چگونه نهادهای مدنی صنفی با ارائه سوالات و مشکلات واقعی، می‌توانند بهبود سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های حکومتی را تسهیل کنند و بر اصلاح حکمرانی از طریق بهبود روابط بین مردم و حکومت با ارتقای سطح دموکراسی در کشور تاکید داشته باشد؟
به گزارش پایگاه خبری ترابران، انتخابات به دور دوم کشیده شد در شرایطی که تحریم انتخابات، به‌عنوان یک کنش معتبر سیاسی، توانسته به‌طور جدی سیاست‌های جاری را به چالش بکشد. انتشار نامه کانون دریانوردان خبره و طرح سوالات کلیدی از نامزدهای ریاست جمهوری، سندی معتبر و گزارشی از وضعیت سیاست‌زده صنعت دریایی و دریانوردی کشور است. طرح این سوالات که به گونه‌ای بیانیه‌ای در نقد وضعیت حکمرانی دریایی کشور است، بر جایگاه مهمی که جامعه مدنی در ارتباط مردم و حکومت دارد، تأکید دارد.
Fung, Archon, and Erik Olin Wright (eds.) (2003) در کتاب “Deepening Democracy” به بررسی نوآوری‌های نهادی در حکمرانی مشارکتی پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه مشارکت مردمی می‌تواند فرآیندهای سیاسی را تقویت کند. او در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه نهادهای مدنی صنفی با ارائه سوالات و مشکلات واقعی، می‌توانند بهبود سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های حکومتی را تسهیل کنند. اقدام به موقع کانون دریانوردان خبره را می‌تواند به‌عنوان یک نمونه موفق از مشارکت جامعه مدنی در سیاست‌گذاری‌ها و فرآیندهای تصمیم‌گیری برشمرد که بر اصلاح حکمرانی از طریق بهبود روابط بین مردم و حکومت با ارتقای سطح دموکراسی در کشور تاکید دارد.
انتشار نامه سرگشاده کانون با طرح هفت سوال کلیدی، بیانگر خواسته‌ها و مشکلات واقعی است که پیش روی جامعه دریایی کشور قرار دارد. در سال ۲۰۰۲ Norris Pippa در کتابی با عنوان “Democratic Phoenix: Reinventing Political Activism” که توسط انتشارات Cambridge University Press منتشر شده به تفصیل شرح می‌دهد که نهادهای صنفی تخصصی با تاکید بر ضرورت توجه به توسعه پایدار در حوزه مبارزه با آلودگی صنایع نفتی چگونه توانسته‌اند حیات دوباره پیدا کنند. نامه کانون دریانوردان خبره، با طرح مسائل و مشکلات جامعه مدنی و تأکید بر اهمیت آنها، می‌تواند به‌عنوان یک مثال موفق از این تجدید حیات و نقش‌آفرینی نهادهای مدنی بر تصمیمات سیاست‌گذاران و حکمرانی مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس تحلیل‌های Norris، می‌توان گفت که نامه کانون به‌عنوان یک کنش از سوی جامعه مدنی، نه تنها به بهبود سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های حاکمیت کمک می‌کند، بلکه نیز به تقویت مشارکت و ارتقای فعالیت‌های سیاسی و شهروندی می‌انجامد که در نهایت به تقویت دموکراسی منجر خواهد شد.
بی شک اقدام کانون دریانوردان خبره در انتشار این نامه سرگشاده، تاکید بر نقش بی‌بدیل و مهم این نهاد مدنی در فرآیندهای دموکراتیک در عرصه دریا است که توانسته در فرصتی مناسب با طرح مسائل اقتصادی، اجتماعی، و حقوقی ضرورت فعالیت و نقش‌آفرینی نهادهای مدنی تخصصی را مجدداً مورد تاکید و مطالبه قرار دهد. وانگهی طرح این سوالات، فرصتی را برای نامزدهای ریاست جمهوری فراهم می‌آورد تا به‌طور شفاف دیدگاه‌ها و برنامه‌های خود را در قبال این مسائل بیان کنند که پیگیری‌های بعدی را لازم آور می‌کند.
در این انتشار نامه سرگشاده کانون دریانوردان خبره و طرح هفت سوال کلیدی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، کنشی ارزشمند و دارای اهمیت و تأثیرات خاصی است که باید موردتوجه قرار گیرد:
۱. تقویت آگاهی عمومی: این نامه می‌تواند به‌عنوان یک منبع اطلاعاتی مستقل و شفاف، به افزایش آگاهی عمومی و دسترسی به اطلاعات کلیدی مربوط به صنعت کشتیرانی و دریایی کشور کمک کند. حتی اگر برخی از مردم شرکت مستقیم در انتخابات را تحریم کرده باشند، آگاهی درباره مسائل مهم و حیاتی کشور همچنان ارزشمند و ضروری است.
۲. افزایش فشار عمومی بر سیاستمداران: انتشار نامه و طرح سوالات کلیدی از نامزدها، می‌تواند به ایجاد فشار عمومی برای ارائه پاسخ‌های روشن و مشخص توسط نامزدها منجر شود. این امر می‌تواند از نظر مردم، معیاری برای انتخاب نامزدهای پاسخگو و متعهد به مسائل عمومی شود.
