یک کارشناس صنعت حمل و نقل با اشاره به جایگاه ایران در کریدورهای بین‌المللی، از اقدامات بخش خصوصی ایران در زمینه نقش‌آفرینی در کریدور شمال-جنوب خبر داد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ترابران، مسعود دانشمند، کارشناس و فعال صنعت حمل و نقل، در کنفرانس بین‌المللی Expro-Russia iran 2024، با بیان اینکه سال قبل هم، مانند ۲۵ سال گذشته، در چنین کنفرانسی از کریدور شمال-جنوب گفته شد اما همان گونه که دیده شد این سمینارها موثر نبوده‌اند، تاکید کرد: «اگر به مصوبه‌ای برسیم می‌توانیم در کریدور شمال-جنوب، که بسیار هم از آن عقب افتاده‌ایم، به نتایجی برسیم.»
این کارشناس به سه کریدور شرقی-غربی اشاره و اظهار کرد: «کریدور اول جاده‌ای است که چینی‌ها درست کردند و از شمال دریای خزر و روسیه به اروپا می‌رسد و هیچ ارتباطی به ایران ندارند.»
دانشمند تصریح کرد که قرار بود شاخه جنوبی این گذرگاه از ایران عبور کند اما ایران از آن حذف شده است و هیچ نقشی در این کریدور ساخت چین ندارد.
او افزود: «کریدور دوم، کریدور میانی است که که با ابتکار اروپا راه‌اندازی شد. این کریدور کشورهای آسیای میانه را از راه باکو به گرجستان متصل می‌کند و از آنجا یا از طریق دریای سیاه به دریای مدیترانه می‌رود یا از طریق رومانی و بلغارستان حمل زمینی می‌شود. در این کریدور هم هیچ نقشی برای ما قائل نیستند.»
این فعال حوزه حمل و نقل درباره کریدور سوم اظهار کرد: «در کریدور سوم بار با کشتی از هند به امارات می‌رود و از آنجا زمینی به عربستان، سپس به اردن و در نهایت به اسرائیل می‌رود و از آنجا به دریای مدیترانه متصل می‌شود. البته تاسیس راه‌آهن آن مشکل دارد.»
او درباره راه توسعه عراق نیز گفت: «عراق بندر فاو را فعال کرده است و می‌خواهد کالاهای ترانزیتی را از بندر فاو به دریای مدیترانه حمل کند. این کریدور هم مشکل خاص خود را دارد.»
افزایش ظرفیت بندر چابهار با اتصال به راه‌آهن سراسری
این کارشناس با اشاره به اینکه کریدور شمال-جنوب تمام کریدورهای شرقی و غربی را قطع می‌کند، یادآور شد که برای ایران در کریدور شمال-جنوب بندر چابهار و زاهدان حائز اهمیت است.
دانشمند درباره دلایل اهمیت چابهار و زاهدان بیان کرد: «چابهار را به دلیل اینکه بندر اقیانوسی است به بحث ترانزیت کالا اختصاص دادیم، زیرا صادرات و واردات ایران در بندرعباس متمرکز است، سه فاکتور اصلی حمل و نقل را ندارد و بنابراین نقش چابهار مهم‌تر می‌شود.»
او با عنوان اینکه بخش عمده بار از بندر چابهار می‌تواند به مقصدهای مختلف برود، ادامه داد: «ظرفیت اسمی بندر چابهار ۱۰ میلیون تن است اما از ۲ میلیون تن آن استفاده می‌شود و ترانزیت می‌تواند این ۸ میلیون تن ظرفیت خالی را پر می‌کند. اگر این ترانزیت صورت بگیرد، می‌توان بندر سومی تاسیس کرد و ظرفیت اسمی را به ۳۰ میلیون تن برساند.»
این تحلیلگر تصریح کرد که اگر راه‌آهن سراسری به چابهار وصل شود و از این طریق بتوانیم به روسیه و کشورهای میانه وصل شویم، حجم بار بسیار افزایش می‌یابد زیرا برای این کشورها راه‌آهن مطمئن‌تر و ارزان‌تر است.»
تمام کشورها می‌توانند برای کریدور سرمایه‌گذاری کنند
دانشمند با عنوان اینکه تا راه‌آهن به چابهار برسد باید از ظرفیت‌های کامیونی استفاده کرد، درباره اقدامات بخش خصوصی ایران برای استفاده از این کریدور گفت: «برای این کار شرکت‌هایی تعریف کردیم. یک شرکت، کشتیرانی آبان است که برای شروعش ۱۲ کشتی کانتینربر دارد که بارهایی که متعلق به کریدور شمالی-جنوبی است، حمل کند؛ یعنی از شمال اقیانوس هند بار را تا بندر چابهار بیاورد و هم از غرب آفریقا و حوزه خلیج‌فارس.»
او افزود: «شرکت دیگری که تاسیس کردیم حمل و نقل زمینی خاور است. آغاز فعالیت آن با ۱۰۰۰ دستگاه کامیون بود که کل بار را از بندر چابهار بگیرد و به زاهدان ببرد. مسئله عمده این کامیون‌ها پایگاه‌های تحویل سوخت است و اگر با دولت به توافق نرسیم باید سوخت را خود تامین کنیم زیرا کامیون‌های ما نباید در صف سوخت باشند.»
این فعال صنعت حمل و نقل با اشاره به اینکه شرکت بعدی بندر خشک زاهدان است، توضیح داد: «یعنی ترمینال‌های بندر چابهار را به بندر خشک زاهدان منتقل کردیم تا در آنجا کالا انبار شود. با دولت برای تحویل یک زمین ۵۰ هکتاری توافق کردیم و در فاز دوم که راه‌آهن وصل شود، یک زمین ۵۰ هکتاری دیگر می‌گیریم.»
دانشمند همچنین عنوان کرد: «وقتی بار را از مرزهای ایران عبور دادیم و به روسیه رسید، یک شرکت در روسیه تاسیس شده است که بار را در مرز از ما می‌گیرد و از روسیه به مقصدهای مختلف می‌رساند.»
او خبر داد که این مجموعه شرکت‌ها زیر یک هلدینگ، شرکت مادر تخصصی آماد شرق، جمع‌آوری شده‌اند.
دانشمند با تاکید بر اینکه از تمام شرکت‌ها و کشورها پذیرا هستیم که با این شرکت مادر همکاری کنند، خاطرنشان کرد: «دنبال انحصار نیستیم. بنابراین همه کسانی که در کریدور شمال-جنوب سهیم هستند، می‌توانند سرمایه‌گذاری کنند؛ اما اگر تمایلی هم نداشتند ما باز این پروژه را ادامه می‌دهیم زیرا هم برای ایران و هم روسیه این پروژه منفعت دارد.»
