رئیس کمیته خودروی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به زیانرسانی شهرداریها به اتوبوسسازان با دیرکرد در پرداختها از یک طرف و واردات از طرف دیگر، درباره واردات اتوبوس دست دوم تاکید کرد که ایران به گورستان این اتوبوسها تبدیل میشود.
به گزارش پایگاه خبری ترابران، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در بهمنماه 1402 از به نتیجه رسیدن چند قرارداد در حوزه حملونقل درون شهری و واردات اتوبوسهای برقی از چین خبر داده بود. او با ادعای بیکیفیت بودن و گران بودن محصولات داخلی، قصد خود را از این کار تامین اتوبوسهای مورد نیاز شهری به طور مستقیم از چین اعلام کرد. به همین منظور تولید ۱۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی در قرارداد زاکانی با چینیها در دستور کار قرار گرفت که قیمت هر یک از آنها ۲۲۰ هزار یورو اعلام شده است.
بعد از واردات اتوبوس چینی، شهرداری در بیلبوردی عجیب از این اقدام خود دفاع کرد و واکنشهای زیادی را برانگیخت. در آن بیلبورد مطرح شده بود که «چرا اتوبوس خارجی خریدیم؟» شهرداری درباره دلایل آن کار نوشته بود: «۱- توان شرکت چینی در تامین نیاز تهران در فرصت ۶ ماهه، ۲- کاهش آلودگی هوای پایتخت با ورود سریع ناوگان برقی ۳- نیاز حیاتی و فوری تهران به ناوگان حملونقل عمومی جدید ۴- کاهش مصرف بنزین با اتوبوسها و تاکسیهای برقی»
نکته عجیب این بیلبوردها که آن را با چالش مواجه ساخت، اظهارنظر درباره تولید داخل بود که برخی از آن به عنوان تحقیر تولید داخلی یاد کردند. در این بیلبورد نوشته شده بود که سرعت خودروسازان داخلی در ساخت «لاکپشتی» است و اتوبوسهای وارداتی قیمت پایینتری نسبت به مدل مشابه ایرانی دارند!
اما باید پرسید از آنجا که خریدار عمده اتوبوسهای اتوبوسسازان داخلی شهرداریها هستند، آیا رفتار خود شهرداریها باعث چنین مشکلاتی نمیشود؟
توان تولید داخل نیازمند حمایتهای جزئی است
یونس اکبرپور پایدار، رئیس کمیته خودروی اتاق بازرگانی ایران، در گفتوگو با خبرنگار ترابران، درباره توان تولید داخلی اتوبوس یادآور شد که ما ۵ اتوبوسساز داخلی مانند ایرانخودرو دیزل و سایپا دیزل و … داریم که ظرفیت تولید روزانه آنها حداقل ۳۰ دستگاه است.
او درباره مشکلات پیش روی اتوبوسسازان داخلی اظهار کرد: «برای اتوبوسسازان داخلی مشکل سرمایهگذاری وجود دارد به طوری که باید سرمایهگذاری انجام شود و از آنها حمایت شود.»
این کارشناس صنعت خودرو با اعلام اینکه در تولید اتوبوس دیزلی شرایط خوبی را داریم و برای مثال ایرانخودرو دیزل رشدهای خوبی داشته که روزی ۱۵ تا ۲۰ دستگاه تولید میکند، تصریح کرد که با حمایتهای جزیی از اتوبوسسازان میتوان کمبود اتوبوس را در کشور جبران کرد.
اکبرپور پایدار درباره مشکلات اتوبوسسازان افزود: «یکی از مشکلات اتوبوسسازان این است که اکثریت خریداران آنها شهرداریها هستند و شهرداریها پول خوبی به این تولیدکنندگان پرداخت نمیکنند. اگر اتوبوسساژان مطمئن باشند که پول پیشپرداخت به موقع پرداخت خواهد شد، مطمئن باشید که آنها کمبود حملونقل داخلی را جبران میکنند.»
