حمل و نقل بین المللی چیست؟ شرکت‌های حمل و نقل چند نوع دارند؟ از چه روش‌هایی برای حمل و نقل کالا استفاده می‌کنند؟ انسان‌ها همیشه به کالاهای گوناگونی احتیاج داشته‌اند. همین موضوع باعث شده تا صنعت حمل و نقل تاریخچه‌ای به اندازه تمدن داشته باشد. در دوران گذشته کالاها توسط انسان‌ها و کاروان‌های تجاری و با استفاده از حیوانات اهلی گوناگون مانند اسب و شتر جا به جا می‌شدند و گذراندن برخی مسیرها بیشتر از یک سال طول می‌کشید. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ایجاد شرکت‌ های حمل و نقل گوناگون و با استفاده از هواپیماها به راحتی و سرعت بسیار بالا کالاها انتقال پیدا می‌کنند به طوری که می‌توان در کمتر از ۲ روز کالایی را از یک سمت دنیا به سمت دیگر ارسال کرد. در این مطلب قصد داریم در خصوص حمل و نقل بین المللی ، روش‌ها و شرکت های حمل و نقل مطالبی را با هم مرور کنیم. با ماهنامه اقتصاد ترابری ایران همراه باشید.

 

حمل و نقل بین المللی چیست؟

همان‌طور که گفتیم انسان‌ها از دوران قدیم به تجارت و جا به جایی کالا نیاز داشتند. تجارت به هر شکلی که باشد به جا به جایی و حمل و نقل نیاز دارد. این جا به جایی‌ها ممکن است کوتاه مانند جا به جایی کالا در یک شهر کوچک یا میان دو کشور دور باشد و این نیاز باعث شد تا صنعت حمل و نقل شکل بگیرد و توسعه پیدا کند. همچنین در کنار توسعه این صنعت شرکت های حمل و نقل برای جا به جایی کالا به وجود آمدند. این شرکت‌ها اقدام به جا به جایی کالا در سطح ملی و بین المللی می‌کنند. شرکت های حمل و نقل بین المللی باید برای رساندن کالا از یک کشور به کشور دیگر مجموعه‌ای از قوانین و استانداردهای مربوط به حمل و نقل بین المللی را رعایت کنند. نحوه بسته‌بندی، شیوه‌های مختلف جا به جایی و قوانین بین المللی مواردی هستند که در صورت عدم توجه باعث متضرر شدن شرکت‌ها می‌شوند. تسلط به اصطلاحات بازرگانی خارجی و رویه‌های مرسوم از دیگر نکاتی است که باعث می‌شود که کار را بهتر و روان‌تر انجام داد. معمولاً در حمل و نقل بین المللی از دو روش مرسوم استفاده می‌شود. این روش‌ها عبارت‌اند از:

۱- شرکت های حمل و نقل کریر (Carrier)

شرکت‌های کریر معمولاً با عقد قرارداد متعهد می‌شوند که بار یا کالای موردنظر مشتری را به مقصد موردنظر او برسانند. بسیاری از شرکت‌های کریر یا مالک وسیله حمل و نقل هستند و یا این‌که آن را اجاره کرده‌اند. این شرکت‌ها مراحل مختلفی مانند بارگیری، تحویل بار، انجام مراحل گمرکی و جا به جایی را انجام داده و پس از طی شدن مراحل لازم کالا را در مقصد به مشتری یا نماینده او تحویل می‌دهند.

۲- شرکت های حمل و نقل فورواردر (Forwarder)

شرکت‌های فورواردی تفاوت بسیاری با شرکت‌های کریر دارند. این شرکت‌ها اشخاص حقوقی یا در برخی موارد حقیقی هستند که مبلغ پایین‌تری نسبت به شرکت‌های کریر برای جا به جایی کالا دریافت می‌کنند. بسیاری از فورواردرها در حقیقت واسطه‌ای میان مشتری و شرکت‌های حمل و نقل هستند. این شرکت‌ها تعهدی در خصوص بار نمی‌دهند و به همین دلیل میزان ریسک استفاده از این روش بالاتر از روش کریر است. شرکت‌های فورواردی صاحب و مالک وسیله حمل و نقل نیستند و معمولاً از واسطه برای جا به جایی کالا استفاده می‌کنند.

روش‌های مورد استفاده در صنعت حمل و نقل

در صنعت حمل و نقل بین المللی برای جا به جایی کالا از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

۱- حمل و نقل جاده‌ای

حمل و نقل جاده‌ای را می‌توان قدیمی‌ترین و البته اصلی‌ترین نوع صنعت حمل و نقل دانست. حتماً نام جاده ابریشم را شنیده‌اید. این جاده برای مدت ۱۵۰۰ سال یکی از اصلی‌ترین راه‌های حمل و نقل و جاده‌ای بود و بازرگانان بسیاری با استفاده از این جاده کالاهای خود را از کشوری به کشور دیگر انتقال می‌دادند. این روش حمل و نقل هنوز هم مرسوم و پر رونق است و کالاهای بسیار زیادی از طریق خودروهای حمل بار مانند کامیون‌ها جا به جا می‌شوند.

مزایای حمل و نقل جاده‌ای

حمل و نقل جاده‌ای در دسترس همه افراد قرار دارد و تمام افراد می‌توانند به نوعی از آن استفاده کنند. همچنین با توجه به عدم نیاز به بارگیری مجدد و هزینه پایین در مسیرهای کوتاه می‌توان از این روش به عنوان بهترین روش برای حمل کالا در مسیرهای کوتاه مانند جا به جایی کالا میان کشورهای همسایه یاد کرد. زمان مورد نیاز برای رسیدن به مقصد در این روش معمولاً کمتر از روش ریلی و دریایی است. همچنین هزینه بسته‌بندی در این روش نیز بسیار پایین است.

