یک سال از پایان پاندمی کرونا می‌گذرد و همه به زندگی عادی و خرید حضوری بازگشته‌اند که پیامدهای قابل‌توجهی برای صنعت لجستیک به همراه داشته است، چراکه از شتاب رشد تجارت الکترونیک در سال 2023 به‌طور قابل‌توجهی کاسته شده و خرده‌فروشی سنتی بار دیگر اهمیت و جایگاه خود را پیدا کرده و نرخ ظرفیت انبارها نیز در حال عادی شدن است. با این حال، در سال پیش‌رو، مشکلات و چالش‌های جدیدی در انتظار است، چون به تایید بسیاری از کارشناسان، زنجیره تامین همچنان در معرض خطر کمبود کالاهای مختلف است و هیچ مدرک مستدلی مبنی بر پیشرفت یا اعمال روش‌های جدید در صنعت لجستیک برای افزایش تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری زنجیره تامین وجود ندارد. همچنین، علاوه بر وجود اختلالات در حال ظهور حمل‌ونقل در دریای سرخ طی سال ۲۰۲۴، رکود در صنعت لجستیک طرف سوم (3PL) به دلیل عدم تطبیق با شرایط متغیر، مشکلات جدیدی را به وجود آورده و نوسانات مداوم اقتصادی، تنش‌های ژئوپلیتیکی و انتظارات در حال تغییر مصرف‌کنندگان، از جمله عواملی هستند که به این رکود دامن می‌زنند. گزارش شاخص انبارهای لجستیک طرف سوم در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که ۱۱ درصد از فعالان این صنعت در آن سال با کاهش سودآوری مواجه شده‌اند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۲ تنها 5 درصد بود. این آمار، ضرورت نوآوری در صنعت لجستیک طرف سوم را چه در دوران همه‌گیری و چه در شرایط عادی، به‌طور واضح گوشزد می‌کند. این گزارش به بررسی چالش‌های کلیدی فعلی در زمینه عملکرد لجستیک طرف سوم (3PL) در شرایط ناپایدار می‌پردازد.

به گزارش ماهنامه ترابران، افزایش بی‌وقفه هزینه‌های زندگی روزمره، بدون شک مهم‌ترین چالش اقتصاد جهانی امروز است. این گرانی افسارگسیخته، فشار زیادی بر بودجه و سبد خانوارها، مصرف‌کنندگان و صاحبان کسب‌وکارها وارد می‌کند.

طبق گزارش شاخص انبارهای لجستیک طرف سوم در سال ۲۰۲۳، مدیریت هزینه‌ها با 48 درصد، به‌عنوان مهم‌ترین چالش پیش‌روی فعالان این صنعت در سال 2024 شناخته می‌شود. این گزارش نشان می‌دهد که هزینه‌های عملیاتی شامل هزینه‌های تاسیسات، نیروی کار، سیستم‌ها و فناوری، تجهیزات و حمل‌ونقل به‌طور پیوسته در حال افزایش است. هزینه‌های اجاره انبار به‌طور خاص، رشدی فراتر از نرخ تورم را تجربه می‌کنند و در 12 ماه منتهی به ژوئن 2023، افزایش 11.8 درصدی داشته است. هزینه‌های نیروی کار نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش از کل هزینه‌ها، در حال افزایش است و هزینه‌های دستمزد کارگران انبار در همین دوره 7.4 درصد افزایش یافته است. کمبود نیروی کار نیز به تشدید این روند دامن می‌زند.

