شورای رقابت در ۱۶ مهر ماه، طی مکاتبهای با مدیرعامل شرکت راهآهن با اشاره به گذشت بیش از یک سال از ابلاغ دستورالعمل تعیین نرخ خدمات لوکوموتیوهای بخش خصوصی و واصل نشدن پاسخ لازم، اعلام کرد: «در صورت دریافت نکردن پاسخ مقتضی مفاده ماده (۶۰) فصل نهم اصل ۴۴ قانون اساسی به اجرا گذاشته خواهد شد.»
به گزارش پایگاه خبری ترابران به نقل از مرکز ملی رقابت، باوجود تهیه و تصویب دستورالعمل «تعیین نرخ خدمات لوکوموتیوهای بخش خصوصی» توسط شورای رقابت و ابلاغ آن به شرکت راهآهن در سال ۱۴۰۰، این دستورالعمل هنوز به اجرا نرسیده است. همین امر موجب تشدید انحصار و آسیب کیفیت خدمات ارائه شده در بازار حملونقل خدمات ریلی شده است. بر همین اساس شورای رقابت در مکاتبهای در ۱۹ مهرماه، به شرکت ملی راهآهن درباره اجرا نکردن دستورالعمل «تعیین نرخ خدمات لوکوموتیوهای بخش خصوصی» اخطار داد.
گفتنی است؛ با توجه به انحصاری بودن شبکه اصلی راهآهن و نقش مسلط شرکت ملی راهآهن در ارائه خدمات در بازار حملونقل ریلی، تهیه دستورالعمل «تعیین نرخ خدمات لوکوموتیوهای بخش خصوصی» در سال ۱۳۹۱ در شورای رقابت کلید خورد و باوجود بازنگری آن در سال ۱۳۹۹ و ابلاغ به شرکت راهآهن در سال ۱۴۰۰، هنوز به اجرا نرسیده است.
بر اساس این گزارش شواهد و بررسیهای انجام شده در مرکز ملی رقابت، شرکتهای مالک لوکوموتیو با مشکلات متعددی برای تعیین تعرفه خدمات لوکوموتیو مواجه بودهاند. به همین جهت شورای رقابت در جلسه ۴۶۳ خود در ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ تصمیماتی را در این حوزه اتخاذ کرده و دستورالعمل «تعیین نرخ خدمات لوکوموتیوهای بخش خصوصی» را به تصویب رساند.
خاطرنشان میسازد؛ بر اساس ماده ۵ دستورالعمل مذکور، هیئت کارشناسی برای برآورد اقلام هزینهای تشکیل و ضمن ارسال مصوبه این هیئت، شرکت راهآهن را برای شرکت در آن دعوت کرد.
در همین زمینه، شورای رقابت در ۱۶ مهر ماه، در مکاتبهای با مدیرعامل شرکت راهآهن ضمن اشاره به دعوت چندباره شورای رقابت از این شرکت برای حضور در هیئت کارشناسی درباره تعیین تعرفه خدمات لوکوموتیو و گذشت بیش از یک سال از ابلاغ دستورالعمل مذکور و واصل نشدن پاسخ لازم، اعلام کرد: «در صورت دریافت نکردن پاسخ مقتضی مفاده ماده (۶۰) فصل نهم اصل ۴۴ قانون اساسی به اجرا گذاشته خواهد شد.»
این در حالی است که شورای رقابت در راستای مقابله با رفتارهای ضدرقابتی موجود در این بخش علاوه بر تصویب دستورالعمل قیمتی و اجراییسازی آن، میتواند با استناد به ماده ۵۹ فصل نهم قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴، تأسیس یک نهاد تنظیمگر بخشی رقابت مستقل در حوزه حمل و نقل ریلی را به هیئت وزیران پیشنهاد دهد.
بنابراین گزارش، درباره اجرایی نشدن مصوبه شورای رقابت توسط شرکت راهآهن دلایلی قابل ذکر است که از جمله این دلایل تعارض میان نقش حاکمیتی و سیاستگذاری مدیرعامل راهآهن و نقش بازیگری آن در بازار ارائه خدمات حملونقل ریلی است که باید حل شود.
لازم به ذکر است، این تعارض از آنجا ناشی میشود که مدیرعامل شرکت ملی راهآهن، همزمان معاون وزیر راه و شهرسازی هم هست. به این ترتیب تجمیع وظایف رگولاتوری و حاکمیتی و سیاستگذاری مدیرعامل شرکت راهآهن در کنار وظیفه درآمدزایی و تجاری برای شرکت ملی راهآهن باعث نوعی تعارض میشود که در اجرا نتواند وظیفه سیاستگذاری و تجاری را به نحوی انجام دهد که سایر فعالان بازار آسیب نبینند.
سلام. همانطور که در بالا بدرستی اشاره شده ، راه آهن در دو طرف میز نشسته ، هم در سَمت حاکمیت و رگولاتوری حضور دارد و هم در سمت ارائه خدمات حمل و نقل ( به واسطه شرکت های عضو صندوق کارکنان راه آهن ).مدیریت شرکت رجا هم که عملا در دست راه آهن است. این مصداق بارز تعارض منافع است.
ریشه انحصار اما عمیق تر از یک دستور العمل نرخ گذاری ست. گیرم که راه آهن به مصوبه مرکز ملی رقابت تمکین و دستور العمل «تعیین نرخ خدمات لکوموتیوهای بخش خصوصی» را هم رعایت کرد. آیا با این کار انحصار بر داشته میشود؟ این مصوبه فقط ناظر به نرخ خدمات است و ربط مستقیمی به انحصار ندارد.
با واگذاری چند واگن به چند شرکت اکثرا خصولتی انحصار از بین نمیرود. این واگن ها گرچه ظاهرا مالک غیر راه آهنی دارند اما اختیار تخلیه و بارگیری و مانور و توقف و تاخیر و تقدم و تلاقی و سرعت و زمان رسیدن به مقصد آنها با راه آهن است. تنها کاری که برای مالک واگن باقی میماند تحویل گرفتن بار از مشتری ست!!! پایین بودن سرعت بازرگانی هیچ ربطی به شرکت های حمل و نقل ندارد چون ریش و قیچی سیر و حرکت بدست راه آهن و فقط بدست راه آهن است اما شرکت حمل و نقل با صاحب بار مواجه است. بدیهی ست که در این شرایط واگذاری همه لکوموتیو ها به بخش خصوصی ابتر است و به همان سرنوشت واگذاری واگن ها به بخش خصوصی دچار خواهد شد و قدمی به طرف رفع انحصار و کم شدن تصدی راه آهن بر داشته نخواهد شد.
علاج مشکل ، قطع تصدی و دخالت راه آهن در حمل و نقل بار و مسافر ، نشستن آن بر کرسی سیاست گذاری و واگذاری سیر و حرکت است.
در این مورد مقاله ” واگذاری سیر و حرکت؛ روش اجرایی برای ایجاد تحول ساختاری در حمل و نقل ریلی ” در تین نیوز: ۱۴۰1/05/18 / کد خبر: 245656 را ببینید. https://www.tinn.ir/fa/tiny/news-245656