در گزارش هفته ۴۸ بورس بالتیک مرز میان «سودهای تاریخی» و «فشار عرضه» بیش از هر زمان دیگری پررنگ شد. در این هفته، هم‌زمانی تقاضای صنعتی چین و سرمای زودرس آتلانتیک، کشتی‌های غول‌پیکر Capesize و ناوگان گازبر LNG را به قله‌های قیمتی جدیدی رساند؛ رخدادی که در تضاد کامل با فضای سرد بازار کانتینر قرار داشت. اما آنچه هفته ۴۸ را از یک نوسان فصلی فراتر برد، سایه سنگین خبر «بازگشت احتمالی به کانال سوئز» بود. این متغیر ژئوپلیتیک، در حالی که برای بخش انرژی نویدبخش امنیت است، برای بازار کانتینر به معنای آزادسازی ظرفیت و ریسک نزول بیشتر ارزیابی می‌شود. بدین‌ترتیب، بازار دریایی در پایان نوامبر به دو جهان متفاوت تقسیم شد: جهانی که در آن مالکان تانکر و فله بر موج تقاضا سوارند، و جهانی که خطوط کانتینری برای مدیریت مازاد ظرفیت تلاش می‌کنند.
در پسِ این تصویر دوگانه، سه نیروی اصلی قرار دارد: «فصل زمستان»، «جابه‌جایی مسیرهای تجاری زیر تأثیر تحریم‌ها و ناوگان سایه» و «بازتعریف ظرفیت در کانال سوئز».
در فله خشک، تشديد واردات سنگ‌آهن و زغال برای صنايع چين و اروپا به همراه محدوديت‌های ظرفيتی در حوضه آتلانتيک، شاخص‌های کپسایز را به سطحی رسانده که از هفته‌های ۴۶ و ۴۷ به صورت پله‌ای در حال ساخته شدن بود. در تانکرها، انتقال بخش بزرگی از جريان نفت روسيه به کشتی‌های خارج از رژيم تحريم، عرضه ناوگان قابل استفاده برای چارتررهای غربی را محدود کرده و باعث شده درآمد VLCC، سوئزماکس و افراماکس در سطوحی باقی بماند که هنوز برای مالکان جذاب است و در گاز، تداخل تقاضای زمستانی با تنگنای ظرفيت در کانال پاناما و مشغول بودن بخش زيادی از ناوگان در قراردادهای بلندمدت، فضای کمتری برای کشتی‌های اسپات باقی گذاشته است؛ وضعيتی که با هر موج سرما در اروپا يا آسيا می‌تواند به سرعت به جهش جديد در نرخ‌ها تبديل شود.
در سوی ديگر، کانتينرها تقريباً همان الگويی را دنبال می‌کنند که در هفته‌های گذشته هم نشانه‌های آن ديده می‌شد: پايان فصل اوج، رشد ضعيف تقاضای کالا در اقتصادهای توسعه‌يافته و موج تحويل کشتی‌های جديد، در کنار هم فشار مداومی بر نرخ‌ها ايجاد کرده است. خطوط بزرگ برای جلوگيری از کاهش شديد نرخ‌ها، از طريق کنسل کردن سفرها، کاهش سرعت و جابه‌جايی ظرفيت ميان مسيرها تلاش می‌کنند کف قيمت را حفظ کنند، اما خبر بازگشت تدريجی بخشی از ناوگان به مسير دريای سرخ و سوئز به اين معنی است که در ماه‌های آينده فضای مانور آنها محدودتر خواهد شد. نتيجه اين واگرايی آن است که در يک سو بازارهای انرژي و فله هنوز از زاويه مالکان تعريف می‌شود و در سوی ديگر، کانتينر در حال تجربه يک زمستان زودرس است.