اگرچه کاهش نرخ تورم در سطح جهانی، خبر امیدوارکننده‌ای است، اما هنوز با توجه به بالا بودن این نرخ در اکثر کشورها، همچنان راه درازی برای رسیدن به سطوح قبل از بحران در پیش داریم. در ایالات متحده، نرخ تورم ماهانه در نوامبر 2023 به 3.1 درصد رسید که نشان‌دهنده بهبود قابل توجهی نسبت به اوج 1.9 درصدی آن در ژوئن 2022 است. در بریتانیا نیز شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) در 12 ماه منتهی به نوامبر 2023 به 3.9 درصد افزایش یافته که به‌طور قابل توجهی کمتر از اوج 11.1 درصدی در اکتبر 2022 است. در استرالیا و نیوزلند نیز روند کاهشی نرخ تورم مشاهده می‌شود، به طوری که نرخ تورم سالانه CPI استرالیا در سه ماهه سپتامبر 2023 به 4.5 درصد (و نیوزلند به 6.5 درصد) از 7.8 درصد در سه ماهه دسامبر 2022 (و 7.3 درصد در سه ماهه ژوئن 2022 برای نیوزلند) کاهش یافته است. با این حال، لازم به ذکر است که این سطوح تورم همچنان بالاتر از حد مطلوب هستند و تلاش‌ها برای بازگشت به ثبات قیمتی باید ادامه یابد.

از سوی دیگر، اگرچه کاهش نرخ تورم ماهانه، نشانه‌ای از اثرگذاری اقدامات انجام‌شده برای کنترل تورم از جمله افزایش قابل توجه نرخ بهره است، اما همین نکته، معضلات جدیدی را برای افراد و کسب‌وکارهایی که نیاز به دریافت وام دارند، به وجود می‌آورد، چراکه اصلی‌ترین دلیل شکست آنها، کمبود نقدینگی است. به عبارت بهتر، برای کسب‌وکارهایی که برای حفظ جریان نقدینگی خود نیاز به دریافت وام دارند، افزایش نرخ‌های بهره، این گزینه را برای برخی مخاطره‌آمیزتر یا حتی غیرقابل‌دسترس می‌کند؛ چراکه با اتمام سررسید وام‌های کم‌بهره گذشته و شروع دوره وام‌های با نرخ بهره بالاتر، اقساط ماهانه و هزینه کل سرمایه نسبت به سال‌های قبل افزایش خواهد یافت.

از سوی دیگر، وام‌دهندگان، به‌ویژه پس از ورشکستگی دو بانک بزرگ منطقه‌ای در مارس ۲۰۲۳، سختگیری بیشتری در اعطای وام اعمال می‌کنند. این موضوع، دریافت وام برای گسترش فعالیت‌های لجستیک طرف سوم (3PL) از طریق خرید فضای انبار جدید را دشوارتر می‌کند.

در حالی که نرخ‌های معوقه وام‌های املاک تجاری در سال ۲۰۲۳ همچنان در پایین‌ترین سطح تاریخی خود قرار دارد، نظرسنجی فدرال رزرو نشان می‌دهد که بانک‌های کوچک و متوسط که اکثر وام‌های املاک تجاری را در اختیار دارند، در دومین فصل سال جاری، سختگیری بیشتری در اعطای وام اعمال کرده‌اند. این موضوع، امکان اضافه کردن شعبه‌های جدید یا افزایش متراژ فعلی انبارها را برای بسیاری از انبارهای 3PL از بین می‌برد.

پس این سوال مطرح می‌شود که در چنین شرایطی 3PLها چگونه می‌توانند در سال 2024 به رشد کسب‌وکار خود دست پیدا کنند و در عین حال هزینه‌ها را به حداقل برسانند؟

3PLها (کسب‌وکارهای لجستیک طرف سوم) می‌توانند با به‌کارگیری راه‌حل‌های نوین، فرآیندهای صدور صورت‌حساب و پرداخت خود را بهینه‌سازی کرده و جریان نقدینگی خود را افزایش دهند.

راه‌حل‌های خودکار صدور صورت‌حساب، همراه با سیستم مدیریت انبار (WMS)، دقت و سرعت صدور صورتحساب‌ها را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. پورتال پرداخت دیجیتال نیز چرخه‌های پرداخت را کوتاه‌تر می‌کند و 3PLها سریع‌تر به پول خود می‌رسند. به‌کارگیری سایر فناوری‌های نوین نیز فرصت‌های بیشتری برای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های عملیاتی فراهم می‌کند.

