یک کارشناس ارشد اقتصاد اولویت‌هایی را برای بخش حملونقل در برنامه هفتم توسعه شامل 32 مورد در 7 بخش مجزا از تشکیل کمیسیون حملونقل و لجستیک مجلس تا کاهش خودرومحوری تعریف کرده است.
به گزارش پایگاه خبری ترابران، 22 شهریورماه بود که سیاست‌ها کلی برنامه هفتم توسعه در 7 فصل شامل «اقتصادی»، «امور زيربنايی»، «فرهنگی و اجتماعی»، «علمی، فناوری و آموزشی»، «سياسی و سياست خارجی»، «دفاعی و امنيتی»، «اداری، حقوقی و قضايی» و در 26 بند تصويب و به سران قوای سه‌گانه، رئیس مجمع تشخیص مصلحت و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ شد. در بند دهم این سیاست‌ها بر فعال‌سازی مزیت‌های جغرافیایی ـ سیاسی و تبدیل ایران به مركز مبادلات و خدمات تجاری، انرژی، ارتباطات و حملونقل با روان‌سازی مقررات و ایجاد و توسعه زیرساخت‌های لازم تاکید شده است.
از آنجایی که یکی از معیارها و فاکتورهای مهم و موثر در توسعه اقتصادی هر کشوری توسعه حملونقل آن کشور است و به بیان بهتر وابستگی شدیدی بین توسعه حملونقل و افزایش نرخ رشد اقتصادی وجود دارد؛ بنابراین بخش حملونقل و برنامه‌هایی که برای آن تدوین می‌شود می‌تواند هم در تحقق برنامه‌های توسعه‌ای کشور دخیل باشد و هم در کل، نرخ رشد اقتصادی را افزایش دهد.
به همین دلیل، فرشاد خرازی، کارشناس ارشد اقتصاد و حملونقل ریلی با توجه به پیشنهادهای ارائه شده در شورای تخصصی حملونقل پس از اخذ نظر بیش از 100 متخصص، اولویت‌هایی را برای بخش حملونقل در برنامه هفتم توسعه تعریف کرده است.
خرازی این اولویت‌ها را در 7 بخش مختلف اعم از کمیسیون حملونقل و لجستیک مجلس، ایمنی حملونقل، استراتژی‌ها، تقویت حملونقل عمومی و کاهش خودرومحوری، لجستیک و ترانزیت و در آخر توسعه تعریف کرده است که هرکدام از این بخش‌ها شامل چند پیشنهاد مختلف است که جمعا به 32 مورد ختم می‌شود.
گفتنی است؛ موارد ستاره‌دار هماهنگ با سیاست‌های کلی نظام در بخش حملونقل است.
الف : کمیسیون حملونقل و لجستیک مجلس
- ایجاد کمیسیون مستقل “حملونقل و لجستیک” در مجلس جهت پرداختن به امور حملونقل و لجستیک در همه مدهای حملونقل درون‌شهری، برون‌شهری و بین‌المللی (برون‌مرزی) و صنایع و خدمات وابسته. ضمنا حمل لوله‌ای در حد بررسی میزان اثرگذاری روی سایر مدها بررسی خواهد شد.
