دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان واگن شرکتهای داخلی مخالف ۱۰۰ درصد واردات لکوموتیو توسط دولت است و می‌گوید که اگر هم قرار است این اتفاق بیفتد به بخش خصوصی واگذار شود. او از تنظیم آیین‌نامه‌ای در انجمن صنایع ریلی برای تامین لکوموتیو خبر می‌دهد که با اجرای آن راهآهن از فلاکت نجات می‌یابد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ترابران، مدیرعامل جدید راهآهن خبر داده که ایران به دنبال اجاره لکوموتیو از کشورهایی چون روسیه، چین و فرانسه است؛ خبری که با واکنش برخی کارشناسان حوزه ریلی مواجه شده است. آنان معتقدند که گرچه کمبود لکوموتیو در کشور قابل کتمان نیست اما راهکار اولیه آن واردات یا اجاره نیست.
این دسته از کارشناسان تاکید دارند ابتدا باید لکوموتیوهای سرد طی یک فرآیند به بخش خصوصی واگذار شود تا به سیر بازگردند و سپس نیاز و ظرفیت کشور بررسی و بر اساس آن از تولیدکننده داخلی و سپس شرکتهای خارجی لکوموتیو خریداری شود.
رحمت‌الله پوربابایی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان واگن شرکتهای داخلی یکی از این افراد است که می‌گوید: «اینکه مدیرعامل جدید راهآهن گفتهاند ۵۰درصد از لکوموتیوهای ما زمین‌گیر شده است حرف کاملا درستی است. در ۶ سال گذشته ما دائم در حال تاکید بودیم که وضعیت ناوگان ریلی کشور در حال ضعیف شدن است اما متاسفانه گوش شنوایی نبود و روز به روز تعداد لکوموتیوها کم و کمتر شد. لکوموتیو هم که خراب می‌شود به انبار قطعات برای لکوموتیوهای دیگر تبدیل می‌شود. از این رو لکوموتیوهایی که زمین‌گیر شده‌اند اگر بخواهند تعمیر شوند هم زمان زیادی می‌برند و هم هزینه بالایی خواهد داشت.»
او در همین حال تاکید کرد: «اما در نهایت باید این لکوموتیوها بازسازی شوند. بارها به مدیران قبلی گفتیم که قانون اجازه داده که کل لکوموتیوها را واگذار کنید. حداقل لکوموتیوهای سرد که خوابیده را به شکل مزایده به یک کارشناس بدهید قیمت‌گذاری کند و سپس آن را به یک شرکت خصوصی واگذار کنید تا آن شرکت با هزینه خودش این لکوموتیوها را بازسازی کند و آنها را به خط سیربرگرداند. به این شکل کل مملکت منتفع می‌شود اما متاسفانه این کار هم نشد.»
پوربابایی با اظهار اینکه برخی شرکت‌ها لکوموتیو دست دوم وارد کشور کردند که با ماده ۱۲ قطعا توجیه دارد، گفت: «مدیرعامل جدید راهآهن درست می‌گویند؛ اگر از فاینانس استفاده کنند و وام بگیرند با پیش‌پرداخت ۱۵ درصد می‌توان لکوموتیو خرید و ۶ تا ۷ ساله اقساطش را پرداخت کرد و از قضا این روش بهترین شیوه خرید هم هست اما نکته اینجاست که بعید است به دلیل تحریم‌ها هیچ شرکت خارجی این تسهیلات را به ایران بدهد.»
او افزود: «سال‌های قبل که تحریم نبودیم، راهآهن تعدادی لکوموتیو آن هم اجاره به شرط تملیک از رومانی وارد کرد و هزینه آن به همین روشی که آقای ذاکری گفتهاند پرداخت شد ولی فکر نمی‌کنم اکنون بتوان این روش را اجرا کرد. راهآهن اگر مطمئن است که دولت می‌تواند این کار را کند وارد این فاز شود. ابتدا به درستی بررسی کنند تا این‌گونه نشود که ۴ سال دنبال این موضوع بروند، مجوز شورای اقتصاد را بگیرند و مصوبه هیئت وزیران هم داشته باشند اما هیچ شرکتی نیاید با آنها همکاری کند.»