شمایی از چالش‌های صنعت حمل‌ونقل

نکته‌ای که در اینجا می‌خواهیم به آن اشاره کنیم، نقش کم‌اهمیت ارسال کالای بسته‌بندی شده در گذشته، در مقایسه با اهمیت امروزی آن در عملیات لجستیک طرف سوم (3PL) است.

بر اساس گزارش Talking Logistics، در اواخر دهه 1990، ارسال کالا با بسته‌بندی رواج چندانی نداشت و این روش تنها برای بخش محدودی از بازار مناسب بود؛ اما بدیهی است که صنعت حمل‌ونقل در دو دهه گذشته تحولات چشمگیری را تجربه کرده و اکنون به‌سختی می‌توان شباهتی بین وضعیت فعلی و دو دهه قبل پیدا کرد. این در شرایطی است که سرعت رشد ارسال کالاهای بسته‌بندی‌شده به‌عنوان یک روش حمل‌ونقل اساسی برای خرده‌فروشان و تولیدکنندگان پس از رونق بی‌سابقه تجارت الکترونیک ناشی از همه‌گیری کووید-19، فراتر از هر پیش‌بینی بود و به همین دلیل، هیچ‌کدام از شرکت‌های حمل‌ونقل برای مقابله با این افزایش ناگهانی حجم بسته‌بندی آمادگی نداشتند و از آن زمان تاکنون برای جبران عقب‌ماندگی تلاش می‌کنند و هرچند سرعت ارسال بسته‌بندی کمی کند شده، اما همچنان از پیش‌بینی‌ها جلوتر است و این امر چالش‌های متعددی را برای شرکت‌های حمل‌ونقل در تطبیق با شرایط جدید تجارت ایجاد کرده است.

یکی دیگر از چالش‌های صنعت لجستیک در سال 2023، اختلافات طولانی‌مدت و حل‌نشده با اتحادیه‌های کارگری بود؛ تا آنجا که شرکت یوپی‌اس (UPS)، غول این صنعت، در تابستان سال 2023 با کابوس رویارویی با بزرگ‌ترین اعتصاب کارگری تاریخ آمریکا مواجه شد و در نهایت با انعقاد قراردادی سرنوشت‌ساز با اتحادیه کارکنان حمل‌ونقل، توانست، به‌طور معجزه‌آسایی از این بحران عبور کند. با این حال، گزارش‌ها حاکی از آن است که هزینه‌های این توافق برای UPS فراتر از رقم سرسام‌آور 30 میلیارد دلار بوده است؛ ضمن اینکه سایه ترس از توقف فعالیت‌های حمل‌ونقل به دلیل اعتصاب، بسیاری از مشتریان را به‌سمت شرکت‌های رقیب سوق داد.

این روگردانی مشتریان، منجر به کاهش 4.9 درصدی حجم حمل‌ونقل این شرکت در سه ماهه دوم سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل و افت روزانه 2.2میلیون بسته شده و لزوم یافتن راه‌حل‌های اساسی برای حل‌وفصل اختلافات کارگری و ایجاد ثبات در صنعت حمل‌ونقل مصرفی را بیش از پیش برجسته کرده است.

گفتنی است که اختلافات کارگری در شرکت‌های حمل‌ونقل، به کابوسی در سراسر این صنعت تبدیل شده است. حتی شرکت FedEx که توانست مستقیماً از این آشفتگی سود ببرد و بخشی از مشتریان ناراضی UPS را جذب کند، خود از کاهش تقاضا در طول سال بی‌نصیب نمانده و حتی با جذب مشتریان جدید، میانگین حجم حمل‌ونقل روزانه این شرکت نیز در سه ماهه منتهی به 31 آگوست نسبت به سال گذشته همچنان (کمتر از 1 درصد) کاهش یافته است.