۳. تأمین منابع اطلاعاتی برای رسانه‌ها: رسانه‌ها و نهادهای خبری می‌توانند از این نامه برای گزارش‌دهی و تحلیل‌های خود استفاده کنند و به این ترتیب به افزایش شفافیت و پوشش موضوعاتی که اغلب در دوره انتخاباتی دچار تحریم شده‌اند، کمک کنند.
۴. تأثیر بر مدیریت استراتژیک نامزدها: نامه سرگشاده می‌تواند به نامزدها اجبار کند که به مسائل عمومی و حیاتی کشور توجه بیشتری داشته باشند و برنامه‌های معقولانه و قابل اجرا برای حل آنها ارائه دهند.
بنابراین، همانطور که مشاهده می‌کنید، انتشار نامه سرگشاده کانون به‌عنوان کنشی هوشیارانه و قاعده‌مند، در شرایطی که عدم مشارکت در انتخابات یک کنش معتبر و موثر در سمت اکثریت بوده است، هنوز هم می‌تواند به‌عنوان یک ابزار ارزشمند برای تقویت دموکراسی ، افزایش شفافیت و افزایش وزن گفتمان نهادهای مدنی در سیاست‌گذاری‌های حاکمیت در عرصه دریا عمل کند. باید اذعان داشت که این نامه، توجه و بازگشت کانون به انجام تعهدات این نهاد تخصصی نسبت به وضعیت کنونی صنعت کشتیرانی و دریانوردی با تأکید بر مسائل اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی، می‌تواند کنشی ارزشمند معطوف به بهبود وضعیت کلی جامعه و صنعت کشور تلقی شود، بدون اینکه شرکت در انتخابات را مورد بحث قرار دهد.
در تحلیل انتشار نامه سرگشاده کانون به‌عنوان یک سند مهم، با استناد به چارچوب نظریه کنشگری اجتماعی، می‌توان به اجزای مختلف این نظریه اشاره کرد. در مقدمه و اصول این نظریه که توسط هربرت بلومر و جورج هربرت مید توضیح داده شده است، تأثیرگذاری گروه‌های اجتماعی بر رفتار و دیدگاه مخاطبان و جامعه را بررسی می‌کند و اینکه چگونه این گروه‌ها می‌توانند نظرات، اعتقادات، و ارزش‌های افراد را شکل دهند. بر همین اساس ،کنش انتشار نامه کانون، در وضعیتی که شرکت در انتخابات محدود شده است، تاکید بر ضرورت هشدار از سوی نهادهای تخصصی بر طرح نارسایی‌های و سیاست زدگی‌های وسیعی است که صنایع حیاتی و استراتژیک کشور را با بحران فرسایش روبرو کرده است.:
۱. انگیزه‌ها و نیازهای اجتماعی: نظریه کنشگری اجتماعی تأکید دارد که افراد در جوامع متفاوت، بر اساس نیازها، انگیزه‌ها و ارزش‌های خود عمل می‌کنند. انتشار نامه سرگشاده کانون می‌تواند به‌عنوان یک عامل انگیزشی برای افراد عمل کند تا به دنبال اطلاعات بیشتر و درک بهتری از مسائل عمومی شوند. این اطلاعات می‌تواند نیازهای اجتماعی مانند توجه به مسائل ملی و حفظ منافع عمومی را تقویت کند.
۲. تعاملات اجتماعی: نظریه کنشگری اجتماعی بر تعاملات بین افراد و گروه‌ها تأکید دارد. انتشار نامه و طرح سوالات کلیدی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار برای تحریک تعاملات اجتماعی مؤثر باشد. این انتشار می‌تواند بر تحریک بحث و گفتگو در مورد مسائل کشوری و اهمیت حضور و مشارکت شهروندان در فرایند تصمیم‌گیری تأثیرگذار باشد.
۳. تأثیرگذاری گروه‌های اجتماعی: نظریه کنشگری اجتماعی که توسط هربرت بلومر، جورج هربرت مید ارائه می‌شود، نشان می‌دهد که گروه‌های اجتماعی می‌توانند بر رفتار و نگرش افراد تأثیر بگذارند. انتشار نامه سرگشاده کانون در مورد مسائل حیاتی کشور می‌تواند به‌عنوان یک کنش اجتماعی ارزشمند و عامل تأثیرگذار بر گروه‌های مختلف جامعه عمل کند. این انتشار می‌تواند باعث ایجاد توجه و مشارکت بیشتر افراد و گروه‌های مختلف شود که در نتیجه بازخوردهای مثبتی را به همراه دارد.
۴. تأثیر رسانه‌ها و فرهنگ جامعه: نظریه کنشگری اجتماعی به تأثیرات رسانه‌ها و فرهنگ جامعه بر رفتار افراد توجه دارد. انتشار نامه می‌تواند به‌عنوان یک موضوع مهم و موردتوجه در رسانه‌ها باشد که افراد را به بررسی و اندیشیدن درباره مسائل عمومی تشویق کند. این تأثیر می‌تواند به تعمیق و گسترش دانش و آگاهی عمومی کمک کند و افراد را به اندیشیدن و عمل بهتر تشویق کند.
به‌طور کلی، انتشار نامه سرگشاده کانون در چهارچوب نظریه کنشگری اجتماعی به‌عنوان یک ابزار تأثیرگذار بر تحولات اجتماعی و سیاسی می‌تواند بازخوردهای مثبت و اثرات معناداری را در جامعه به همراه داشته باشد، بدون اینکه نیاز به شرکت فعال در انتخابات را داشته باشد.
