پدافند غیرعامل در بنادر؛ ضرورتی فراموش‌شده برای تاب‌آوری اقتصاد ملی
بنادر و گمرکات ایران به عنوان شریان‌های حیاتی اقتصاد، سالانه بیش از 80 درصد تجارت خارجی کشور را مدیریت می‌کنند، اما در معرض طیف گسترده‌ای از تهدیدات نظامی، سایبری و طبیعی قرار دارند. با وجود تجربه تلخ حوادثی چون آتش‌سوزی‌های مکرر در گمرکات و رسوب میلیاردی کالاها، همچنان رویکرد «مردان پس از حادثه» بر مدیریت بحران حاکم است. پیاده‌سازی جامع پدافند غیرعامل با تکیه بر فناوری‌های نوین، می‌تواند از تبدیل تهدیدات به بحران‌های ملی جلوگیری کند.
بنادر ایران در سایه تهدید؛ آناتومی یک آسیب‌پذیری استراتژیک
انفجار کانتینرها در بندر شهیدرجایی و جنگ 12 روزه با اسرائیل، ضعف‌های عمیق نظام لجستیک بحران در بنادر ایران را نمایان کرد. یک کارشناس بندری در گفت‌وگو با ترابران هشدار می‌دهد که بنادر ایران به دلیل تمرکز کالاهای استراتژیک و فقدان سامانه‌های یکپارچه، در معرض تبدیل شدن به «بشکه باروت» قرار دارند. او معتقد است پدافند غیرعامل باید از یک پروژه صرفاً امنیتی به نظام مدیریتی هوشمند تبدیل شود.
آسمان بی‌دفاع؛ حلقه مفقوده امنیت آسمان ایران پس از ۱۲ روز بحران
خلیل‌الله معمارزاده، پژوهشگر صنعت هوانوردی، در گفت‌وگو با ترابران بر ضرورت تشکیل اتاق فکر پدافند غیرعامل در صنعت هوایی کشور تأکید می‌کند. وی معتقد است ما بیش از حد بر قدرت نظامی تکیه کرده‌ایم و از قدرت اندیشه و تدبیر غافل مانده‌ایم. تجربه جنگ دوازده روزه اخیر نشان داد که بدون توجه به پدافند غیرعامل هوایی، تدابیر زمینی کافی نیست.
جاده‌های باز، چشمان بسته؛ فاجعه امنیتی لجستیک ایران
سیدطه‌حسین مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، در گفت‌وگو با ترابران از ورود گسترده اقلام دوگانه و مواد منفجره به کشور در جنگ دوازده روزه خبر می‌دهد. او معتقد است عقب‌ماندگی شدید در نظارت لجستیکی و عدم استفاده از هوش مصنوعی، جاده‌های ایران را به ابزاری علیه امنیت ملی تبدیل کرده است. در حالی که آمریکا از سال ۲۰۰۲ با فناوری‌های پیشرفته ۸۰ درصد کانتینرها را پیش از ورود اسکن می‌کند، ایران همچنان به ایست‌بازرسی‌های سنتی متکی است.
خاکریز شکسته؛ چرا لجستیک ایران در 288 ساعت جنگ فلج شد
دکتر عباس حاجی‌ابراهیمی، متخصص لجستیک، در گفت‌وگو با ترابران از فقدان دانش لجستیکی در میان مدیران ارشد و عدم آمادگی زیرساخت‌های کشور برای مدیریت بحران می‌گوید. او معتقد است در جنگ دوازده روزه اخیر، نبود انبارهای استراتژیک غیرمتمرکز و وابستگی به روش‌های سنتی، کارایی سیستم لجستیک کشور را به شدت کاهش داد. به گفته او، مدیران لجستیک باید در شرایط بحران همچون کاپیتان‌های جنگ، فارغ از هرم سازمانی، تصمیم‌گیرنده اصلی باشند.