در بحبوحه این مشکلات، (براساس گزارش خبرگزاری رویترز) خبر می‌رسد که شرکت FedEx با اتحادیه خلبانان خود نیز درگیر چالش‌های صنفی و کارگری است. به این موارد باید اعتصاب بیش از 1100 کارمند DHL در فرودگاه بین‌المللی سینسیناتی / کنتاکی شمالی پس از مذاکرات ناموفق بر سر قرارداد و همچنین احتمال اعتصاب خلبانان بخش باربریِ بزرگ‌ترین تامین‌کننده حمل‌ونقل هوایی شرکت آمازون (هرچند این اعتصاب تا اواخر سال 2024 قابل‌اجرا نیست) را هم اضافه کرد که نشان از عمق این بحران دارد.

آمازون که به‌تازگی به بزرگ‌ترین شرکت حمل‌ونقل آمریکا تبدیل شده، برای تثبیت جایگاه خود در صنعت حمل‌ونقل بسته، روی سرویس جدیدش، «آمازون شیپینگ» حساب ویژه‌ای باز کرده است. اما سایه اعتصابات کارگری، می‌تواند این رویا را نقش بر آب کند.

در سوی دیگر، رکود در صنعت حمل‌ونقل، مانند قطاری که از ریل خارج شده باشد، کل زنجیره تامین را با اختلالات جدی مواجه کرده است. یکی از رویدادهای تکان‌دهنده این بحران، تعطیلی ناگهانی شرکت Yellow، غول حمل‌ونقل بار است. این شرکت با وجود عملکرد مالی مناسب در سال گذشته با درآمد ناخالص بیش از 6 میلیارد دلار، در ماه جولای 2023 مجبور به تعطیلی شد و هرچند تعطیلی Yellow برخلاف انتظار، منجر به فروپاشی کامل زنجیره تامین نشد (اختلالات به وجود آمده در حد معمول بود و قیمت‌ها نیز به شکل سرسام‌آوری افزایش نیافت)، اما سرعت گسترش این رکود در کل صنعت لجستیک و تاثیر مخرب آن بر شرکت‌های بزرگ، نگران‌کننده است؛ چراکه پس از ورشکستگی Yellow، شرکت حمل‌ونقل J.B. Hunt Transport Services شاهد کاهش 30 درصدی سود خود در سه ماهه سوم بود و شرکت Convoy Inc نیز در ماه اکتبر 2023 اعلام تعطیلی کرد.

با این تفاسیر، صنعت حمل‌ونقل در سال 2023 با مشکلات و چالش‌های متعددی روبه‌رو بود و از مسیر اصلی خود خارج شد. اکنون این سوال مطرح می‌شود که در سال 2024 چه اقداماتی باید انجام شود تا این صنعت دوباره به ثبات و رونق برسد و ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک طرف سوم چگونه باید برای فعالیت در این چشم‌انداز دگرگون‌شده و چالش‌های جدید آن آماده شوند؟

البته یک خبر امیدوارکننده در سال 2024، انعطاف‌پذیری بیشتر در قیمت‌گذاری این خدمات است. براساس اخبار منتشرشده، در پی کاهش تقاضا برای حمل‌ونقل، به گزارش Supply Chain Dive، شرکت‌های حمل‌ونقل UPS و FedEx برای جلب مشتری بیشتر، تخفیف‌هایی ارائه دادند که منجر به اولین کاهش قیمت سالانه ارسال زمینی از سال 2019 شد. علاوه بر این، هر دو شرکت مذکور، افزایش نرخ عمومی (GRI) 5.9 درصدی را برای سال 2024 اعلام کردند که نسبت به 6.9 درصد در سال 2023 کاهش یافته است. این موضوع نشان می‌دهد که اگرچه نرخ‌ها در سال 2024 افزایش خواهد یافت، اما این افزایش به‌شدت سال گذشته نخواهد بود.

