رسانه اقتصاد ترابری ایران

لجستیک

یکشنبه, 7 بهمن 1403
گزارش وضعیت صنعت لجستیک شخص ثالث در سال 2024

چشم‌انداز آمادگری

یک سال از پایان پاندمی کرونا می‌گذرد و همه به زندگی عادی و خرید حضوری بازگشته‌اند که پیامدهای قابل‌توجهی برای صنعت لجستیک به همراه داشته است، چراکه از شتاب رشد تجارت الکترونیک در سال 2023 به‌طور قابل‌توجهی کاسته شده و خرده‌فروشی سنتی بار دیگر اهمیت و جایگاه خود را پیدا کرده و نرخ ظرفیت انبارها نیز در حال عادی شدن است. با این حال، در سال پیش‌رو، مشکلات و چالش‌های جدیدی در انتظار است، چون به تایید بسیاری از کارشناسان، زنجیره تامین همچنان در معرض خطر کمبود کالاهای مختلف است و هیچ مدرک مستدلی مبنی بر پیشرفت یا اعمال روش‌های جدید در صنعت لجستیک برای افزایش تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری زنجیره تامین وجود ندارد. همچنین، علاوه بر وجود اختلالات در حال ظهور حمل‌ونقل در دریای سرخ طی سال ۲۰۲۴، رکود در صنعت لجستیک طرف سوم (3PL) به دلیل عدم تطبیق با شرایط متغیر، مشکلات جدیدی را به وجود آورده و نوسانات مداوم اقتصادی، تنش‌های ژئوپلیتیکی و انتظارات در حال تغییر مصرف‌کنندگان، از جمله عواملی هستند که به این رکود دامن می‌زنند. گزارش شاخص انبارهای لجستیک طرف سوم در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که ۱۱ درصد از فعالان این صنعت در آن سال با کاهش سودآوری مواجه شده‌اند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۲ تنها 5 درصد بود. این آمار، ضرورت نوآوری در صنعت لجستیک طرف سوم را چه در دوران همه‌گیری و چه در شرایط عادی، به‌طور واضح گوشزد می‌کند. این گزارش به بررسی چالش‌های کلیدی فعلی در زمینه عملکرد لجستیک طرف سوم (3PL) در شرایط ناپایدار می‌پردازد.

دست‌وپنجه نرم کردن با افزایش هزینه‌های کسب‌وکار

به گزارش ترابران، افزایش بی‌وقفه هزینه‌های زندگی روزمره، بدون شک مهم‌ترین چالش اقتصاد جهانی امروز است. این گرانی افسارگسیخته، فشار زیادی بر بودجه و سبد خانوارها، مصرف‌کنندگان و صاحبان کسب‌وکارها وارد می‌کند. طبق گزارش شاخص انبارهای لجستیک شخص ثالث در سال ۲۰۲۳، مدیریت هزینه‌ها با 48 درصد، به‌عنوان مهم‌ترین چالش پیش‌روی فعالان این صنعت در سال 2024 شناخته شده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که هزینه‌های عملیاتی شامل هزینه‌های تاسیسات، نیروی کار، سیستم‌ها و فناوری، تجهیزات و حمل‌ونقل به‌طور پیوسته در حال افزایش است. هزینه‌های اجاره انبار به‌طور خاص، رشدی فراتر از نرخ تورم را تجربه می‌کنند و در 12 ماه منتهی به ژوئن 2023، افزایش 11.8 درصدی داشته است.

هزینه‌های نیروی کار نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش از کل هزینه‌ها، همچنان در حال افزایش است و هزینه‌های دستمزد کارگران انبار در همین دوره 7.4 درصد افزایش یافته است. کمبود نیروی کار نیز به تشدید این روند دامن می‌زند.

اگرچه کاهش نرخ تورم ماهانه، نشانه‌ای از اثرگذاری اقدامات انجام‌شده برای کنترل تورم از جمله افزایش قابل توجه نرخ بهره است، اما همین نکته، معضلات جدیدی را برای افراد و کسب‌وکارهایی که نیاز به دریافت وام دارند، به وجود می‌آورد چراکه اصلی‌ترین دلیل شکست کسب‌وکارها، کمبود نقدینگی است

اگرچه کاهش نرخ تورم در سطح جهانی، خبر امیدوارکننده‌ای است، اما هنوز با توجه به بالا بودن این نرخ در اکثر کشورها، همچنان راه درازی برای رسیدن به سطوح قبل از بحران در پیش داریم. در ایالات متحده، نرخ تورم ماهانه در نوامبر 2023 به 3.1 درصد رسید که نشان‌دهنده بهبود قابل توجهی نسبت به اوج 1.9 درصدی آن در ژوئن 2022 است. در بریتانیا نیز شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) در 12 ماه منتهی به نوامبر 2023 به 3.9 درصد افزایش یافته که به‌طور قابل توجهی کمتر از اوج 11.1 درصدی در اکتبر 2022 است. در استرالیا و نیوزلند نیز روند کاهشی نرخ تورم مشاهده می‌شود، به طوری که نرخ تورم سالانه CPI استرالیا در سه ماهه سپتامبر 2023 به 5.4 درصد (و نیوزلند به 5. درصد) از 7.8 درصد در سه ماهه دسامبر 2022 (و 7.3 درصد در سه ماهه ژوئن 2022 برای نیوزلند) کاهش یافته است. با این حال، لازم به ذکر است که این سطوح تورم همچنان بالاتر از حد مطلوب هستند و تلاش‌ها برای بازگشت به ثبات قیمتی باید ادامه یابد.