خلاصه شاخص‌های کلیدی بورس بالتیک – هفته ۴۸
| بخش | شاخص / مسیر کلیدی | هفته ۴۸ | تغییر هفتگی | هفته ۴۷ | واحد |
|---|---|---|---|---|---|
| فله خشک | Baltic Dry Index (BDI) | 2,560 | افزایش ۱۲.۵٪ | 2,275 | واحد |
| Capesize (5TC Avg) | $37,000 | افزایش ۷,۰۰۰ | $30,000 | دلار/روز | |
| تانکر | VLCC TD3C (خلیج فارس–چین) | WS 136.06 | کاهش ۲.۰ واحد | WS 138.06 | WS |
| LR2 TC1 (خلیج فارس–ژاپن) | WS 185 | افزایش ۲۹ واحد | WS 156 | WS | |
| گاز | LNG BLNG2 (آمریکا–اروپا) | $147,500 | افزایش ۱۸,۵۰۰ | $129,000 | دلار/روز |
| LPG BLPG3 (هیوستون–چیبا) | $121.00 | افزایش ۱.۱۷ | $119.83 | دلار/تن | |
| کانتینر | FBX01 (چین–غرب آمریکا) | $1,683 | کاهش ۱۱۷ | $1,800 | دلار/FEU |
| NCFI (نینگبو–اروپا) | 1,024.64 | افزایش ۷.۶۷٪ | 951.65 | شاخص | |
| NCFI (نینگبو–مدیترانه غربی) | 1,451.89 | افزایش ۲۲.۶۱٪ | 1,184.11 | شاخص |
بازار فله خشک
بازار فله خشک در هفته ۴۸ تصویری از قدرت‌نمایی کلاس Capesize در کنار ثبات نسبی سایزهای کوچکتر ارائه داد. شاخص کل (BDI) با تغذیه مستقیم از جهش درآمد روزانه کپسایزها، به بالاترین سطح خود در حدود دو سال اخیر نزدیک شد. همان‌طور که در روایت هفته ۴۷ اشاره شد، موتور اصلی این رالی از سمت تقاضای مواد معدنی چین روشن شده بود و در این هفته با تلفیق «فصل زمستان» و «محدودیت ظرفیت در آتلانتیک»، شاخص BDI هفته ۴۸ را به یک رکورد جدید رساند. در حالی که غول‌های معدنی نرخ‌های Capesize را جابه‌جا کردند، کلاس‌های Panamax و Supramax در محدوده‌ای باثبات و با نوسان‌های منطقه‌ای به کار خود ادامه دادند.
Capesize
شاخص میانگین درآمدی Capesize (5TC) که هفته را با تردید آغاز کرده بود، با یک صعود مقتدرانه به کانال ۳۷,۰۰۰ دلار در روز رسید. در حوضه پاسیفیک، حضور مداوم معدن‌کاران استرالیایی و لیست فشرده کشتی‌های آماده، نرخ حمل سنگ آهن استرالیا چین (مسیر C5) را به سطح ۱۲.۰۰ دلار رساند. وضعیت در آتلانتیک نیز همسو بود؛ ترکیب محموله‌های برزیل جنوبی به چین و فعال شدن مسیرهای طولانی (Fronthaul) در شمال اقیانوس اطلس، از شاخص‌های C8 و C9 پشتیبانی کرد. کمبود تناژ نزدیک‌مدت در این منطقه تقریباً مستقیم در جهش BCI منعکس شد و نشان داد که بازار از فاز احتیاط هفته‌های قبل فاصله گرفته است.
Panamax
در سایزهای متوسط و کوچک، تصویر بازار متفاوت بود. بازار Panamax همچنان بر شانه‌های غلات خلیج و سواحل شرقی آمریکا و زغال اندونزی استوار ماند و میانگین درآمد در محدوده ۱۷,۶۵۵ دلار تثبیت شد. این ثبات نرخ، ادامه‌دهنده روندی است که در هفته‌های ۴۶ و ۴۷ نیز مشاهده شده بود. در بخش Supramax و Ultramax، واگرایی جغرافیایی مشهود بود؛ در حالی که آتلانتیک زیر سایه تعطیلات شکرگزاری فعالیت محدودتری داشت، آسیا و اقیانوس هند وزن بیشتری پیدا کردند. ثبت قراردادهایی در مسیرهای اندونزی به هند نشان داد که برخلاف غرب، در شرق هنوز فرصت‌های جذابی برای مالکان وجود دارد. همچنین نرخ‌های هندیسایز (Handysize) در مقیاس جهانی متعادل ماند؛ اروپا و مدیترانه بر محور محموله‌های غله فضای پایداری حفظ کردند و آتلانتیک جنوبی برای کشتی‌های ۳۸ هزار تنی سطوح درآمدی جذابی را ثبت کرد
جدول تفصیلی بازار فله خشک (مقایسه هفتگی)
| کلاس کشتی | شاخص / مسیر | واحد | هفته ۴۸ | هفته ۴۷ | وضعیت |