رقابت در حمل‌ونقل، به نفع انبارهای 3PL و مشتریان

رقابت فزاینده بین شرکت‌هایی مانند UPS و FedEx، فرصتی را برای انبارهای لجستیک طرف سوم جهت مذاکره نرخ‌های حمل‌ونقل با شرایط بهتر برای مشتریان خود فراهم کرده است. همان طور که نمونه موفقیت‌آمیز خرده‌فروشانی مانند Macy’s و Rent the Runway در سال 2023 نشان می‌دهد، قدرت چانه‌زنی بالا در انعقاد قراردادهای حمل‌ونقل موثر است و انبارهای 3PL می‌توانند با استفاده از این فرصت، از طریق کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، رضایت و وفاداری مشتریان خود را افزایش دهند.

انبارهای لجستیک طرف سوم باید با توجه به ظهور و رشد شرکت‌های حمل‌ونقل جدید، به‌منظور افزایش رقابت، سبد حمل‌ونقل خود را متنوع کنند. این تنوع باید شامل استفاده از شرکت‌های تخصصی‌تر و منطقه‌ای باشد. در حالی که برخی از انبارهای 3PL ترجیح می‌دهند از شرکای حمل‌ونقل ثابتی، صرف‌نظر از نرخ‌ها استفاده کنند، مقایسه هزینه‌های حمل‌ونقل برای یافتن مقرون به صرفه‌ترین گزینه، مزایای قابل‌توجهی مانند خدمات تخصصی‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتر را به همراه دارد.

طبق گزارش نشریه Entrepreneur، مطالعه‌ای که در سپتامبر سال 2023 توسط Descartes روی حجم حمل‌ونقل 1600 بازرگان انجام شد، نشان داده است که بازرگانانی که از مقایسه نرخ حمل‌ونقل استفاده می‌کنند، 4.39 دلار در هر محموله صرفه‌جویی کردند که نشان می‌دهد به‌طور متوسط 34 درصد در هزینه‌های حمل‌ونقل خود صرفه‌جویی بالقوه می‌کنند که به‌مراتب بیشتر از صرفه‌جویی حاصل از توافق با یک شرکت حمل‌ونقل واحد است. انبارهای 3PL می‌توانند با استفاده از فناوری‌های مقایسه نرخ مانند مجموعه نرم‌افزاری Small Parcel Suite که به‌طور خاص برای انبارهای لجستیک طرف سوم طراحی شده، فرآیندهای انبار خود را به‌طور آسان‌تر، کارآمدتر، دقیق‌تر و مقرون به صرفه‌تر مدیریت کنند و خدمات بهتری به مشتریان خود ارائه دهند.

همچنین، رشد سریع تجارت الکترونیک و ظهور غول‌هایی مانند آمازون، انتظارات مشتریان را به‌طور چشمگیری افزایش داده است.

ارسال سریع و رایگان به یکی از معیارهای اصلی انتخاب فروشگاه‌ها توسط مشتریان و مصرف‌کنندگان تبدیل شده و برندها و خرده‌فروشانی را که از ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک استفاده می‌کنند را در تنگنای رقابت قرار داده تا برای حفظ سهم بازار خود به دنبال راه‌حل‌های خلاقانه و مقرون به صرفه باشند. در سال 2024، با توجه به افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و تلاش شرکت‌ها برای کنترل مخارج، ارائه ارسال سریع و رایگان به مشتریان به‌طور فزاینده‌ای دشوارتر خواهد شد. در پاسخ به افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، بازرگانان رویکردهای مختلفی برای ارائه خدمات به مشتریان خود اتخاذ می‌کنند. برخی از آنها سیاست‌های ارسال رایگان خود را با اضافه کردن هزینه برای برخی از محصولات در ازای دریافت خدمات تحویل سریع‌تر، افزایش حداقل خرید برای بهره‌مندی از ارسال رایگان یا استفاده از مدل‌های نرخ ثابت که صرف‌نظر از تعداد اقلام سفارش، برای همه سفارش‌ها هزینه ارسال ثابت در نظر گرفته می‌شود، طراحی کرده‌اند.