از سوی دیگر، اگرچه کاهش نرخ تورم ماهانه، نشانه‌ای از اثرگذاری اقدامات انجام‌شده برای کنترل تورم از جمله افزایش قابل توجه نرخ بهره است، اما همین نکته، معضلات جدیدی را برای افراد و کسب‌وکارهایی که نیاز به دریافت وام دارند، به وجود می‌آورد، چراکه اصلی‌ترین دلیل شکست کسب‌وکارها، کمبود نقدینگی است. به عبارت بهتر، برای کسب‌وکارهایی که برای حفظ جریان نقدینگی خود نیاز به دریافت وام دارند، افزایش نرخ بهره، این گزینه را برای برخی مخاطره‌آمیزتر و یا حتی غیرقابل‌دسترس می‌کند. با اتمام سررسید وام‌های کم‌بهره گذشته و شروع دوره وام‌های با نرخ بهره بالاتر، اقساط ماهانه و هزینه کل سرمایه نسبت به سال‌های قبل افزایش یافته است.

وام‌دهندگان، به‌ویژه پس از ورشکستگی دو بانک بزرگ منطقه‌ای در مارس ۲۰۲۳، سخت‌گیری بیشتری در اعطای وام اعمال می‌کنند. این موضوع، دریافت وام برای گسترش فعالیت‌های لجستیک شخص ثالث (3PL) از طریق خرید فضای انبار جدید را دشوارتر می‌کند.

در حالی که نرخ‌های معوقه وام‌های املاک تجاری همچنان در پایین‌ترین سطح تاریخی خود قرار دارد، نظرسنجی فدرال رزرو نشان می‌دهد که «بانک‌های کوچک و متوسط که اکثر وام‌های املاک تجاری را در اختیار دارند، در دومین فصل سال جاری، سخت‌گیری بیشتری در اعطای وام اعمال کرده‌اند.» این موضوع، امکان اضافه کردن شعبه‌های جدید و یا افزایش متراژ فعلی انبارها را برای بسیاری از انبارهای 3PL از بین می‌برد.

پس اکنون پرسش اینجاست که در چنین شرایطی شرکت‌های 3PL چگونه می‌توانند به رشد موردنظز برای کسب‌وکار خود دست پیدا کنند و در عین حال هزینه‌ها را به حداقل برسانند؟

3PLها (کسب‌وکارهای لجستیک شخص ثالث) می‌توانند با به‌کارگیری راه‌حل‌های نوین، فرآیندهای صدور صورت‌حساب و پرداخت خود را بهینه‌سازی کرده و جریان نقدینگی خود را افزایش دهند.

راه‌حل‌های خودکار صدور صورت‌حساب مانند مدیر صورت‌حساب شرکت Extensiv، در کنار سیستم مدیریت انبار (WMS)، دقت و سرعت صدور صورت‌حساب را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. پورتال پرداخت دیجیتال نیز چرخه‌های پرداخت را کوتاه‌تر می‌کند و 3PLها سریع‌تر به پول خود می‌رسند. به‌کارگیری سایر فناوری‌های نوین نیز فرصت‌های بیشتری برای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های عملیاتی فراهم می‌کند.

شرکت های لجستیکی

شمایی از چالش‌های صنعت حمل‌ونقل

نکته‌ای که در اینجا می‌خواهیم به آن اشاره کنیم، نقش کم‌اهمیت ارسال کالای بسته‌بندی شده در گذشته، در مقایسه با اهمیت امروزی آن در عملیات لجستیک شخص ثالث (3PL) است. بر اساس گزارش Talking Logistics «در اواخر دهه 1990، ارسال کالا با بسته‌بندی رواج چندانی نداشت» و این روش «تنها برای بخش محدودی از بازار مناسب بود.» اما بدیهی است که صنعت حمل‌ونقل در دو دهه گذشته تحولات چشمگیری را تجربه کرده و اکنون به‌سختی می‌توان شباهتی بین وضعیت فعلی و دو دهه قبل پیدا کرد.