|---|---|---|---|---|---|
| Capesize | BCI 5TC – میانگین درآمد روزانه | دلار/روز | ~$37,000 | ~$30,000 | صعود قدرتمند |
| C5 – استرالیای غربی به چین | دلار/تن | $12.00 | ~$10.50 | افزایش تقاضا | |
| C3 – برزیل به چین | دلار/تن | $25.00 | ~$24.50 | شکست مقاومت | |
| Panamax | BPI Time-Charter (میانگین) | دلار/روز | $17,655 | $17,498 | ثبات با شیب مثبت |
| Supramax | BSI Time-Charter (میانگین) | دلار/روز | $18,200 | $18,100 | متعادل / کم‌نوسان |
| معامله: رکالادا به آسیا | دلار/روز | $17,400 | – | فعالیت در جنوب اطلس | |
| Handysize | BHSI Time-Charter (میانگین) | دلار/روز | $14,850 | $14,800 | بدون تغییر محسوس |
بازار نفتکش‌ها
در هفته ۴۸ بازار نفتکش‌ها، تصویری از یک بازار دوگانه اما بسیار سودآور را ترسیم کردند. در حالی که نفتکش‌های نفت خام (Dirty) در سطوحی کم‌سابقه و شش‌رقمی تثبیت شدند، نفتکش‌های فرآورده‌بر (Clean) به‌ویژه در خاورمیانه جهش تازه‌ای را تجربه کردند. ترکیب «تحریم‌های نفتی روسیه»، «ناوگان سایه» و «تقاضای زمستانی آسیا»، عرضه ناوگان استاندارد را محدود کرده و شاخص BDTI هفته ۴۸ را در محدوده بالای ۱۳۵۰ واحد حفظ کرد. در سوی دیگر، شاخص BCTI با رشدی حدود ۷ درصدی، برتری بازار فرآورده را در روزهای پایانی نوامبر دیکته کرد.
VLCC
در بخش نفت خام، تصویر کلی یادآور ادامه همان رالی قدرتمندی بود که در هفته ۴۷ نیز مشاهده شد. کشتی‌های VLCC در مسیر کلیدی خلیج فارس به چین (TD3C)، علی‌رغم کاهش جزئی ۲ امتیازی در نرخ ورلد اسکیل (WS)، همچنان درآمد روزانه خیره‌کننده ۱۳۸,۰۰۰ دلار را ثبت کردند. این پایداری درآمد در سطوح بالا، ناشی از جذب بخش بزرگی از ناوگان در تجارت‌های خارج از رژیم تحریم است. در حوضه آتلانتیک، بازار Suezmax و Aframax نیز وضعیت مشابهی داشتند؛ نرخ مسیر نیجریه به اروپا (TD20) اگرچه اندکی کاهش یافت، اما با درآمد روزانه ۷۷,۰۰۰ دلار، همچنان بازدهی بسیار بالایی برای مالکان دارد. تنها در خلیج آمریکا، تعطیلات شکرگزاری باعث کاهش فعالیت و افت نرخ در مسیرهای صادراتی شد.
LR2 و LR1
در بخش فرآورده، تمرکز بازار بيش از هرچيز بر خلیج فارس و مديترانه بود؛ جايی که LR2 ها در مسير MEG به ژاپن با جهش نزديک به سی واحدی شاخص TC1 به حوالی WS185 رسيدند و درآمد روزانه آنها در تعريف بالتیک از کانال سی هزار دلار به محدوده بالای پنجاه هزار دلار در روز منتقل شد. مسيرهای بلندتر از خلیج فارس به اروپا نيز همزمان با تداوم تقاضای ديزل و نفتا در اروپا و آفريقا، کرایه های بالاتری ثبت کردند و LR1 ها در شاخص های TC5 و TC8 عملاً در مدار صعودی LR2 ها حرکت کردند. در مقياس کوچکتر، کشتی های MR در خلیج فارس و اروپای شمالی هفته ای پرنوسان داشتند؛ شاخص های TC17 و TC2 در نيمه نخست هفته به اوج های جديد رسيدند و سپس بخشی از اين رشد را واگذار کردند، در حالی که در خليج امريکا، هفته کوتاه ناشی از تعطيلات شکرگزاری بخشی از قدرت بازار را گرفت و شاخص های TC14 و TC21 را در سطح های پايين تری نسبت به هفته قبل قرار داد. در حوضه مديترانه و اروپای شمالی، Handymax ها همچنان در محدوده WS230 تا WS250 برای سفرهای داخلی معامله شدند و با TCE های بالای سی و چند هزار دلار در روز، تصويری از بازار منطقه ای اما بسيار سودآور ارائه دادند.