در مقابل، برخی دیگر در حال گسترش شبکه انبارهای خود در سراسر کشور هستند تا محصولات خود را به مصرف‌کنندگان نزدیک‌تر کنند و همچنین با استفاده از چهارچوب‌های توزیع چندنقطه‌ای از چندین انبار در نقاط مختلف کشور برای ارسال محصولات استفاده کنند تا بسته به موقعیت مشتری، سریع‌ترین مسیر ارسال و تحویل سفارش مشتری انتخاب شود. در ادامه به بررسی این روش‌های نوین انجام سفارش‌ها و نحوه مشارکت در این روند می‌پردازیم.

روش‌های نوین انجام سفارش‌ها و ارسال کالا در دنیا

رقابت در صنعت لجستیک به شدت بالا است و تحولات بازار، مدل‌های سنتی 3PL را دستخوش تغییر می‌کند. به بیان ساده‌تر، شیوه‌های قدیمی گذشته برای اداره انبارهای 3PL دیگر پاسخگوی نیازهای امروز نیستند.

در دنیای رقابتی صنعت لجستیک، انبارهای 3PL محلی و تک‌مالک زیادی با چالش‌های متعددی برای بقا مواجه هستند. تعطیلی، فروش یا جست‌وجوی شراکت با سایر شرکت‌ها، راه‌حل‌های رایجی برای این چالش‌ها به‌شمار می‌روند. طبق گزارش مجله تخصصی لجستیک و زنجیره تامین Modern Materials Handling که برای مدیران، مهندسان و متخصصان زنجیره تامین در سراسر جهان منتشر می‌شود، این روند ادغام که شامل خرید شرکت‌های کوچک‌تر توسط شرکت‌های بزرگ‌تر می‌شود، رقابت را در صنعت تشدید می‌کند و 3PLها برای حفظ سهم بازار و رقابت با غول‌هایی مانند آمازون و تازه‌واردان ثروتمندی مانند TikTok، به‌طور فعال به دنبال راهکارهای جدید و نوآورانه هستند.

از سوی دیگر، پس از سال‌ها در پاسخ به چالش‌های زنجیره تامین ناشی از جهانی‌سازی افراطی، بسیاری از شرکت‌ها به دنبال استراتژی‌های لجستیک جدیدی برای افزایش تاب‌آوری و کاهش ریسک هستند. این تغییر رویکرد که شامل گرایش به تولید داخلی، تولید در نزدیکی و استراتژی دوست‌گزینی (Friendshoring) در زنجیره تامین می‌شود، در حال تغییر نقشه تجارت جهانی با هدف غلبه بر تبعات ژئوپلیتیکی، اختلالات زنجیره تامین و افزایش هزینه‌ها است.

به دلیل بی‌ثباتی سیاسی و تحولات ژئوپلیتیکی در سراسر جهان، تجارت بین کشورها با مشکلات بیشتری روبه‌رو شده است. سیاست‌های تجاری محدودکننده، مانند اعمال تعرفه‌های بالا بر کالاهای چینی توسط آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ و بایدن، نمونه‌ای از این مشکلات است. همچنین، درگیری نظامی مداوم در حال انجام بین روسیه و اوکراین، روابط آمریکا و روسیه را با ایجاد شکاف و دشمنی بیشتر، تیره‌وتار کرده است. علاوه بر این، تنش‌های فزاینده در غزه، موجی از ناآرامی‌ها را در سراسر خاورمیانه به وجود آورده است، بنابراین با شعله‌ور شدن آتش جنگ در سراسر جهان، بسیاری از افراد نگران هستند که شوک‌های ژئوپلیتیکی به بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت زنجیره تامین تبدیل و این امر باعث شود تا بسیاری از کسب‌وکارها فعالیت‌های خود را به مکان‌های نزدیک‌تر به محل زندگی خود منتقل کنند.

به عبارت بهتر، در حالی که به نظر می‌رسد تولید کالا در منطقه‌ای با هزینه‌های پایین‌تر و ارزان‌تر به نفع شرکت‌ها باشد، اما این امر همیشه صادق نیست؛ چراکه هزینه‌های نهایی حتی برای کالاهای تولیدی در ارزان‌ترین مناطق، می‌تواند به دلیل تفاوت‌های قابل توجه در هزینه‌های حمل‌ونقل از منطقه‌ای به منطقه دیگر، افزایش داشته باشد.