سرمایهگذاری خارجی به جای واردات دست دوم
از این گذشته، چندسالی است که ناوگان اتوبوسرانی بینشهری با کمبود و فرسودگی مواجه است و در برهههایی مانند اربعین که تقاضا برای مسافرتهای زمینی افزایش مییابد، این بحران و چالش به نحو بارزتری خود را نشان میدهد. در این حوزه نیز، در اول مردادماه، مصوبه هیئت وزیران درباره مجاز بودن وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به ثبت سفارش ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس برونشهری به منظور توسعه حمل و نقل عمومی مسافر با عمر کمتر از ۵ سال و سود بازرگانی 5 درصد از سوی گمرک ایران به گمرکات اجرایی ابلاغ شد. این عضو اتاق بازرگانی واردات اتوبوس دست دوم توسط وزارت صمت را نادرست دانست و عنوان کرد که برای این کار مجبوریم از برندهای مختلفی وارد کنیم و به نفع کشور نیست.
اکبرپور پایدار با بیان اینکه اتوبوس خودرویی است که میتوان ۳۰ تا ۴۰ درصد آن را تماماً توسط ساخت داخل انجام داد زیرا کابین یا اسکلت و شاسی آن در کشور قابل تهیه است و میتوان از این ظرفیت استفاده کرد، ادامه داد: «همچنین موتورسازان و گیربکسسازانی داریم که میتوان با آنها تمام نیازهای تولید اتوبوس را برطرف کرد که از خروج ارز جلوگیری کنیم و میدان را به اتوبوسسازان داخلی دهیم که از این امکانات استفاده کنند و خود را رشد دهند.»
او تصریح کرد: «به جای اینکه اتوبوس دست دوم وارد کنیم و مقدار قابل توجهی ارز از کشور خارج کنیم که ایران به قبرستان ماشینهای دست دوم تبدیل شود، از شرکتهای معتبر اتوبوسسازی و خودروسازی جهان برای همکاری با ایرانخودرو و سایپا دعوت کنیم که خودروسازان داخلی خود را ارتقا دهند.»
این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: «باید از سرمایهگذاریهای خارجی در ساخت اتوبوس استفاده کنیم زیرا توانمندیهای خوبی در تولید اتوبوس داریم و حیف است بازار را به دست چینیها بسپاریم.»
وزارت صمت اظهار بیاطلاعی کرد!
اکبرپور پایدار در پاسخ به این پرسش که «آیا وزارت صمت و شهرداری از توان تولید داخل بیخبر است که دست به واردات اتوبوس میزند؟»، اعلام کرد که وقتی درباره واردات اتوبوس از وزارت صمت پرسیدیم اظهار بیاطلاعی کردند که به نوع خود بسیار جالب بود.
او با اشاره به اینکه شهرداری بنا به دلایلی اظهار میکند که نیاز به اتوبوس دارد اما خودروسازی داخلی نمیتواند این اتوبوس را تهیه کند و به همین دلیل است که وارد میکند، اظهار کرد: «شهرداری در نظر نمیگیرد که چرا خودروسازان داخلی نمیتوانند مقدار اتوبوس مورد نیاز را تامین کنند و باید درنظر بگیرند که آیا مطالبات آنها را به موقع پرداخت میکند و یا قراردادی که به نفع دو طرف باشد با آنها منعقد میکند؟»
رئیس کمیته خودروی اتاق بازرگانی ایران در نهایت خاطرنشان کرد: «شهرداری در پرداختها بسیار نامنظم هستند و بعد از خرید اتوبوس، زمین یا کالاهای دیگر در قبال اتوبوس پرداخت میکند که به نفع تولیدکنندگان داخلی نیست زیرا آنها دنبال وجه نقد هستند که بتوانند خود را تامین کنند تا چرخ شرکت خود را بچرخانند.»