جدول تفصیلی بازار تانکر (نفت خام و فرآورده) – هفته ۴۸
| زیربخش | مسیر / شاخص مرجع | واحد | نرخ هفته ۴۸ | نرخ هفته ۴۷ | تغییر نسبت به هفته ۴۷ |
|---|---|---|---|---|---|
| VLCC | TD3C (خلیج فارس – چین) | دلار/روز | 138,266 | ~131,000 | افزایش درآمد (علی‌رغم افت WS) |
| TD15 (غرب آفریقا – چین) | دلار/روز | 117,300 | 113,000 | افزایش ۴,۳۰۰ دلار | |
| TD22 (خلیج آمریکا – چین) | دلار/روز | 99,395 | 93,900 | افزایش ۵,۴۹۵ دلار | |
| Suezmax | TD20 (نیجریه – اروپا) | دلار/روز | 77,391 | 78,800 | کاهش ۱,۴۰۹ دلار |
| TD27 (گویان – اروپا) | دلار/روز | 72,500 | 77,600 | کاهش ۵,۱۰۰ دلار | |
| TD6 (CPC – آگوستا) | دلار/روز | 107,800 | 107,500 | پایدار / افزایش جزئی | |
| Aframax | TD7 (کراس UKC) | دلار/روز | 70,300 | 65,100 | افزایش ۵,۲۰۰ دلار |
| TD19 (کراس مدیترانه) | دلار/روز | 57,900 | 55,000 | افزایش ۲,۹۰۰ دلار | |
| TD26 (مکزیک – آمریکا) | دلار/روز | 57,800 | 54,500 | افزایش ۳,۳۰۰ دلار | |
| TD25 (خلیج آمریکا – اروپا) | دلار/روز | 59,700 | 55,700 | افزایش ۴,۰۰۰ دلار | |
| LR2 | TC1 (MEG – ژاپن) | WS | WS 185 | WS 156 | افزایش ۲۹ واحد |
| TC20 (MEG – اروپا) | میلیون دلار | 4.52 | 4.18 | افزایش ۰.۳۴ میلیون | |
| TC15 (مدیترانه – شرق دور) | میلیون دلار | 3.80 | 3.65 | افزایش ۰.۱۵ میلیون | |
| LR1 | TC5 (MEG – ژاپن) | WS | WS 188 | WS 158 | افزایش ۳۰ واحد |
| TC8 (MEG – اروپا) | میلیون دلار | 3.49 | 3.18 | افزایش ۰.۳۱ میلیون | |
| TC16 (اروپا – غرب آفریقا) | WS | WS 135 | WS 132 | افزایش ۳ واحد | |
| MR | TC17 (MEG – شرق آفریقا) | WS | WS 249 | WS 260 (اوج) | بازگشت از قله |
| TC2 (اروپا – شرق آمریکا) | WS | WS 171 | WS 180 (اوج) | اصلاح پس از اوج | |
| سبد مثلثی اطلس | دلار/روز | 38,900 | 41,600 | کاهش ۲,۷۰۰ دلار | |
| Handymax | TC6 (کراس مدیترانه) | WS | WS 240 | WS 230 | روند نوسانی مثبت |
| TC23 (کراس UKC) | WS | WS 230 | WS 219 | افزایش ۱۱ واحد |
بازار گاز
جهش زمستانی LNG در کنار آرامش LPG
در بازار گاز هفته ۴۸، شکاف میان دو بخش اصلی حمل‌ونقل گاز عمیق‌تر شد. کشتی‌های حمل گاز طبیعی مایع (LNG) تحت تأثیر «کمبود شدید تناژ دو زمانه در آتلانتیک» و تقاضای فزاینده زمستانی، هفته‌ای طوفانی را پشت سر گذاشتند و نرخ‌ها در مسیرهای کلیدی غرب به شرق جهش‌های پنج‌رقمی ثبت کردند. در مقابل، بازار گاز مایع (LPG) زیر سایه تعطیلات شکرگزاری در آمریکا فضایی آرام و کم‌نوسان داشت؛ هرچند بهبود درآمدهای روزانه (TCE) نشان داد که حتی در هفته‌های کم‌حجم نیز مالکان از حاشیه سود مناسبی برخوردارند