بنابراین برای کاهش هم‌زمان خطر اختلال در زنجیره تامین و بهینه‌سازی هزینه‌های لجستیک، بازنگری در پراکندگی جغرافیایی فرآیندهای تکمیل سفارش ضروری است. به این ترتیب، جهانی شدن زنجیره تامین، در حالی که مزایای متعددی مانند دسترسی به بازارهای جدید و کاهش هزینه‌ها را به همراه دارد، چالش‌هایی را نیز برای شرکت‌های لجستیک طرف سوم محلی ایجاد می‌کند، بنابراین چنین شرکت‌هایی باید برای انطباق با این تغییرات و حفظ رقابت‌پذیری خود، در رویکردهای خود در زمینه گسترش فعالیت‌ها و کاهش ریسک بازنگری کنند.

با افزایش انتظارات مصرف‌کنندگان برای دریافت سریع و رایگان کالا در سراسر کشور، استراتژی‌های توزیع سنتی تک‌نقطه‌ای برای پشتیبانی از برندهایی که باید در سراسر کشور خدمات تحویل سریع و رایگان ارائه دهند، دیگر برای پاسخگویی به این نیازها کافی نیستند، بنابراین اکنون لجستیک نسل چهارم (4PL) به‌عنوان راه‌حلی برای شبکه‌های تکمیل سفارش پراکنده در سراسر کشور مطرح می‌شود. ناگفته نماند که انبارهای 3PL و 4PL با استفاده از تخصص خود در مدیریت زنجیره تامین جهانی می‌توانند فرصت‌های جدیدی برای رشد و گسترش به مناطق جدید جغرافیایی پیدا کنند.

پذیرش فناوری‌های نوین

شاید تاریخ سی‌ام نوامبر ۲۰۲۲ در کتاب‌های تاریخ ثبت نشود، اما رونمایی از چت‌بات مشهور جهان، یعنی ChatGPT توسط OpenAI در آن روز بی‌شک در تاریخ ثبت خواهد شد. اگرچه فناوری هوش مصنوعی سال‌ها در حال پیشرفت بوده، اما ورود ChatGPT دورانی جدید در توسعه نرم‌افزار را آغاز کرد. در سال ۲۰۲۳، همه در مورد هوش مصنوعی صحبت و بحث می‌کردند که این فناوری چگونه نه تنها بر صنعت فناوری، بلکه بر همه صنایع، از جمله لجستیک، تاثیر خواهد گذاشت.

هوش مصنوعی پتانسیل تبدیل شدن به یک نیروی تحول‌آفرین در زنجیره تامین را دارد. در ابتدای سال ۲۰۲۲، شرکت بین‌المللی مشاوره مدیریت مک‌کینزی (McKinsey) گزارش داد که اگرچه 73 درصد مدیران زنجیره تامین هنوز از روش‌های سنتی مبتنی بر صفحات گسترده برای پیش‌بینی تقاضا و برنامه‌ریزی در زنجیره تامین استفاده می‌کنند، اما از هر 5 نفر، 4 نفر انتظار دارند که به‌زودی از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین (ML) برای برنامه‌ریزی استفاده کنند.

در این میان، انبارهای 3PL می‌توانند نقش مهمی در تسهیل استفاده مشتریان از هوش مصنوعی برای برنامه‌ریزی تقاضا ایفا کنند، حتی اگر خودشان این کار را انجام ندهند؛ چراکه زیرساخت فناوری اطلاعات آنها برای فعال کردن مشتریان برای استفاده از فناوری‌های نوآورانه مانند هوش مصنوعی ضروری و حیاتی است.