با شعله‌ور شدن آتش جنگ در سراسر جهان، بسیاری از افراد نگران هستند که شوک‌های ژئوپلیتیکی به بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت زنجیره تامین تبدیل و این امر باعث شود تا بسیاری از کسب‌وکارها فعالیت‌های خود را به مکان‌های نزدیک‌تر به محل زندگی خود منتقل کنند

این در حالی است که سرعت رشد ارسال بسته‌بندی به‌عنوان یک روش حمل‌ونقل اساسی برای خرده‌فروشان و تولیدکنندگان پس از رونق بی‌سابقه تجارت الکترونیک ناشی از همه‌گیری کووید-19، فراتر از هر پیش‌بینی بود و به همین دلیل، هیچ‌کدام از شرکت‌های حمل‌ونقل برای مقابله با این افزایش ناگهانی حجم بسته‌بندی آمادگی نداشتند و از آن زمان تاکنون برای جبران عقب‌ماندگی تلاش می‌کنند و هرچند سرعت ارسال بسته‌بندی کمی کند شده، اما همچنان از پیش‌بینی‌ها جلوتر است و این امر چالش‌های متعددی را برای شرکت‌های حمل‌ونقل در تطبیق با شرایط جدید تجارت ایجاد کرده است.

یکی دیگر از چالش‌های صنعت لجستیک در سال 2023، اختلافات طولانی‌مدت و حل‌نشده با اتحادیه‌های کارگری بود؛ تا آنجا که شرکت یوپی‌اس (UPS)، غول این صنعت، در تابستان 2023 با کابوس رویارویی با بزرگ‌ترین اعتصاب کارگری تاریخ آمریکا مواجه شد و در نهایت با انعقاد قراردادی سرنوشت‌ساز با اتحادیه کارکنان حمل‌ونقل، توانست، به‌طور معجزه‌آسایی از این بحران عبور کند.

با این حال، گزارش‌ها حاکی از آن است که هزینه‌های این توافق برای UPS فراتر از رقم سرسام‌آور 30 میلیارد دلار بوده است؛ ضمن اینکه سایه ترس از توقف فعالیت‌های حمل‌ونقل به دلیل اعتصاب، بسیاری از مشتریان را به‌سمت شرکت‌های رقیب سوق داد. این روگردانی مشتریان، منجر به کاهش 4/9 درصدی حجم حمل‌ونقل این شرکت در سه ماهه دوم سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل و افت روزانه 2.2 میلیون بسته شده و لزوم یافتن راه‌حل‌های اساسی برای حل‌وفصل اختلافات کارگری و ایجاد ثبات در صنعت حمل‌ونقل مصرفی را بیش از پیش برجسته کرده است.

گفتنی است که اختلافات کارگری در شرکت‌های حمل‌ونقل، به کابوسی در سرتاسر این صنعت تبدیل شده است. حتی شرکت FedEx که توانست مستقیماً از این آشفتگی سود ببرد و بخشی از مشتریان ناراضی UPS را جذب کند، خود از کاهش تقاضا در طول سال بی‌نصیب نمانده و حتی با جذب مشتریان جدید، میانگین حجم حمل‌ونقل روزانه FedEx نیز در سه ماهه منتهی به 31 آگوست نسبت به سال گذشته همچنان (کمتر از 1 درصد) کاهش یافته است.

در بحبوحه این مشکلات، شرکت حمل‌ونقل FedEx به‌طور مداوم با اتحادیه خلبانان خود درگیر چالش‌های صنفی و کارگری است. در این خصوص باید به اعتصاب بیش از 1100 کارمند شرکت DHL در فرودگاه بین‌المللی سینسیناتی / کنتاکی شمالی پس از مذاکرات ناموفق بر سر قرارداد و همچنین تهدیدات مکرر از سوی خلبانان بخش باربریِ بزرگ‌ترین تامین‌کننده حمل‌ونقل هوایی آمازون به اعتصاب اشاره کرد که نشان از عمق این بحران دارد.

آمازون که به‌تازگی به بزرگ‌ترین شرکت حمل‌ونقل آمریکا تبدیل شده، برای تثبیت جایگاه خود در صنعت حمل‌ونقل بسته، بر روی سرویس جدیدش، «آمازون شیپینگ» حساب ویژه‌ای باز کرده است. اما سایه اعتصابات کارگری، می‌تواند این رویای آمازون را نقش بر آب کند.

صنعت لجستیک در آستانه تحولات بزرگی است که توسط فناوری‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی، رباتیک و اینترنت اشیا رقم خواهد خورد. آن دسته از ارائه‌دهندگان خدمات 3PL که با موفقیت از این فناوری‌های پیشرفته بهره می‌برند، در چشم‌انداز به سرعت در حال تحول لجستیک، موقعیتی ممتاز برای رهبری خواهند داشت

