات مسیرهای کشتیرانی را طولانی‌تر کرد، زنجیره‌های تأمین را تحت فشار قرار داد و هزینه‌ها را افزایش داد که بر امنیت غذایی، تأمین انرژی و اقتصاد جهانی تأثیر گذاشت.
وضعیت نیروی کار و منابع انسانی
نیروی کار دریایی جهانی
بیش از ۸۰ درصد حجم تجارت جهانی از طریق دریا حمل می‌شود که اهمیت حیاتی نیروی کار دریایی را نشان می‌دهد. کشورهای کوچک جزیره‌ای در حال توسعه و کشورهای کمتر توسعه یافته به طور خاص تحت تأثیر افزایش هزینه‌های حمل و نقل ناشی از تغییر مسیر کشتی‌ها قرار گرفتند.
نیروی کار دریایی بریتانیا
بخش دریایی بریتانیا در سال ۲۰۲۴ تغییراتی را تجربه کرد. تخمین زده شده است که ۲۳,۷۰۰ دریانورد بریتانیایی در سال ۲۰۲۴ در دریا فعال بودند که ۲ درصد کاهش نسبت به سال ۲۰۲۳ داشت.
ترکیب دریانوردان بریتانیایی فعال در دریا در سال ۲۰۲۴ به شرح زیر بود:
-
- ۱۰,۶۲۰ افسر دارای گواهینامه
- ۹,۸۸۰ درجه‌دار
- ۱,۷۰۰ افسر بدون گواهینامه
- ۱,۵۰۰ کادر افسری
- توزیع جنسیتی: ۸۴ درصد از دریانوردان بریتانیایی شاغل در شرکت‌های عضو اتاق کشتیرانی بریتانیا مرد بودند.
- توزیع سنی: ۴۸ درصد از اتباع بریتانیایی در بخش دریایی بین ۴۰ تا ۶۱ سال سن داشتند.
روندهای جهانی در منابع انسانی دریایی
نرخ حفظ دریانوردان بهبود یافت، به طوری که ۴۱ درصد از مدیران خدمه نرخ حفظ بالاتری را در سال ۲۰۲۴ در مقایسه با ۲۹ درصد در سال ۲۰۲۳ گزارش کردند.
طبق پرسشنامه‌ای ۳۱ درصد از پاسخ دهندگان معتقد بودند که وضعیت استخدام در طول سال ۲۰۲۴ بدتر شده است، که بهبودی نسبت به ۴۶ درصد در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد.
57 درصد از شرکت‌ها برنامه داشتند تا تنوع ملیت‌های دریانوردان مستقر در کشتی‌های خود را بیشتر کنند، که افزایشی نسبت به کمی بیش از ۴۰ درصد در سال ۲۰۲۳ است.
کمبود افسران ارشد منجر به افزایش پذیرش استخدام‌های جدید مستقیماً در رتبه‌های بالاتر توسط مالکان شد.
چالش‌ها و چشم‌انداز آینده
۱. نگرانی‌های پرسنل دارای صلاحیت:
صنعت با کمبود افراد دارای مهارت‌ها و تجربه کافی مواجه است، نه کمبود تعداد کلی دریانوردان. اگرچه تعداد کل دریانوردان ممکن است کافی باشد، اما افراد با صلاحیت و شایستگی لازم کم هستند. این مسئله نشان می‌دهد که نیاز به بهبود کیفیت آموزش و افزایش مهارت‌های تخصصی دریانوردان وجود دارد. این کمبود نیروی ماهر می‌تواند باعث مشکلاتی در عملیات و ایمنی دریانوردی شود.
این موضوع با گزارش کمبود بیش از چهار هزار نیروی دریانورد در کشورما و همچنین دلایل ترک حرفه دریایی توسط دریانوردان مرتبط است که نشان می‌دهد صنعت دریانوردی با چالش‌های جدی در زمینه نیروی انسانی متخصص روبه‌رو است.
۲. اقدامات متقلبانه:
برخی افراد یا گروه‌ها با هدف بهبود شانس استخدام در صنعت دریانوردی، اطلاعات نادرست یا جعلی را در رزومه‌های خود وارد می‌کنند. این اقدامات شامل مواردی مانند ادعای داشتن تجربه کاری غیرواقعی، گواهینامه‌های تقلبی یا مدارک آموزشی جعلی است.
مشاوران یا واسطه‌هایی که در این فرآیند دخیل هستند، خدماتی ارائه می‌دهند که به افراد کمک می‌کند تا رزومه‌هایی با اطلاعات نادرست تهیه کنند. این مسئله باعث ایجاد نگرانی‌های جدی در صنعت دریایی شده است، زیرا استخدام افراد فاقد صلاحیت واقعی می‌تواند ایمنی کشتی‌ها، خدمه و عملیات دریایی را به خطر بیندازد.
این موضوع نیازمند اقدامات نظارتی و قانونی شدیدتری از سوی شرکت‌های کشتیرانی و سازمان‌های نظارتی است تا از صحت اطلاعات ارائه‌شده در فرآیندهای استخدام اطمینان حاصل شود و از ورود افراد غیرمتخصص به این صنعت جلوگیری گردد.