بازار LNG؛ بحران عرضه کشتی در آتلانتیک
در بخش LNG، نقطه تمرکز بازار همچنان بر کشتی های ۱۷۴ هزار متر مکعبی بود که در آتلانتيک عملاً کمیاب شدند و برای هر سه مسير شاخصی بالتیک فشار رو به بالا بر کرایه ها ايجاد کردند. BLNG1 از استراليا به ژاپن با افزايش دو رقمی درآمد روزانه، تصويری از بازگشت تقاضای شرق آسيا برای گاز زمستانی ارائه داد، اما اوج اصلی در مسيرهای آتلانتيک رقم خورد؛ BLNG2 از خليج امريکا به قاره اروپا و BLNG3 از خليج امريکا به ژاپن در طول هفته هر دو جهش هايی در حد ده ها هزار دلار در روز ثبت کردند و سطح درآمد کشتی های ۱۷۴k را به مرز ۱۵۰ هزار دلار در روز رساندند. همزمان، نرخ های تايم چارتر شش ماهه و يک ساله نيز با شيبی ملايم رو به بالا حرکت کردند و بيشتر نقش تاييد کننده روند اسپات را داشتند تا موتور اصلی آن؛ نشانه ای از اينکه بازار هنوز اين جهش را بيشتر به عنوان موجی فصلی تفسير می کند تا يک نقطه تعادل تازه.
بازار LPG و بهبود درآمدها در سایه ثبات نرخ
از منظر منطقه ای، آتلانتيک موتور اصلی اين رالی بود؛ اروپا در آستانه زمستان و با وجود انبارهای نسبتاً مناسب، برای مطمئن شدن از امنيت تامين گاز، همچنان محموله های اضافی از خليج امريکا رزرو کرد و در عين حال، خريد کشورهای امريکای جنوبی رقابت برای کشتی های آزاد را شديدتر نمود. محدوديت عبور از کانال پاناما و زمان های انتظار طولانی، بخشی از ناوگان LNG را در مسيرهای دورتر نگه داشت و تن مايل را در مسيرهای امريکا–آسيا در سطح بالاتری قرار داد؛ همان چارچوبی که از هفته ۴۶ به بعد به تدريج در ارقام BLNG3 منعکس شده بود. در مقابل، بازار LPG در هفته ۴۸ بيشتر تصويری از تعادل داشت؛ در BLPG1 از راس تنورا به چيبا، نرخ دلاری هر تن اندکی کاهش يافت اما TCE روزانه چند هزار دلار بالا رفت، در حالی که BLPG2 و BLPG3 از خليج امريکا به اروپا و ژاپن افزايش های کوچک اما مثبت در هر دو شاخص دلار بر تن و دلار در روز ثبت کردند. کاهش طبيعی حجم معاملات پيش از تعطيلات شکرگزاری و عرضه نسبتاً کافی VLGC های نوساز، اجازه نداد بازار LPG همان جهش LNG را تجربه کند و به نظر می رسد در کوتاه مدت نيز بيشتر در همين محدوده متعادل نوسان کند، مگر آنکه موج سرمای شديد يا اختلال تازه ای در عرضه امريکا رخ دهد.