استفاده از هوش مصنوعی خودکار در کسب‌وکارها مستلزم آموزش اولیه هوش مصنوعی با داده‌ها و طی کردن فرآیند یادگیری ماشین (ML) است. یادگیری ماشین به‌عنوان زیربنای هوش مصنوعی، امکان پیش‌بینی، بهینه‌سازی تخصیص منابع و ارتقای فرآیندهای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌های تاریخی را فراهم می‌کند. الگوریتم‌های یادگیری ماشین با قابلیت خودتنظیمی دقیق در طول زمان، کارایی و انطباق خود را با شرایط متغیر بازار افزایش می‌دهند.

برای جمع‌آوری داده‌های لازم در زمینه تکمیل سفارش و پیش‌بینی تقاضا با هوش مصنوعی، خرده‌فروشان و بازرگانان (مشتریان 3PL) باید از طریق ادغام و یکپارچه‌سازی سیستم‌ها به این اطلاعات دسترسی داشته باشند. شبکه‌ای متصل از ابزارهای هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و نرم‌افزار تکمیل سفارش می‌تواند نمای کاملی از عملیات، از مدیریت انبار تا لجستیک حمل‌ونقل، ارائه دهد. علاوه بر این، توانایی هوش مصنوعی در پردازش و تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها در زمان واقعی (که مبنای تجزیه و تحلیل داده‌ها است) به ارائه‌دهندگان خدمات 3PL امکان می‌دهد تا تصمیمات آگاهانه‌تر و استراتژیک‌تری اتخاذ کنند. ابزارهای تجزیه و تحلیل، با ارائه بینش‌های ارزشمند از رفتار مشتری و روندهای بازار، 3PLها را قادر می‌سازند تا خدمات خود را برای نیازهای هر مشتری طراحی کرده و از این طریق رضایت و وفاداری مشتریان را افزایش دهند. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل داده‌ها به 3PLها کمک می‌کند تا فرآیندهای داخلی انبار خود را بهینه‌سازی و ساده‌تر کرده و کارایی و سودآوری را ارتقا دهند.

اما با وجود آنچه گفته شد، ادغام فناوری‌های جدید در زنجیره تامین، اگرچه مزایای قابل‌توجهی را به ارمغان می‌آورد، اما چالش‌هایی را نیز به همراه دارد. سرمایه‌گذاری اولیه در این فناوری‌ها و نیاز به پرسنل ماهر (اپراتور هوش مصنوعی) برای مدیریت و تفسیر داده‌های تولید شده، از جمله این چالش‌ها هستند. علاوه بر این، همان‌طور که قبلاً اشاره شد، هوش مصنوعی یک ابزار آماده به کار و بدون نیاز به آموزش نیست؛ برای آموزش الگوریتم و عملکرد صحیح آن به زمان و داده نیاز است. اگر قصد دارید در آینده از هوش مصنوعی استفاده کنید، سال 2024 را به‌عنوان سالی برای جمع‌آوری داده‌های آموزشی الگوریتم در نظر بگیرید تا در آینده شاهد استفاده گسترده‌تر و قوی‌تر از هوش مصنوعی باشیم.

خلاصه اینکه، صنعت لجستیک در آستانه تحولات بزرگی است که توسط فناوری‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی، رباتیک و اینترنت اشیا رقم خواهد خورد. شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات لجستیک طرف سوم با استفاده از قدرت این فناوری‌های نوظهور می‌توانند ضمن تبدیل چالش‌ها به فرصت، نوآوری و تعالی را در عملیات خود ارتقا دهند. آن دسته از ارائه‌دهندگان خدمات 3PL که با موفقیت بر این چالش‌ها غلبه می‌کنند و از این فناوری‌های پیشرفته بهره می‌برند، در چشم‌انداز به سرعت در حال تحول لجستیک، موقعیتی ممتاز برای رهبری خواهند داشت.

تنوع‌بخشی به سبد خدمات، ارتقای قابلیت‌های فناورانه (استفاده از تکنولوژی‌های جدید) و ایجاد مشارکت‌های جدید (همکاری با شرکت‌های دیگر)، از جمله استراتژی‌های کلیدی برای افزایش چابکی، انطباق و پیروزی در این صنعت به شمار می‌روند.