۳. نیازهای زیرساختی:
این بخش که نیازمند زیرساخت‌های جدید پایدار و انعطاف‌پذیر است، به ضرورت توسعه و بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل دریایی اشاره دارد که باید هم از نظر محیط زیستی پایدار و هم در برابر تغییرات و چالش‌های غیرمنتظره انعطاف‌پذیر باشند. مفهوم این عبارت شامل موارد زیر است:
پایداری محیط زیست:
زیرساخت‌ها باید با استفاده از فناوری‌های سبز و سوخت‌های پایدار طراحی شوند تا اثرات محیط زیستی صنعت دریایی، مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای، کاهش یابد.
انعطاف‌پذیری در برابر بحران‌ها:
زیرساخت‌ها باید توانایی تطبیق با شرایط متغیر مانند تغییرات اقلیمی، اختلالات زنجیره تأمین، و تنش‌های ژئوپلیتیکی را داشته باشند. این امر شامل سرمایه‌گذاری در بنادر مقاوم در برابر بحران‌ها و سیستم‌های مدیریت پیشرفته است.
فناوری‌های نوین:
استفاده از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی، و دیجیتالی‌سازی برای بهبود کارایی، ایمنی، و سرعت عملیات دریایی ضروری است.
توسعه ظرفیت بنادر:
افزایش ظرفیت بنادر برای مدیریت حجم بیشتر حمل‌ونقل دریایی، بهبود ارتباطات با شبکه‌های حمل‌ونقل داخلی (مانند راه‌آهن و جاده‌ها)، و تسهیل انتقال کالاها از بنادر به مقصد نهایی از اولویت‌هاست.
حفاظت از تجارت جهانی:
زیرساخت‌های پایدار و انعطاف‌پذیر می‌توانند زنجیره تأمین جهانی را در برابر اختلالات حفظ کنند و جریان روان کالاها را تضمین کنند.
به طور کلی، برای حفظ رقابت‌پذیری صنعت دریایی در سطح جهانی و پاسخگویی به چالش‌های آینده، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مدرن، پایدار، و مقاوم ضروری است.
۴. کربن‌زدایی:
نیاز فوری به گذار سریع‌تر به کشتیرانی کم‌کربن وجود دارد. صنعت کشتیرانی باید به سرعت به سمت استفاده از فناوری‌ها و روش‌هایی حرکت کند که انتشار کربن را کاهش می‌دهند. طبق گزارش‌ها، حدود ۳۰ درصد از ناوگان کشتیرانی جهان فاقد فناوری‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای هستند و باید ارتقا یابند.
همچنین بهینه‌سازی سیستم‌های خنک‌کننده آب و استفاده از فناوری‌های پیشرفته می‌تواند مصرف انرژی و سوخت را کاهش دهد. البته هدف نهایی رسیدن به انتشار کربن صفر خالص در صنعت کشتیرانی است، که نیازمند اقدامات فوری و گسترده است. راهکارهایی مانند استفاده از سوخت‌های جایگزین دوستدار محیط زیست (مانند زیست سوخت، گاز طبیعی مایع، هیدروژن و آمونیاک) می‌تواند به کاهش انتشار کربن کمک کند.
بنابراین، این گذار سریع به کشتیرانی کم‌کربن برای مقابله با تغییرات اقلیمی و رعایت قوانین و مقررات بین‌المللی ضروری است.
۵. مسائل نظارتی:
برخی کشتی‌ها با ارائه اطلاعات نادرست یا جعلی، ثبت غیرقانونی انجام می‌دهند. در نتیجه این ثبت‌های متقلبانه می‌تواند باعث ورود کشتی‌های غیراستاندارد و ناایمن به چرخه تجارت دریایی شود. از سوی دیگر، حضور این کشتی‌های غیراستاندارد می‌تواند امنیت دریانوردی و محیط زیست دریایی را به خطر بیندازد. بنابراین برای حفاظت از تجارت جهانی و ایمنی دریانوردی، لازم است نهادهای نظارتی با این تخلفات به شدت برخورد کنند. لذا اقدامات نظارتی و کنترلی دقیق‌تر برای شناسایی و جلوگیری از ثبت‌های متقلبانه ضروری است.
۶. انطباق‌پذیری:
بخش دریایی باید اولویت را به گذار انرژی و ترویج حمل و نقل و لجستیک چابک و انعطاف‌پذیر بدهد تا در برابر شوک‌ها و اختلالات مقاومت کند و سازگار شود.
در نتیجه، در حالی که بخش دریایی در سال ۲۰۲۴ نشانه‌هایی از بهبود را نشان داد، همچنان با چالش‌های قابل توجهی مرتبط با تنش‌های ژئوپلیتیکی، تغییرات اقلیمی و مدیریت نیروی کار روبه‌رو است. پرداختن به این مسائل برای پایداری و رشد بلندمدت صنعت حیاتی خواهد بود.
مترجم: سیدابوالفضل جعفری‌نژاد