در سوی دیگر، رکود در صنعت حمل‌ونقل، مانند قطاری که از ریل خارج شده باشد، کل زنجیره تامین را با اختلالات جدی مواجه کرده است. یکی از رویدادهای تکان‌دهنده این بحران، تعطیلی ناگهانی شرکت Yellow، غول حمل‌ونقل بار است. این شرکت با وجود عملکرد مالی مناسب در سال گذشته با درآمد ناخالص بیش از 6 میلیارد دلار، در ماه جولای 2023 مجبور به تعطیلی شد و هرچند تعطیلی Yellow برخلاف انتظار، منجر به فروپاشی کامل زنجیره تامین نشد (اختلالات به وجود آمده در حد معمول بود و قیمت‌ها نیز به شکل سرسام‌آوری افزایش نیافت)، اما سرعت گسترش این رکود در کل صنعت لجستیک و تاثیر مخرب آن بر شرکت‌های بزرگ، نگران‌کننده است؛ چراکه پس از ورشکستگی Yellow، شرکت حمل‌ونقل J.B. Hunt Transport Services شاهد کاهش 30 درصدی سود خود در سه ماهه سوم بود و شرکت Convoy Inc نیز در ماه اکتبر 2023 اعلام تعطیلی کرد.

با این تفاصیل، صنعت حمل‌ونقل در سال‌های اخیر با مشکلات و چالش‌های متعددی روبه‌رو بود و از مسیر اصلی خود خارج شد. اکنون این سوال مطرح می‌شود که در سال‌های آینده چه اقداماتی باید انجام شود تا این صنعت دوباره به ثبات و رونق برسد و ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک شخص ثالث چگونه باید برای فعالیت در این چشم‌انداز دگرگون‌شده و چالش‌های جدید آن آماده شوند؟

البته یک خبر امیدوارکننده هم در سال 2024 وجود داشت و آن، انعطاف‌پذیری بیشتر در قیمت‌گذاری این خدمات بود. براساس اخبار منتشر شده، در پی کاهش تقاضا برای حمل‌ونقل، به گزارش Supply Chain Dive، شرکت‌های حمل‌ونقل UPS و FedEx برای جلب مشتری بیشتر، شروع به ارائه تخفیفاتی کردند که منجر به اولین کاهش قیمت سالانه ارسال زمینی از سال 2019 شد. علاوه بر این، هر دو شرکت مذکور، افزایش نرخ عمومی (GRI) 5.9 درصدی را برای سال 2024 اعلام کردند که نسبت به 6.9 درصد در سال 2023 کاهش داشت. به عبارت بهتر، اگرچه نرخ‌ها در سال 2024 (مانند همیشه) افزایش داشت، اما این افزایش به‌شدت سال گذشته نبود. با این حال، GRI همچنان چالشی برای شرکت‌هایی خواهد بود که به دنبال کنترل و مدیریت هزینه‌های خود هستند.

رقابت در حمل‌ونقل، به نفع انبارهای 3PL و مشتریان

رقابت فزاینده بین شرکت‌های حمل‌ونقل مانند UPS و FedEx، فرصتی را برای انبارهای لجستیک شخص ثالث (3PL) جهت مذاکره در مورد نرخ‌های حمل‌ونقل با شرایط بهتر برای مشتریان خود فراهم کرده است. همان طور که نمونه‌های موفقیت‌آمیز خرده‌فروشانی مانند Macy’s و Rent the Runway در سال 2023 نشان می‌دهد، قدرت چانه‌زنی بالا در انعقاد قراردادهای حمل‌ونقل موثر است و انبارهای 3PL می‌توانند با استفاده از این فرصت، از طریق کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، رضایت و وفاداری مشتریان خود را افزایش دهند.

انبارهای لجستیک شخص ثالث (3PL) باید با توجه به ظهور و رشد شرکت‌های حمل‌ونقل جدید، به‌منظور افزایش رقابت، سبد حمل‌ونقل خود را متنوع کنند و این تنوع می‌بایست شامل استفاده از شرکت‌های تخصصی‌تر و منطقه‌ای باشد. در حالی که برخی از انبارهای 3PL ترجیح می‌دهند از شرکای حمل‌ونقل ثابتی، صرف‌نظر از نرخ‌ها استفاده کنند، مقایسه هزینه‌های حمل‌ونقل برای یافتن مقرون به صرفه‌ترین گزینه، مزایای قابل‌توجهی مانند ارائه خدمات تخصصی‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتر در عملیات را به همراه دارد.

براساس گزارشی از نشریه Entrepreneur مطالعه‌ای که توسط Descartes در سپتامبر سال 2023 بر روی حجم حمل‌ونقل 1600 بازرگان انجام شد، نشان داد که تجار و بازرگانانی که از مقایسه نرخ حمل‌ونقل استفاده می‌کنند، 4.39 دلار در هر محموله صرفه‌جویی می‌کنند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که به‌طور متوسط 34 درصد در هزینه حمل‌ونقل خود صرفه‌جویی بالقوه می‌کنند که به‌مراتب بیشتر از صرفه‌جویی حاصل از توافق با یک شرکت حمل‌ونقل واحد است.