جدول تفصیلی بازار گاز (LNG و LPG) – هفته ۴۸
| زیربخش | مسیر / شاخص مرجع | نوع شاخص | واحد | نرخ هفته ۴۸ | نرخ هفته ۴۷ | تغییر هفتگی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| LNG – 174k | BLNG1 – استرالیا / ژاپن | نرخ اسپات | دلار/روز | 90,100 | 79,200 | افزایش ۱۰,۹۰۰ |
| BLNG2 – خلیج آمریکا / اروپا | نرخ اسپات | دلار/روز | 147,500 | 129,000 | افزایش ۱۸,۵۰۰ | |
| BLNG3 – خلیج آمریکا / ژاپن | نرخ اسپات | دلار/روز | 149,500 | 125,000 | افزایش ۲۴,۵۰۰ | |
| LNG – Period | نرخ ۶ ماهه | چارتر زمانی | دلار/روز | 39,000 | 37,950 | افزایش ۱,۰۵۰ |
| نرخ ۱ ساله | چارتر زمانی | دلار/روز | 39,325 | 37,750 | افزایش ۱,۵۷۵ | |
| نرخ ۳ ساله | چارتر زمانی | دلار/روز | 54,750 | 54,500 | افزایش ۲۵۰ | |
| LPG – VLGC | BLPG1 – راس‌تنورا / چیبا | نرخ حمل | دلار/تن | 69.25 | 69.67 | کاهش ۰.۴۲ |
| BLPG1 – راس‌تنورا / چیبا | درآمد (TCE) | دلار/روز | 60,622 | 57,261 | افزایش ۳,۳۶۱ | |
| LPG – VLGC | BLPG2 – هیوستون / فلاشینگ | نرخ حمل | دلار/تن | 66.25 | 65.37 | افزایش ۰.۸۸ |
| BLPG2 – هیوستون / فلاشینگ | درآمد (TCE) | دلار/روز | 73,328 | 69,634 | افزایش ۳,۶۹۴ | |
| BLPG3 – هیوستون / چیبا | نرخ حمل | دلار/تن | 121.00 | 119.83 | افزایش ۱.۱۷ | |
| BLPG3 – هیوستون / چیبا | درآمد (TCE) | دلار/روز | 57,896 | 53,126 | افزایش ۴,۷۷۰ |
بازار کانتينر و شاخص نينگبو
در بورس بالتیک هفته ۴۸، بازار کانتینر تصویری دو لایه از پایان سال میلادی ارائه داد؛ شاخص‌های جهانی FBX در چهار مسیر اصلی از مبدأ چین کاهش یافتند، در حالی که شاخص نینگبو (NCFI) برای اروپا و مدیترانه رشدهای محسوسی ثبت کرد. طبق گزارش کانتینر بالتیک، نرخ‌های مسیر ترنس‌پسیفیک تحت فشار «پایان فصل اوج» به روند نزولی خود ادامه دادند، اما در مبدأ نینگبو، تلاش خطوط کشتیرانی برای اعمال افزایش نرخ (GRI) در ماه دسامبر، باعث سبز شدن شاخص‌های اروپایی شد. این واگرایی آماری، بیش از آنکه نشان‌دهنده رونق واقعی تقاضا باشد، بازتاب‌دهنده «جنگ قیمت» و «مدیریت ظرفیت» در آستانه سال نو است.
در نگاه اول، داده‌های هفته ۴۸ اين تصور را ايجاد می‌کند که شاخص جهانی FBX تنها داستان افت ملايم پس از فصل اوج را بازگو می‌کند، در حالی که نينگبو از بهبود نرخ‌ها در مسيرهای اروپا و مديترانه خبر می‌دهد؛ اما کنار هم قرار دادن اين دو تصوير نشان می‌دهد که سيگنال نينگبو بيشتر جنبه قيمت‌گذاری رو به جلو دارد تا ثبت رونق واقعی. FBX که ميانگين کرایه‌های واقعا معامله شده را در سطح جهانی رصد می‌کند، نشان می‌دهد نرخ‌های آسيا به امريکا و اروپا نسبت به هفته ۴۷ بين چند ده تا چند صد دلار در هر FEU کاهش يافته‌اند و فشار ضعف تقاضا و رشد ناوگان هنوز بر بازار غلبه دارد. در مقابل، شاخص نينگبو حساسيت بيشتری به نرخ‌های رزرو اعلامی از سوی خطوط دارد؛ رشد حدود ۷.۶۷ درصدی نينگبو–اروپا و جهش بيش از ۲۲ درصدی نينگبو–مديترانه غربی، با توجه به افت همزمان FBX11 و FBX13، بيشتر بازتاب اعلام افزايش نرخ برای سفرهای اوايل دسامبر و بازچينش ظرفيت به سمت اروپا است تا علامتی از موج جديد تقاضا. همان طور که در تحليل هفته ۴۷ هم اشاره شده بود، نينگبو معمولاً زودتر از ساير شاخص‌ها به تغيير سياست قيمتی خطوط در آسيا واکنش نشان می‌دهد و هفته ۴۸ اين الگو را در مقياسی بزرگ‌تر تکرار کرد.