ب : ایمنی حملونقل
- *تصویب نقشه راه بهبود ایمنی راه‌های کشور در مجلس و الزام وزارت راه و شهرسازی به ارائه گزارش 3 ماه یک بار به مجلس
- *الزام وزارت راه به تهیه نقشه راه ایمنی حملونقل ریلی و هوایی جهت تصویب در مجلس شورای اسلامی
ج : استراتژی‌ها
- * تصویب استراتژی‌های بخش حملونقل در دولت و مجلس و تطبیق کلیه سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات با این استراتژی‌ها و التزام متولیان حملونقل برون‌شهری، درون‌شهری و بین‌المللی و صنعت حملونقل به پیروی از این استراتژی‌ها و الزام مرکز پژوهش‌های مجلس به ارائه گزارش 6 ماه یک بار به مجلس شورای اسلامی
- اولویت دادن به یکپارچگی حملونقل مسافری از مبدا تا مقصد در برنامه‌ریزی و اجرا، با در نظر گرفتن امکان استفاده از انواع وسایل نقلیه (درون‌شهری و برون‌شهری)
- اولویت دادن به حملونقل ترکیبی بار
د : کاهش خودرومحوری
- ** طراحی برنامه افزایش سهم حمل ریلی بار
- * طراحی برنامه اجرائی شدن استراتژی حمل بارهای مسافت‌های بُردبلند با اولويت ريلي و در مسافت‌های كوتاه با حملونقل جاده‌ای
- * حمايت از بخش ريلي جهت ايجاد مزيت رقابتي (از قبیل اجرای قانون ماليات بر ارزش‌افزوده صفر در بخش ريلي و پرداخت هزينه صرفه‌جویی مصرف سوخت حمل ريلي و ….) .
مهم: ايجاد مزيت رقابتي برای حمل ريلي(اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده صفر در بخش ریلی و پرداخت هزینه صرفه‌جویی مصرف سوخت حمل ریلی و …. ) مصوباتی دارند و نيازمند تأكيد بر اجراست.
ه : تقویت حملونقل عمومی و کاهش خودرومحوری
- طراحی برنامه افزايش هزينه استفاده از خودروهای شخصي و اختصاص درآمد آن به حملونقل همگاني از طریق مالیات بر خودرو، مالیات بر جاده و مالیات بر سوخت.
- * الزام بر ساخت ایستگاه‌های راه‌آهن برون‌شهری ترمینال‌های اتوبوس‌های برون‌شهری در مرکزیت شهرها
- * توجه جدی به توسعه مبتني بر حملونقل همگاني TOD و به‌ویژه يكپارچگي حملونقل و کاربری زمين در شهرهای بزرگ و اجرای آن با سرمایه‌گذاری بخش غيردولتي
- برنامه‌ریزی به‌منظور ايجاد درآمدهای پايدار برای ارتقای كيفي و کمّی حملونقل همگاني درون‌شهری و برون‌شهری
- * طراحي و ايجاد شبكه وسيع و قوی قطارهای حومه‌ای برای جلوگيری از سرازير شدن روزانه تعداد زيادی خودرو از حومه‌ها به شهرها
- طراحی برنامه ایجاد منبع مالی متفاوت و ویژه (صرف‌نظر از توان اقتصادی کشور) جهت توسعه سیستم حملونقل ریلی و ایجاد قطارهای پرسرعت مسافری (250 کیلومتر در ساعت به بالا) در برخی مسیرها از طریق بستن عوارض بر کالاهای غیرضرور یا مضر
- طراحی برنامه ارتقای سطح کیفی خدمات حملونقل همگانی درون‌شهری و برون‌شهری
- توسعه قابل‌توجه خطوط ویژه اتوبوس و بی آر تی در شهرهای متوسط و بزرگ از نظر طول این خط و افزایش عرض خطوط ویژه در مسیرهای با تقاضای بالا برای ایجاد ظرفیت و سرعت بالاتر و امکان برقراری خط سریع با توقف کمتر
- ترویج استفاده از مینی‌بوس و ون به‌عنوان شبکه حملونقل عمومی در شهرهای کوچک
- * الزام بر تهیه مطالعات اثرات محیط زیستی و اجتماعی در طرح‌های حمل‌ونقلی و پایند بودن به اجرای آن و همچنین الزام بر اطلاع‌رسانی به مردم