معایب حمل و نقل جاده‌ای

از این روش به دلیل وقت‌گیر بودن نمی‌توان برای صادرات به کشورهای دور استفاده کرد. به دلیل نوع و زمان مورد نیاز برای جا به جایی امکان فاسد شدن کالاها در این روش وجود دارد و همچنین نمی‌توان از این روش برای جا به جایی حجم بسیار زیادی کالا استفاده کرد. همچنین به دلیل بروز تصادفات بسیار در مسیرهای جاده‌ای استفاده از این روش ریسک بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد.

۲- حمل و نقل ریلی

حمل و نقل ریلی یکی دیگر از روش‌هایی است که در صنعت حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش شرکت های حمل و نقل بین المللی و داخلی با استفاده از قطارها اقدام به جا به جایی کالا می‌کنند. مهم‌ترین موردی که برای استفاده از این روش باید مد نظر قرار داد، وجود خط آهن میان مبدأ و مقصد است. به برخی از شهرها و کشورها نمی‌توان با استفاده از قطار کالا فرستاد و به همین دلیل محدودیت‌هایی برای استفاده از این روش وجود دارد.

مزایای حمل و نقل ریلی

میزان تصادفات در حمل و نقل ریلی بسیار کمتر از روش جاده‌ای است و می‌توان امنیت این روش را بالا دانست. همچنین حمل و نقل ریلی هزینه پایین‌تری نسبت به روش دریایی و هوایی دارد و مشکلات آب و هوایی تأثیر چندانی در این روش نخواهد داشت.

معایب حمل و نقل ریلی

همان‌طور که گفتیم بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مشکلی که در هنگام استفاده از حمل و نقل ریلی ممکن است با آن مواجه شوید، عدم امکان استفاده برای مراجعه به برخی مقاصد است. همچنین از حمل و نقل ریلی نمی‌توان برای صادرات هر کالایی استفاده کرد.

۳- حمل و نقل دریایی

با توجه به این‌که در حدود نیمی از وسعت زمین را دریاهای آزاد در بر گرفته‌اند، در این روزها بیشترین میزان حمل و نقل بین المللی از راه دریا انجام می‌شود. در صورتی که کشورها به آب‌های آزاد، راه داشته باشند به راحتی می‌توانند به شبکه حمل و نقل دریایی متصل شوند و کالاهای خود را به نقاط دیگر جهان صادر کنند.

مزایای حمل و نقل دریایی

حمل و نقل دریایی هزینه‌ای کمتر از روش هوایی دارد. می‌توان با استفاده از این روش کالاها را با هر شکل، ابعاد و وزنی جا به جا کرد. می‌توان از این روش به عنوان بهترین روش برای جا به جایی کالا در مسیرهای طولانی نام برد و می‌توان به قسمت‌های بسیار زیادی از دنیا دسترسی داشت.

معایب حمل و نقل دریایی

از زمان زیاد برای رسیدن به مقصد و خطرات و حوادث طبیعی می‌توان به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مشکلات حمل و نقل دریایی نام برد. هزینه بیشتر نسبت به حمل و نقل زمینی و ریلی یکی دیگر از عیوب استفاده از صنعت حمل و نقل دریایی است.

۴- حمل و نقل هوایی

جدیدترین و سریع‌ترین راه حمل و نقل، شیوه هوایی آن است. کمی بیش از ۱۰۰ سال از اختراع اولین هواپیما گذشته و پس از این‌که صنعت حمل و نقل هوایی به وجود آمد، راهی سریع برای جا به جایی بارها نیز ایجاد شد. معمولاً در بسیاری از فرودگاه‌های بزرگ علاوه بر حمل مسافر، اقدام به حمل و نقل بار نیز می‌کنند.

مزایای حمل و نقل هوایی

روش هوایی را می‌توان سریع‌ترین شیوه حمل و نقل بین المللی بار دانست. در این شیوه بار و کالا در سریع‌ترین زمان ممکن به مقصد می‌رسد و همین امر می‌تواند امکان فاسد یا خراب شدن کالا را به حداقل برساند. امنیت کالا در این شیوه حمل و نقل بسیار بالا است و دردسرهای جا به جایی کمتری نسبت به روش‌های دیگر دارد.

معایب حمل و نقل هوایی

مهم‌ترین عیب حمل و نقل هوایی هزینه بسیار بالای آن در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل است. همچنین برخی کالاها را با توجه به اندازه و وزن آن‌ها نمی‌توان با استفاده از این روش جا به جا کرد.

۵- روش ترکیبی

توجه داشته باشید که برخی از شرکت های حمل و نقل از شیوه‌های ترکیبی برای حمل و نقل بین المللی کالا و بار استفاده می‌کنند. استفاده از شیوه‌های ترکیبی در حقیقت به معنی استفاده و ترکیب دو یا چند نوع از روش‌های حمل و نقل برای رساندن بار و کالا به مقصد است.

در صورتی که مطالعه این مطلب برایتان سودمند بود پیشنهاد می‌کنیم مطلب حمل و نقل هوایی ، رفاه بیشتر مسافران با استفاده از تکنولوژی های جدید را مطالعه کنید.