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان واگن شرکتهای داخلی تاکید کرد: «درباره این پیشنهاد نگاه خوشبینانه ندارم چون معتقدم خارجی‌ها این سرویس را به ما نمی‌دهند اما از نظر روش خرید بهترین روش خرید است.»
پوربابایی با تاکید بر اینکه کشور به لکوموتیو نیاز دارد و قابل کتمان نیست حالا یا از طریق واردات خارج از کشور تامین شود یا از طریق تولید داخلی گفت: «قبلا کنسرسیوم‌هایی هم بوده و این سابقه را هم داریم. اگر بتوان طوری این کار را انجام دهیم که لکوموتیو به صورت کامل وارد کشور نشود و کارخانه‌های داخلی هم فعال شوند و بخش مونتاژ را انجام دهند خیلی خوب است.»
او یادآور شد: «اکنون قیمت لکوموتیو نو خارجی ۲ میلیون یورو است. اگر بخواهیم ۱۰۰ لکوموتیو بخریم باید ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون یورو به شرکتهای خارجی دهیم. ضمن اینکه خدمات پس از فروش هم باید در نظر گرفت و بعد از آن درگیر قطعات خواهیم شد. ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون یورو برای بخش داخلی خیلی زیاد است. حداقل کاری که می‌توانند بکنند این است که مونتاژ لکوموتیوهای خارجی را به شرکتهای داخلی بدهند. با این روش هم بخش داخلی قوی می‌شود، هم اشتغال ایجاد می‌شود و هزینه نهایی لکوموتیو بالا نخواهد رفت.»
تدوین آییننامه جدید در انجمن صنایع ریلی
پوربابایی سپس خبر داد: «آیین‌نامه‌ای در انجمن صنایع ریلی در حال تنظیم شدن است که قرار است به وزارت راه‌وشهرسازی ارائه شود اما چون نهایی نشده نمی‌توان از مفادش گفت. در این آییننامه پیش‌بینی شده چون کشور نیاز به لکوموتیو دارد هم از منابع داخلی و هم از منابع خارجی، هم نو و هم دست دوم و هم بازسازی استفاده شود. راهکارها را هم در آییننامه نوشته‌ایم که قرار است به هیئت وزیران برود و با تصویب آن راهآهن از این فلاکت درآید و دارای لکوموتیو شود.»
او توضیح داد: «در یک بند این آییننامه بر لزوم نیازسنجی کشور به لکوموتیو تاکید کرده است. اینکه تاکید می‌شود لکوموتیو از خارج وارد کنیم اما در مقابل ظرفیت نیاز داخلی مشخص نیست! هیچ‌کس بررسی نکرده که ظرفیت ما چقدر است. مثلا بگویند به ۱۵۰۰ لکوموتیو نیاز داریم و ۶۰۰ لکوموتیو داریم و مابه‌التفاوت را باید ظرف ۴ سال وارد کنیم اما متاسفانه این ظرفیت‌سنجی برای تقاضا نشده است.»
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان واگن شرکتهای داخلی با بیان اینکه اگر ظرفیت‌سنجی کنیم نیاز کشور به ناوگان هم لکوموتیو و هم واگن مسافری و باری مشخص می‌شود، گفت: «در این شرایط می‌توان گفت چه مقدار لکوموتیو موجود است و به چه مقدار لکوموتیو نیاز داریم که یا وارد کنیم یا از تولید داخلی تامین کنیم. در مرحله اول اگر پول داریم ۳۰۰ تا ۴۰۰ لکوموتیو سرد شده خیلی سریع می‌تواند به سیر برگردند بنابراین اول این را انجام دهیم و در فاز بعدی آنهایی را که نیاز به بازسازی دارند وارد، سیر کنیم.»