انبارهای 3PL می‌توانند با استفاده از فناوری‌های مقایسه نرخ مانند مجموعه نرم‌افزاری Small Parcel Suite در نرم‌افزار مدیریت انبار مبتنی بر ابر Extensiv 3PL Warehouse Manager که به‌طور خاص برای انبارهای لجستیک شخص ثالث (3PL) طراحی شده است، فرآیندهای انبار خود را به‌طور آسان‌تر، کارآمدتر، دقیق‌تر و مقرون به صرفه‌تر مدیریت کنند و خدمات بهتری به مشتریان خود ارائه دهند.

با افزایش انتظارات مصرف‌کنندگان برای دریافت سریع و رایگان کالا، استراتژی‌های توزیع سنتی تک‌نقطه‌ای برای پشتیبانی از برندهایی که باید در سراسر کشور خدمات تحویل سریع و رایگان ارائه دهند، دیگر برای پاسخگویی به نیازها کافی نیستند، بنابراین اکنون 4PL به‌عنوان راه‌حلی برای شبکه‌های تکمیل سفارش پراکنده در سراسر کشور مطرح می‌شود

رشد سریع تجارت الکترونیک و ظهور غول‌هایی مانند آمازون، انتظارات مشتریان را به‌طور چشمگیری افزایش داده است. ارسال سریع و رایگان به یکی از معیارهای اصلی انتخاب فروشگاه‌ها توسط مصرف‌کنندگان تبدیل شده و در عین حال، برندها و خرده‌فروشانی که از ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک استفاده می‌کنند را در تنگنای رقابت قرار داده تا برای حفظ سهم بازار خود به دنبال راه‌حل‌های خلاقانه و مقرون به صرفه باشند. در سال 2024، با توجه به افزایش مداوم هزینه‌های حمل‌ونقل و تلاش شرکت‌های لجستیک برای کنترل مخارج، ارائه ارسال سریع و رایگان به مشتریان به‌طور فزاینده‌ای دشوارتر بوده است. در واکنش به افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، بازرگانان رویکردهای مختلفی برای ارائه خدمات به مشتریان خود اتخاذ می‌کنند؛ به‌طوری که برخی از آنها سیاست‌های ارسال رایگان خود را با اضافه کردن هزینه برای برخی از محصولات در ازای دریافت خدمات تحویل سریع‌تر، افزایش حداقل خرید برای بهره‌مندی از ارسال رایگان یا استفاده از مدل‌های نرخ ثابت که صرف‌نظر از تعداد اقلام سفارش، برای همه سفارشات هزینه ارسال ثابت در نظر گرفته می‌شود، طراحی کرده‌اند.

در مقابل، برخی دیگر در حال گسترش شبکه انبارهای خود در سراسر کشور هستند تا محصولات خود را به مصرف‌کنندگان نزدیک‌تر کنند و همچنین با استفاده از چهارچوب‌های توزیع چندنقطه‌ای از چندین انبار در نقاط مختلف کشور برای ارسال محصولات استفاده کنند تا بسته به موقعیت مشتری، سریع‌ترین مسیر ارسال و تحویل سفارش مشتری انتخاب شود. در ادامه به بررسی این روش‌های نوین انجام سفارشات و نحوه مشارکت در این روند می‌پردازیم.

لجستیک

روش‌های نوین انجام سفارشات و ارسال کالا در دنیا

رقابت در صنعت لجستیک به شدت بالا است و تحولات بازار، مدل‌های سنتی 3PL را دستخوش تغییر می‌کند. به بیان ساده‌تر، شیوه‌های قدیمی گذشته برای اداره انبارهای 3PL دیگر پاسخگوی نیازهای امروز نیستند. در دنیای رقابتی صنعت لجستیک، انبارهای 3PL محلی و تک‌مالک زیادی با چالش‌های متعددی برای بقا مواجه هستند. تعطیلی، فروش یا جستجوی شراکت با سایر شرکت‌ها، راه‌حل‌های رایجی برای این چالش‌ها به‌شمار می‌روند. طبق گزارش مجله تخصصی لجستیک و زنجیره تامین Modern Materials Handling که برای مدیران، مهندسان و متخصصان زنجیره تامین در سراسر جهان منتشر می‌شود، این روند ادغام که شامل خرید شرکت‌های کوچک‌تر توسط شرکت‌های بزرگ‌تر می‌شود، رقابت را در صنعت تشدید می‌کند و 3PLها برای حفظ سهم بازار خود، مقابله با این چالش‌ها و رقابت با غول‌هایی مانند آمازون و تازه‌واردان ثروتمندی مانند TikTok، به‌طور فعال به دنبال راهکارهای جدید و نوآورانه هستند.

از سوی دیگر، پس از سال‌ها در پاسخ به چالش‌های زنجیره تامین ناشی از جهانی‌سازی افراطی، بسیاری از شرکت‌ها به دنبال استراتژی‌های لجستیک جدیدی برای افزایش تاب‌آوری و کاهش ریسک هستند. این تغییر رویکرد که شامل گرایش به تولید داخلی، تولید در نزدیکی و استراتژی دوست‌گزینی (Friendshoring) در زنجیره تامین می‌شود، در حال تغییر نقشه تجارت جهانی با هدف غلبه بر تبعات ژئوپلیتیکی، اختلالات زنجیره تامین و افزایش هزینه‌ها است.