- * الزام استاندارد بودن خودروها و موتورسیکلت‌ها و سختگيری در معاينه فني، سختگيری در خروج خودروهای فرسوده
و : لجستیک و ترانزیت
- توسعه مراکز لجستیک طبق سند مصوب آمایش مراکز لجستیک مصوب سال 1397 وزارت راه و شهرسازی
- * طراحي و استقرار سيستم قوی بازاريابي بین‌الملل
- * لزوم استفاده شركت راه‌آهن جمهوری اسلامي ايران از پتانسیل‌های سرمایه‌گذاری بخش غيردولتي برای كاهش هزینه‌های نگهداری، تعميرات، بهره‌برداری و ساخت راه‌آهن‌های جديد و دوخطه كردن و احداث مراکز لجستیک با تعريف مدل اقتصادی در اين مورد
- * لزوم استفاده شركت فرودگاه‌ها از پتانسیل‌های سرمایه‌گذاری بخش غيردولتي برای توسعه و نگهداری و بهره‌برداری از بخش‌های مختلف فرودگاه‌ها
- * ايجاد سهولت امكان سرمایه‌گذاری خارجي و داخلي (ترجیحا توسط کشورها و شرکت‌هایی که نفع آن‌ها در افزایش عملیات مراکز لجستیک مزبور می‌باشد) در بنادر و مراكز لجستيك كشور ترجيحاً همراه با واگذاری مسئولیت‌های اپراتوری و مديريتي
- * اولویت‌بخشی پروژه‌های ريلي اتصال به بنادر و كشورهای همسايه
- افزایش متوسط سیر واگن‌های باری از 100 به 300 کیلومتر در روز ظرف 2 سال
- * ایجاد تسهیلات خاص برای احداث خطوط آنتنی و اتصال مراکز عمده صنعتی به شبکه ریلی
- * تصویب سازوکارهای مرتبط به افزایش ترانزیت و رفع موانع قانونی
ز: توسعه
- * توسعه زیرساخت حملونقل برون‌شهری با نگاه اقتصادی و امنیتی و دفاعی صرفا مبتنی بر طرح جامع حملونقل کشور نه صرفاً پروژه محور
- بازنگری طرح‌های جامع و ساماندهی حملونقل شهرها مبتنی بر انسان‌محوری و ضد خودرومحوری و سپس اجرای آن
- توسعه و نوسازی ناوگان هوایی کشور
گفتنی است، در بین پیشنهادهای ارائه شده دو مورد اعم از «الزام وزارت راه به تهیه نقشه راه ایمنی حملونقل ریلی و هوایی جهت تصویب در مجلس » و «الزام بر تهیه مطالعات اثرات محیط زیستی و اجتماعی در طرح‌های حمل‌ونقلی و پایند بودن به اجرای آن و همچنین الزام بر اطلاع‌رسانی به مردم» مواردی هستند که فعلا به بودجه مطالعاتی نیاز دارند. همچنین 4 پیشنهاد دیگر که به بودجه عمرانی دولتی آن هم در حد متعارف نیاز دارند 4 مورد هستند که عبارت از طراحی برنامه افزایش سهم حمل ریلی بار، طراحي و ايجاد شبكه وسيع و قوی قطارهای حومه‌ای برای جلوگيری از سرازير شدن روزانه تعداد زيادی خودرو از حومه‌ها به شهرها، ترویج استفاده از مینی‌بوس و ون به‌عنوان شبکه حملونقل عمومی در شهرهای کوچک و آخرین پیشنهاد یعنی توسعه زیرساخت حملونقل برون‌شهری با نگاه اقتصادی و امنیتی و دفاعی صرفا مبتنی بر طرح جامع حملونقل کشور نه صرفاً پروژه محور هستند. یادآور می‌شود 3 پیشنهادی که بودجه عمرانی بسیار بالا نیاز دارد هم شامل تصویب نقشه راه بهبود ایمنی راه‌های کشور در مجلس و الزام وزارت راه و شهرسازی به ارائه گزارش 3 ماه یک بار به مجلس، افزایش متوسط سیر واگن‌های باری از 100 به 300 کیلومتر در روز ظرف 2 سال و در آخر توسعه و نوسازی ناوگان هوایی کشور است.
یادآور می‌شود؛ پیشنهادهای دیگر که 23 مورد هستند، بدون هزینه یا بدون نیاز به بودجه دولتی قابل‌اجرا هستند.