مهم‌ترین خبر ساختاری هفته که می‌تواند تمام محاسبات نرخ را در ماه‌های آینده تغییر دهد، از کانال سوئز مخابره شد. اداره کانال سوئز اعلام کرد که مذاکراتی با خطوط کشتیرانی Maersk و CMA CGM داشته و این شرکت‌ها متعهد شده‌اند بخشی از تردد خود را از ماه دسامبر به دریای سرخ بازگردانند. اگر این اتفاق رخ دهد و سایر خطوط نیز پیروی کنند، با کوتاه شدن مسیرها و کاهش تن‌مایل (Tonne-mile)، ظرفیت موثر ناوگان افزایش خواهد یافت. این آزادسازی ظرفیت در شرایطی که بازار با مازاد عرضه روبروست، فشار نزولی شدیدی بر نرخ‌های آسیا-اروپا وارد خواهد کرد، مگر آنکه خطوط با خارج کردن کشتی‌ها از سرویس، اقدام به خنثی‌سازی آن کنند.
جدول تفصیلی بازار کانتینر و شاخص نینگبو – هفته ۴۸
| زیربخش | مسیر / شاخص مرجع | واحد | نرخ هفته ۴۸ | نرخ هفته ۴۷ | تغییر نسبت به هفته ۴۷ | توضیح کوتاه |
|---|---|---|---|---|---|---|
| FBX (جهانی) | FBX01 (چین – غرب آمریکا) | دلار/FEU | 1,683 | 1,800 | کاهش ۱۱۷ دلار | ادامه فشار نزولی بر مسیر ترنس‌پاسیفیک |
| FBX03 (چین – شرق آمریکا) | دلار/FEU | 2,794 | 3,034 | کاهش ۲۴۰ دلار | ضعف تقاضای وارداتی در سواحل شرقی | |
| FBX11 (چین – شمال اروپا) | دلار/FEU | 2,411 | 2,457 | کاهش ۴۶ دلار | نوسان محدود در کانال نزولی | |
| FBX13 (چین – مدیترانه) | دلار/FEU | 2,882 | 2,934 | کاهش ۵۲ دلار | بازار باثبات اما رو به پایین | |
| NCFI (نینگبو) | NCFI – اروپا | واحد شاخص | 1,024.64 | 951.65 | افزایش ۷.۶۷٪ | واکنش به اعلام افزایش نرخ (GRI) خطوط |
| NCFI – مدیترانه غربی | واحد شاخص | 1,451.89 | 1,184.11 | جهش ۲۲.۶۱٪ | حساسیت بالای بازار نینگبو به تغییرات | |
| NCFI – مدیترانه شرقی | واحد شاخص | 1,157.43 | 986.24 | افزایش ۱۷.۳۶٪ | رشد نرخ‌های اعلامی (Booking Rates) | |
| NCFI – خاورمیانه | واحد شاخص | 1,134.20 | 1,164.02 | کاهش ۲.۵۶٪ | تعادل نسبی عرضه و تقاضا |
کلام آخر؛ سودآوری در گرو «ناکارآمدی لجستیکی»
تحلیل داده‌های بورس بالتیک هفته ۴۸ نشان می‌دهد که بازار حمل‌ونقل دریایی در آستانه آخرین ماه سال ۲۰۲۵، با یک «شکاف عملکردی» عمیق مواجه است. در یک سوی بازار، بخش‌های انرژی و فله خشک با تکیه بر حمایت‌های بنیادین نظیر تقاضای فصلی و محدودیت‌های ساختاری ناشی از ناوگان سایه، در مسیر سودآوری حرکت می‌کنند. در سوی دیگر، بخش کانتینر در تلاش است تا با ابزارهای مصنوعی نظیر مدیریت عرضه و اعلام نرخ‌های دستوری (GRI)، در برابر فشار بنیادینِ مازاد ظرفیت مقاومت کند.
اما هفته ۴۸ فراتر از نوسانات نرخ بود؛ این هفته ثابت کرد که در اقتصاد دریایی امروز، «ناکارآمدی لجستیکی» (مانند مسیرهای طولانی‌تر ناشی از تحریم‌ها یا اجتناب از کانال‌ها) به مهم‌ترین ضامن سودآوری برای مالکان تبدیل شده است. درست به همین دلیل، خبر بازگشت احتمالی خطوط به کانال سوئز، که ذاتاً به معنای بهبود کارآمدی و سرعت است، به عنوان یک ریسک نزولی برای تعادل بازار تلقی می‌شود. بدین‌ترتیب، بازار در نقطه‌ای ایستاده است که «تنش‌های ژئوپلیتیک» و «موانع تجاری»، بیش از «رونق اقتصادی»، موتور محرک درآمدهای دریایی هستند.