به دلیل بی‌ثباتی سیاسی و تحولات ژئوپلیتیک در سراسر جهان، تجارت بین کشورها با مشکلات بیشتری روبه‌رو شده است. سیاست‌های تجاری محدودکننده، مانند اعمال تعرفه‌های بالا بر روی کالاهای چینی توسط ایالات متحده آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ و بایدن که احتمالا با توجه به شروع دوباره ریاست‌جمهوری ترامپ با شدت بیشتری ادامه خواهد یافت، نمونه‌ای از این مشکلات است. همچنین، درگیری نظامی مداوم در حال انجام بین روسیه و اوکراین، روابط آمریکا و روسیه را با ایجاد شکاف و دشمنی بیشتر، تیره‌وتار کرده است. علاوه بر این، تنش‌های فزاینده در غزه بین رژیم صهیونیستی و حماس، موجی از ناآرامی‌ها را در سراسر خاورمیانه به وجود آورده است، بنابراین با شعله‌ور شدن آتش جنگ در سراسر جهان، بسیاری از افراد نگران هستند که شوک‌های ژئوپلیتیکی به بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت زنجیره تامین تبدیل و این امر باعث شود تا بسیاری از کسب‌وکارها فعالیت‌های خود را به مکان‌های نزدیک‌تر به محل زندگی خود منتقل کنند.

به عبارت بهتر، در حالی که به نظر می‌رسد تولید کالا در منطقه‌ای با هزینه‌های پایین‌تر و ارزان‌تر به نفع شرکت‌ها باشد، اما این امر همیشه صادق نیست؛ چراکه هزینه‌های نهایی (هزینه یک محصول پس از رسیدن به دست مشتری) حتی برای کالای تولیدی در ارزان‌ترین مناطق، می‌تواند به دلیل تفاوت‌های قابل توجه در هزینه‌های حمل‌ونقل از منطقه‌ای به منطقه دیگر، افزایش داشته باشد.

پس از سال‌ها، در پاسخ به چالش‌های زنجیره تامین ناشی از جهانی‌سازی افراطی بسیاری از شرکت‌ها به دنبال استراتژی‌های لجستیک جدیدی برای افزایش تاب‌آوری و کاهش ریسک هستند. این تغییر رویکرد، در حال تغییر نقشه تجارت جهانی با هدف غلبه بر تبعات ژئوپلیتیکی، اختلالات زنجیره تامین و افزایش هزینه‌ها است

هاروی کانتر، مدیر عامل گروه DXL، در مقاله‌ای در وبسایت خبری و تحلیلی Supply Chain Dive توضیح می‌دهد: «انتقال کالا از آسیا به مقصد مورد نظر 45 روز طول می‌کشد و با هزینه‌های خاصی همراه است. در حالی که از مکزیک فقط یک هفته طول می‌کشد، البته این روش گران‌تر است، با این حال، در مکزیک به دلیل چابکی بیشتر و روابط عمیق‌تر با تامین‌کنندگان، می‌توانیم سریع‌تر پیگیر کالا باشیم.» بنابراین، برای کاهش همزمان خطر اختلال در زنجیره تامین و بهینه‌سازی هزینه‌های لجستیک، بازنگری در پراکندگی جغرافیایی فرآیندهای تکمیل سفارش در سطح بین‌المللی ضروری است. به این ترتیب، جهانی شدن زنجیره تامین، در حالی که مزایای متعددی مانند دسترسی به بازارهای جدید و کاهش هزینه‌ها را به همراه دارد، چالش‌هایی را نیز برای شرکت‌های لجستیک شخص ثالث محلی ایجاد می‌کند، بنابراین چنین شرکت‌هایی باید برای انطباق با این تغییرات و حفظ رقابت‌پذیری خود، در رویکردهای خود در زمینه گسترش فعالیت‌ها و کاهش ریسک بازنگری کنند.

با افزایش انتظارات مصرف‌کنندگان برای دریافت سریع و رایگان کالا در سراسر کشور، استراتژی‌های توزیع سنتی تک‌نقطه‌ای برای پشتیبانی از برندهایی که باید در سراسر کشور خدمات تحویل سریع و رایگان ارائه دهند، دیگر برای پاسخگویی به این نیازها کافی نیستند، بنابراین اکنون لجستیک نسل چهارم (4PL) به‌عنوان راه‌حلی برای شبکه‌های تکمیل سفارش پراکنده در سراسر کشور مطرح می‌شود. ناگفته نماند که انبارهای 3PL و 4PL با استفاده از تخصص خود در مدیریت زنجیره تامین جهانی می‌توانند فرصت‌های جدیدی برای رشد و گسترش به مناطق جدید جغرافیایی پیدا کنند.