با خرید لکوموتیو خارجی با دخالت مستقیم دولت ۱۰۰درصد مخالفم
پوربابایی تاکید کرد: «در همین حال با اینکه دولت خودش مستقیم خرید کند به عنوان یک ایرانی ۱۰۰درصد مخالفم. دولت نباید خودش را قوی و لکوموتیو وارد کند و رقیب بخش خصوصی شود. این کار کاملا روش غلطی است. اگر تسهیلات و امکاناتی وجود دارد اعلام کنند که بخش خصوصی برود خرید کند تا دیگر دولت درگیر نشود. در قانون برنامه ۵ ساله هم پیش‌بینی شده که راهآهن باید همین لکوموتیوهایی هم که دارد به بخش خصوصی واگذار کند.»
او در پاسخ به این سوال که توان داخلی برای تولید لکوموتیو چقدر است، گفت: «اگر امکانات خوب بدهد بین ۸۰ تا ۱۰۰ لکوموتیو از تولید داخل در سال می‌توان تامین کرد.»
پوربابایی در پاسخ به این نقد برخی کارشناسان که معتقدند اگر بخش خصوصی قطعات لکوموتیو را از خارج وارد و در داخل مونتاژ کند هزینه نهایی بیشتر از وارد کردن کل لکوموتیو است، گفت: «این حرف پایه درستی ندارد. خدمات ما از اروپا ارزان‌تر است، نفت و انرژی ما از اروپا ارزان‌تر است بنابراین چرا قیمت نهایی باید بالاتر برود؟ اصلا برای اینکه این شائبه هم برطرف شود می‌توانند سقف ببندند. مثلا بگویند لکوموتیو کامل از چین ۲ میلیون یورو قیمت دارد و تولید داخل نباید بیش از آن شود.»
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان واگن شرکتهای داخلی اضافه کرد: «اگر بگویند هزینه تمام شده تولید کل لکوموتیو در داخل گران‌تر از لکوموتیو خارجی در‌می‌آید شاید درست باشد ولی اگر قطعه وارد کشور و در اینجا مونتاژ شود و تولیدکننده داخلی بدنه را بسازد و رنگ را انجام دهد چرا باید گران‌تر درآید؟»
آقایان بدانند هزار لکوموتیو ۵ هزار لکوموتیوران می‌خواهد
پوربابایی گفت: «هر کس درباره نیاز داخلی لکوموتیو یک چیزی می‌گوید بارها گفته‌ام کسی که می‌گوید هزار لکوموتیو نیاز داریم آیا می‌داند که برای هزار لکوموتیو به ۵ هزار لکوموتیوران نیاز است و باید آنها را استخدام کرد؟ آیا بستر نگهداری و تعمیرات این تعداد لکوموتیو را داریم؟ کارخانه داریم؟ باید مشخص شود روی چه حسابی عدد هزار لکوموتیو را اعلام کرده‌اند. جالب اینجاست همان فردی که گفته نیاز کشور هزار لکوموتیو است چند وقت بعد می‌گوید اگر همین لکوموتیوهایی را که داریم تعمیر کنیم نیاز کشور برطرف می‌شود! این نشان می‌دهد که آمارها دقیق نیست.»
او با تاکید بر اینکه در بخش باری هم با توجه به خطوطی که داریم باید نیازسنجی شود، گفت:«برای آن هم ۲ تا پارامتر اصلی وجود دارد. یکی اینکه چقدر می‌توان بار از سهم جاده‌ای جذب کرد و دیگری اینکه ظرفیت خطوط و ایستگاه‌ها چقدر است. اگر خطوط ما اجازه دهد که لکوموتیو سیر کند به نظر من حدی برای تعداد لکوموتیوها وجود ندارد؛ آن زمان است که باید بازاریابی را قوی کنیم و بار را از جاده به ریل بیاوریم و هرقدر بازاریابی بیشتر باشد لکوموتیو بیشتری نیاز است و بعد از آن نیاز به واگن باری خواهیم داشت.»