پرسش‌های متداول بورس بالتیک (هفته ۴۸)
۱) چرا در هفته ۴۸، شاخص فله خشک (BDI) برخلاف روال فصلی و تعطیلات آمریکا، به اوج دو ساله رسید؟
▼
برخلاف انتظار، بازار فله خشک تحت تأثیر کاهش فعالیت ناشی از «تعطیلات شکرگزاری» قرار نگرفت؛ زیرا موتور محرک این هفته، تقاضای سنگین صنایع چین برای سنگ‌آهن و کمبود شدید عرضه کشتی در اقیانوس آتلانتیک بود. جهش میانگین درآمد کشتی‌های Capesize به ۳۷,۰۰۰ دلار در روز، به قدری قدرتمند بود که سکون در کلاس‌های کوچکتر (Supramax و Handysize) را کاملاً پوشش داد و شاخص کل (BDI) را با رشدی ۱۲.۵ درصدی به بالاترین سطح از سال ۲۰۲۳ رساند.
۲) دلیل واگرایی میان افت شاخص جهانی کانتینر (FBX) و رشد شاخص نینگبو (NCFI) در این هفته چه بود؟
▼
این پارادوکس ناشی از تفاوت بنیادین میان «واقعیت تقاضا» و «انتظارات خطوط» است. شاخص FBX که نرخ‌های واقعی معامله‌شده را نشان می‌دهد، به دلیل پایان فصل اوج و ضعف تقاضای مصرفی در غرب کاهشی بود. اما شاخص NCFI (به‌ویژه در مسیر اروپا و مدیترانه) رشد کرد، زیرا خطوط کشتیرانی به صورت دستوری نرخ‌های پایه (GRI) را برای رزروهای ماه دسامبر افزایش دادند. تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که این افزایش نرخ مصنوعی ممکن است با توجه به مازاد ظرفیت موجود، پایدار نباشد.
۳) چگونه «ناوگان سایه» و تحریم‌های روسیه، نرخ تانکرهای نفت خام را در سطوح تاریخی حفظ کرده است؟
▼
با وجود نوسانات هفتگی، درآمدهای کشتی‌های VLCC همچنان بالای ۱۳۰ هزار دلار در روز باقی ماند. علت ساختاری این پایداری این است که بخش بزرگی از ناوگان جهانی برای حمل نفت تحریمی روسیه و ایران (تجارت سایه) از چرخه بازار رسمی خارج شده‌اند. این «حبس ظرفیت»، عرضه کشتی‌های استاندارد برای چارتررهای غربی را محدود کرده و باعث شده حتی در هفته‌هایی با تقاضای معمولی، کفه ترازو به نفع مالکان سنگینی کند.
۴) چرا بازار گاز (LNG) در حوضه آتلانتیک با جهش ناگهانی قیمت مواجه شد؟
▼
ترکیبی از «سرمای زودرس زمستانی» و «کمبود کشتی‌های مدرن دو زمانه» عامل این انفجار قیمت بود. محدودیت‌های کانال پاناما باعث شده مسیرها طولانی‌تر شوند و کشتی‌ها دیرتر به حوضه آتلانتیک بازگردند. در هفته ۴۸، این تنگنای عرضه باعث شد نرخ مسیر آمریکا به اروپا (BLNG2) با رشدی ۱۸,۵۰۰ دلاری در یک هفته، به مرز ۱۴۷,۵۰۰ دلار در روز برسد.
۵) خبر بازگشت احتمالی خطوط کشتیرانی به «کانال سوئز» چه تبعاتی برای بازار خواهد داشت؟
▼
انتشار خبر مذاکرات خطوطی مانند مرسک و CMA CGM برای بازگشت بخشی از ناوگان به دریای سرخ، مهم‌ترین ریسک نزولی هفته ۴۸ بود. اگر این اتفاق رخ دهد، مسیر سفرها کوتاه‌تر شده و تقاضای «تن-مایل» کاهش می‌یابد. این تغییر به معنای آزادسازی ظرفیت پنهان و تزریق ناگهانی عرضه به بازاری است که همین حالا هم (به‌ویژه در بخش کانتینر) با مازاد کشتی روبروست.