در عین حال، اضافه کردن مکان‌های جدید به زنجیره تامین کالا و خدمات می‌تواند منجر به چالش‌های جدیدی مانند حفظ دید کلی از موجودی، سفارشات و داده‌های تراکنش مشتریان در سراسر شبکه شود. با این حال، خوشبختانه نرم‌افزارهای تکمیل سفارش جدید که برای مدیریت لجستیک چند گره‌ای طراحی شده‌اند و به‌طور گسترده‌تری از همیشه در دسترس هستند.

این چالش‌ها را با ارائه قابلیت‌های دیده‌بانی و مدیریت شبکه جامع‌تر به‌طور موثری برطرف می‌کنند.

بهتر است در این خصوص به یک نمونه مشخص اشاره کنیم؛ برنامه ترکیبی Extensiv Network Manager یک راه‌حل نرم‌افزاری و خدماتی جامع است که به شرکت‌های 3PLها، 4PLها و انبارهای 4PL جداگانه که به هم متصل شده‌اند کمک می‌کند تا به‌طور موثر به‌عنوان یک شبکه 4PL عمل کنند و آنها را توانمند می‌سازد تا ظرفیت انبار، دید و هماهنگی سفارشات را به‌طور کلی در چندین حساب 3PL Warehouse Manager (نرم‌افزار مدیریت انبار لجستیک شخص ثالث) مدیریت کنند.

پذیرش فناوری‌های نوین

شاید تاریخ سی‌ام نوامبر سال ۲۰۲۲ در کتاب‌های تاریخ ثبت نشود، اما رونمایی از چت‌بات مشهور جهان، یعنی ChatGPT توسط کمپانیOpenAI در آن روز بی‌شک در تاریخ ثبت خواهد شد. اگرچه فناوری هوش مصنوعی (AI) سال‌ها در حال پیشرفت بوده است، اما ورود برنامه ChatGPT دورانی جدید در توسعه نرم‌افزار را آغاز کرد. در سال ۲۰۲۳، همه در مورد هوش مصنوعی صحبت و بحث می‌کردند که این فناوری چگونه نه تنها بر صنعت فناوری، بلکه بر همه صنایع، از جمله لجستیک، تاثیر خواهد گذاشت.

هوش مصنوعی پتانسیل تبدیل شدن به یک نیروی تحول‌آفرین در زنجیره تامین را دارد. در ابتدای سال ۲۰۲۲، شرکت بین‌المللی مشاوره مدیریت مک‌کینزی (McKinsey) گزارش داد که اگرچه 73 درصد مدیران زنجیره تامین هنوز از روش‌های سنتی مبتنی بر صفحات گسترده برای پیش‌بینی تقاضا و برنامه‌ریزی در زنجیره تامین استفاده می‌کنند، اما از هر 5 نفر، 4 نفر انتظار دارند که به‌زودی از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین (ML) برای برنامه‌ریزی استفاده کنند.

در این میان، انبارهای 3PL می‌توانند نقش مهمی در تسهیل استفاده مشتریان از هوش مصنوعی برای برنامه‌ریزی تقاضا ایفا کنند، حتی اگر خودشان این کار را انجام ندهند؛ چراکه زیرساخت فناوری اطلاعات آنها برای فعال کردن مشتریان برای استفاده از فناوری‌های نوآورانه مانند هوش مصنوعی ضروری و حیاتی است.

براساس گزارش شاخص انبارهای لجستیک شخص ثالث در سال ۲۰۲۳، مدیریت هزینه‌ها با 48 درصد، به‌عنوان مهم‌ترین چالش پیش‌روی فعالان این صنعت در سال 2024 شناخته شده است. این گزارش نشان می‌دهد که هزینه‌های عملیاتی شامل هزینه‌های تاسیسات، نیروی کار، سیستم‌ها، تجهیزات و حمل‌ونقل به‌طور پیوسته در حال افزایش است

استفاده از هوش مصنوعی خودکار در کسب‌وکارها مستلزم آموزش اولیه این قابلیت با داده‌ها و طی کردن فرآیند یادگیری ماشین (ML) خواهد بود. یادگیری ماشین به‌عنوان زیربنای هوش مصنوعی، امکان پیش‌بینی، بهینه‌سازی تخصیص منابع و ارتقای فرآیندهای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌های تاریخی را فراهم می‌کند. الگوریتم‌های یادگیری ماشین با قابلیت خودتنظیمی دقیق در طول زمان، کارایی و انطباق خود را با شرایط متغیر بازار افزایش می‌دهند. برای جمع‌آوری داده‌های لازم در زمینه تکمیل سفارش و پیش‌بینی تقاضا با هوش مصنوعی، خرده‌فروشان و بازرگانان (مشتریان 3PL) باید از طریق ادغام و یکپارچه‌سازی سیستم‌ها به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

شبکه‌ای متصل از ابزارهای هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و نرم‌افزار تکمیل سفارش می‌تواند نمای کاملی از عملیات، از مدیریت انبار تا لجستیک حمل‌ونقل، ارائه دهد. علاوه بر این، توانایی هوش مصنوعی در پردازش و تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها در زمان واقعی – که مبنای تجزیه و تحلیل داده‌ها است – به ارائه‌دهندگان خدمات 3PL امکان می‌دهد تا تصمیمات آگاهانه‌تر و استراتژیک‌تری اتخاذ کنند.