کمبود ناوگان اتوبوسرانی اربعین و بحران حمل‌ونقل جاده‌ای در سال ۱۴۰۴
سازمان راهداری در آستانه اربعین ۱۴۰۴ از برنامه‌ریزی جامع برای جابه‌جایی زمینی زائران خبر داد. کمبود اتوبوس، تعیین کرایه «نفرـکیلومتر»، نوسازی و واردات ناوگان، سهمیه‌بندی هوشمند سوخت و ارتقای ایمنی مسیرهای مرزی مهم‌ترین محورهای این نشست بود. علی‌اکبری، معاون وزیر راه، با اشاره به رشد دوبرابری تقاضای سفر، بر هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی و جدیت در نظارت بر نرخ‌ها تأکید کرد و اطمینان داد که عملیات بازگشت زائران تا ۲۶ صفر بدون اختلال انجام خواهد شد.
گزارش مراسم بزرگداشت چهارمین سالگرد ثبت جهانی راه‌آهن سراسری ایران
مراسم بزرگداشت چهارمین سالگرد ثبت جهانی راه‌آهن سراسری ایران در تالار خلیج‌فارس فرهنگسرای نیاوران با حضور مقامات برجسته میراث فرهنگی برگزار شد. راه‌آهن سراسری ایران با ۱۳۹۴ کیلومتر طول، از بندر ترکمن تا بندر امام خمینی، در سال ۱۴۰۰ به‌عنوان بیست و پنجمین اثر ایران در یونسکو ثبت شد. سخنرانان بر اهمیت این میراث در توسعه فرهنگی، اقتصادی و گردشگری کشور تأکید کردند.
ماهنامه ترابران | شماره ۲۳۳
ماهنامه ترابران در شماره ۲۳۳ به بررسی «لجستیک بحران و پدافند غیرعامل» می‌پردازد. تجربه جنگ دوازده‌روزه میان ایران و اسرائیل، ضعف‌های ساختاری زیرساخت‌های کشور را عیان کرد و نشان داد که تمرکز صرف بر رویکردهای نظامی، خطایی راهبردی است. در این شماره، راهکارهایی چون تمرکززدایی هوشمند، بازطراحی شبکه راه‌ها و بندرگاه‌ها، و ایجاد پیوند میان داده‌ها و تصمیم‌گیری را برای تضمین تداوم خدمات و امنیت در بحران‌های آینده بررسی می‌کنیم.
پدافند غیرعامل؛ سپر دفاعی زیرساخت‌های حمل‌ونقل در بحران
در شرایط تهدیدات نظامی، پدافند غیرعامل با راهبردهایی نظیر پراکندگی زیرساخت‌ها، ایجاد مسیرهای جایگزین و هوشمندسازی سیستم‌های لجستیک، نقشی حیاتی در حفظ تداوم زنجیره تأمین ایفا می‌کند. این مقاله با ارائه مثال‌های عملی از بنادر و خطوط ریلی، نشان می‌دهد چگونه آمادگی پیشگیرانه می‌تواند از فروپاشی شبکه‌های ترانزیت در بحران جلوگیری کند. تقویت پدافند غیرعامل نه‌تنها یک ضرورت نظامی، بلکه شرط اساسی تاب‌آوری اقتصادی کشور است.
کاهش ۳۱ درصدی ظرفیت ناوگان سبک در بحران ۱۲ روزه
بررسی ۳۹۷ هزار محموله در پلتفرم ترابرنت نشان می‌دهد جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل منجر به افت ۲۲ تا ۳۱ درصدی حمل بار جاده‌ای شد. ناوگان خاور و کامیونت با کاهش ۳۱ درصدی بیشترین آسیب را دیدند و بارهای ورودی تهران ۴۱ درصد سقوط کرد. در مقابل، حمل مواد غذایی بدون تغییر ماند و ۳۶۶ هزار راننده همچنان فعال بودند.