ابزارهای تجزیه و تحلیل، با ارائه بینش‌های ارزشمند از رفتار مشتری و روندهای بازار، 3PLها را قادر می‌سازند تا خدمات خود را به‌طور خاص برای نیازهای هر مشتری طراحی کرده و از این طریق رضایت و وفاداری مشتریان را افزایش دهند. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل داده‌ها به شرکت‌های 3PL کمک می‌کند تا فرآیندهای داخلی انبار خود را بهینه‌سازی و ساده‌تر کرده و کارایی و سودآوری را ارتقا دهند.

در دنیای رقابتی امروز، زنجیره‌های تامین با چالش‌های متعددی برای حفظ کارایی، بهره‌وری و سودآوری خود روبه‌رو هستند، اما نسل جدید سیستم‌های مدیریت انبار (WMS) با ارائه ابزارهای تجزیه و تحلیل نیروی کار، گامی فراتر از وظایف سنتی مدیریت انبار برداشته‌اند و به ابزاری قدرتمند برای مدیران انبارها در ارتقای کارایی، بهره‌وری و سودآوری عملکرد کلی زنجیره تامین تبدیل شده‌اند.

این ابزارها امکان اندازه‌گیری دقیق عملکرد کارکنان، تعیین اهداف واقع‌بینانه و رصد دقیق وضعیت سفارشات را فراهم می‌کنند. علاوه بر این، رهبران 3PL می‌توانند با استفاده از این ابزارها، هزینه خدمات‌رسانی به هر مشتری و سودآوری در سطح مشتری را به‌طور شفاف بررسی کنند و از این طریق در مورد قیمت‌گذاری و استراتژی‌های حفظ مشتری تصمیمات سنجیده و آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

اما با وجود آنچه گفته شد، ادغام فناوری‌های جدید در زنجیره تامین، اگرچه مزایای قابل‌توجهی را به ارمغان می‌آورد، اما چالش‌هایی را نیز به همراه دارد. سرمایه‌گذاری اولیه در این فناوری‌ها و نیاز به پرسنل ماهر (اپراتور هوش مصنوعی) برای مدیریت و تفسیر داده‌های تولید شده، از جمله این چالش‌ها هستند. علاوه بر این، همان‌طور که قبلاً اشاره شد، هوش مصنوعی یک ابزار آماده به کار و بدون نیاز به آموزش نیست؛ برای آموزش الگوریتم و عملکرد صحیح آن به زمان و داده نیاز است.

اگر قصد دارید در آینده از هوش مصنوعی استفاده کنید، سال‌های آینده را به‌عنوان سالی برای جمع‌آوری داده‌های آموزشی الگوریتم در نظر بگیرید تا در آینده شاهد استفاده گسترده‌تر و قوی‌تر از هوش مصنوعی باشیم.

خلاصه اینکه، صنعت لجستیک در آستانه تحولات بزرگی است که توسط فناوری‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی، رباتیک و اینترنت اشیا رقم خواهد خورد. شرکت‌های ارائه دهنده خدمات لجستیک شخص ثالث (3PL) با استفاده از قدرت این فناوری‌های نوظهور می‌توانند ضمن تبدیل چالش‌ها به فرصت، نوآوری و تعالی را در عملیات خود ارتقا دهند. آن دسته از ارائه‌دهندگان خدمات 3PL که با موفقیت بر این چالش‌ها غلبه می‌کنند و از این فناوری‌های پیشرفته بهره می‌برند، در چشم‌انداز در حال تحول لجستیک، موقعیتی ممتاز برای رهبری خواهند داشت.

با بازنگری در تجربیات سال گذشته، می‌توان مشاهده کرد که صنعت لجستیک شخص ثالث با شرایطی بی‌سابقه و چالش‌برانگیز از جمله بی‌ثباتی زنجیره تامین، ناپایدار بودن اقتصاد، تنش‌های جهانی و اختلافات ژئوپلیتیکی روبه‌رو است، بنابراین در آینده نزدیک، انتظار بازگشت به شرایط عادی در این صنعت وجود ندارد، اما شرکت‌هایی (ارائه‌دهندگان خدمات 3PL) که بتوانند به‌طور موثر به تغییرات بازار پاسخ دهند، در موقعیتی مطلوب برای دستیابی به موفقیت قرار خواهند گرفت.

تنوع‌بخشی به سبد خدمات، ارتقای قابلیت‌های فناورانه (استفاده از تکنولوژی‌های جدید) و ایجاد مشارکت‌های جدید (همکاری با شرکت‌های دیگر)، از جمله استراتژی‌های کلیدی برای افزایش چابکی، انطباق و پیروزی در این صنعت به شمار می‌روند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *