زائران اربعین 1401 گویی مهمانان ناخوانده‌ای بودند که میزبان برای پذیرایی از آنان آمادگی و رغبتی نداشت، از قدیم هم گفته‌اند که خرج مهمان ناخوانده پای خودش است. این شد که به علت کمبود امکانات حملونقل در کشور عراق، چند روز مانده به اربعین مرزهای ایران و عراق بسته شد و شبکه‌های اجتماعی پر شد از ویدئوهایی که نشان می‌داد زائران در هوای گرم و بدون کوچک‌ترین امکانات اسکان و مواد غذایی در مرزها در آواره شده بودند. یکی از تصاویر ناگواری که منتشر شد عکسی از خواب شبانه زائران خسته‌ای بود که در محیطی کاملا غیربهداشتی روی زمین خوابیده بودند، وضعیتی که به هیچ‌وجه در شأن کشور نبود... به هر حال، اربعین امسال با تمام کم‌و‌کاستی‌هایش و با حدود 100 نفر جانباخته به پایان رسید و پرونده آن فعلا بسته شد تا سالی دیگر، مسئولانی دیگر و وعده‌هایی دیگر. از آنجا که بخش اعظم برگزاری مراسم اربعین مرتبط با حوزه حملونقل زائران است. ترابران در این شماره به بررسی چالش‌های فراوان روی داده از جنبه حملونقل و لجستیک در مراسم اربعین 1401 می‌پردازد، به امید آنکه در سال‌های آتی برگزاری چنین مراسم‌هایی با حواشی خسارت‌بار کمتری همراه باشد.
سودای جهانی‌تر کردن مراسم اربعین و رکوردزنی تعداد اعزام زائران به عراق، ناهماهنگی‌های بین‌دستگاهی، بی‌تجربگی مدیران دولت سیزدهم، حوادث سیاسی اخیر در کشور عراق و عدم تعامل مناسب مسئولان ایرانی با مسئولان عراقی منجر شد که مراسم اربعین سال 1401 با اتفاقات عجیبی برگزار شود. معطلی سهروزه زائران پشت مرز عراق، در حالی بود که از هفته‌ها قبل، از راه‌های مختلفی همچون اعطای وام ویژه اربعین با شرایط و دریافت و پرداخت متفاوت مردم را برای حضور در راهپیمایی دعوت می‌کردند و صداو سیما در برنامه‌های متنوع مردم را به برگزاری هر چه باشکوه‌تر مراسم اربعین تشویق می‌کرد اما یک هفته مانده به روز اربعین، با هجوم گسترده علاقه‌مندانی که به سمت مرزها گسیل شده بودند، یکباره اوضاع تغییر کرد. رسانه‌ها از زائرانی که در عراق حضور داشتند درخواست کردند که زیارتشان را زودتر به پایان برسانند و به ایران برگردند و از طرف دیگر، از کسانی که قصد عزیمت به سفر اربعین داشتند خواستند که به سمت مرزها حرکت نکننند و سفر خود را به زمان دیگری موکول کنند زیرا امکانات حملونقل و اسکان این تعداد زائر در عراق مهیا نبود.
مشکل از آنجا پیچیده‌تر شد که اگرچه در خاک عراق هم امکانات لازم و متناسب با حملونقل ایرانی‌ها وجود نداشت اما طرف عراقی اجازه فعالیت اتوبوس‌های ایرانی را هم در این کشور نمی‌داد تا اینکه با حضور وزیر کشور در عراق، طرف عراقی با تردد اتوبوس‌های ایرانی موافقت کرد که بخشی از حملونقل در عراق با وسایل نقلیه ایرانی انجام شود و اتوبوس‌های ما زائران را به آن طرف مرز منتقل کردند.
با همه دشواری‌هایی که برای رفت و برگشت زائران اربعین امسال ایجاد شد، پس از اتمام مراسم، در وزارت راه و شهرسازی مراسم‌های مختلفی به عنوان «آیین تجلیل از خادمان اربعین» برگزار شد و وزیر راه و شهرسازی با اعطای لوح تقدیر از همکاران خود قدرانی کرد اما برای تکرار نشدن نابسامانی‌های پیش‌آمده چاره‌ای جز بررسی بی‌تعارف آنها نیست و ترابران در دو مصاحبه پیش‌رو به ریشه‌یابی این چالش‌ها پرداخته است.
دشواری تامین ناوگان
حسین مذنب، نماینده تام‌الاختیار و دبیر اجرایی ستاد اربعین وزارت راه و شهرسازی، در گفت‌وگو با خبرنگار ترابران، با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی یک رکن اصلی ستاد اربعین است، گفت: «در واقع، سنگینی بار حوزه‌های اصلی مرتبط با زائران بر عهده وزارت راه و شهرسازی است، از پایانه‌های شهری و تامین اتوبوس گرفته تا فرودگاه‌ها، هواپیماها، ایستگاه‌های راه‌آهن، قطارها و ایمنی و توسعه و بهسازی راه‌ها و پایانه‌های مرزی.»
او افزود: «امسال ما 6 پایانه فعال داشتیم: مهران، شلمچه، چذابه، خسروی تمرچین و باشماق که بزرگ‌ترین مرز ما مهران بود و بیش از 60 درصد زائران از این مرز تردد کردند.»
مذنب با اشاره به اینکه تعداد ناوگان حملونقل عمومی در مقایسه با سال 1398 قطعا کاهش پیدا کرده است، توضیح داد: «مثلا تعداد اتوبوس‌ها اندازه اتوبوس‌های سال 98 نبود زیرا با شیوع ویروس کرونا، فعالیت اتوبوس‌های بین‌شهری مدت‌ها معلق بود و بعد هم با مسافران بسیار محدودتری تردد می‌کردند، این موضوع برای شرکت‌های تعاونی و اتوبوسرانی توجیه اقتصادی نداشت، بنابراین، تعداد زیادی، اتوبوس‌های خود را در بخش صنعت و نفت بردند و صدها دستگاه اتوبوس در مجموعه‌های مختلف از حملونقل عمومی جدا شدند. به عنوان مثال، فقط یکی از تعاونی‌ها 130 دستگاه خود را برای یک صنعت در استان کرمان داده بود و ما باید التماس می‌کردیم تا این اتوبوس‌ها را به چرخه حملونقل عمومی برگردانند.»
او درباره راهکارهای جلوگیری از تکرار این کمبود اتوبوس‌ها توضیح داد: «اولا، قطعا باید سیستم حملونقل عمومی از صنعت جدا شود. صنایع باید خودشان ناوگان موردنیاز برای حملونقل کارمندان خود را تامین کنند و از مجموعه ناوگان مسافری اتوبوسی را جدا نکنند. ثانیا، باید واردات اتوبوس تسهیل شود. همه می‌دانند که تولید داخلی ما در حوزه خودروسازی و اتوبوس‌سازی در سال رقم قابل‌توجهی نیست و تقاضا بسیار بیشتر است. این دو کار باید بیفتد تا بحث حملونقل کلان کشور مانند مراسم اربعین با سهولت بیشتری انجام شود.»
دبیر اجرایی ستاد اربعین وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: «از ابتدای برنامه‌ریزی‌ها برای مراسم اربعین امسال، اعلام شد که 6 هزار دستگاه کمبود داریم و دستور مجموعه دولت بود که سایر دستگاه‌ها این اتوبوس‌ها را تامین کنند اما فقط در مورد حدود 1700 دستگاه به نتیجه رسیدند که قرار بود حداقل یک هفته در اختیار سازمان راهداری باشند ولی همان‌ها هم به یکی، دو سرویس اکتفا می‌کردند و دیگر به ناوگان برنمی‌گشتند.»
مذنب با اشاره به اینکه این کمبودها احساس شد، ولی با همدلی سازمان راهداری و شرکت‌های تعاونی حملونقل مسافری از تمام استان‌ها کمک شد تا مشکلات کمتر شود، یادآور شد: «البته ایام اربعین در زمان مناسبی هم قرار نگرفته نبود چون روزهای پایانی تابستان بود، اوج مسافرت‌ها داخلی با شروع به کار دانشگاه‌ها همزمان شده بود و دانشجویان می‌خواستند ثبت نام خود را انجام دهند. همه این تقاضاهای سفر به هم گره خورد و یکسری مشکلات در سطح کشور پیش آمد.»
شهرداری مهران همکاری نکرد
دبیر اجرایی ستاد اربعین وزارت راه و شهرسازی درباره توقف‌ها و معطلی‌‌های زائران در پایانه‌های مرزی در روزهای اوج سفر به عتبات، توضیح داد: «بالاخره پایانه‌های مرزی ما گنجایش محدودی دارد و در کنار آنها هم پایانه‌های مسافربری را به صورت موقت راه‌اندازی می‌شود. مثلا پایانه برکت که متعلق به شهرداری مهران است یا پایانه شلمچه که در منطقه آزاد اروند برپا شده است، از نظر امکانات و تجهیزات شرایط مطلوبی ندارد. امسال با مشکل دیگری هم مواجه بودیم چون پایانه‌های مسافربری در شهرها به عهده شهرداری است ولی تامین ناوگان و نظارت بر خدمات شرکت‌های تعاونی بر عهده سازمان راهداری و حملونقل جاده‌ای است، امسال در مرز مهران چند روز مانده به اربعین، شهرداری مهران به دلیل یکسری مسائل پیش آمده گفت ما توانایی مدیریت پایانه را نداریم، سازمان راهداری مجبور شد خودش مدیریت پایانه را به دست بگیرد و حداقل‌هایی مانند تابلوهای راهنما را سریعا در آنجا فراهم کند. بنابراین به دلیل فقدان امکانات رفاهی که به خارج از مجموعه سازمان راهداری مربوط می‌شود، هموطنان در بدو ورود به کشور دچار مشکلاتی شدند.»
مذنب با تاکید بر اینکه برخلاف پیش‌بینی‌ها مبنی اینکه روز فردای اربعین اکثر ترددها به پایان می‌رسد، تا سه روز بعد از اربعین سیل جمعیت از کشور عراق به کشور سرازیر بود، گفت: «ما سعی کردیم که با حداقل مشکلات مسافران را جابه‌جا کنیم. به هر حال، اتوبوس‌ها باید یک‌سر خالی می‌آمدند و وقتی به شهر مقصد می‌رسیدند، دیگر برگرداندنشان به مرز دشوار بود. ما هر شب در مرز بحران داشتیم. یک شب 2480 دستگاه اتوبوس در کمتر از 24 ساعت از مرز مهران به سایر شهرهای کشور اعزام شدند که اصلا در محاسبات معمولی این تعداد نمی‌گنجد.»
او با اشاره به اینکه در بخش هوایی، ناوگان ما بسیار فرسوده است و امسال تعداد کمتری از هواپیماها مورد استفاده قرار گرفت، خاطرنشان کرد: «هواپیماهای ما سال‌به‌سال فرسوده‌تر و کمتر می‌شوند، مگر آنکه برخی تعمیر می‌شود و به‌سختی دوباره به ناوگان برگردند. امسال ما 60 هزار پرواز رفت را برای مراسم اربعین پیش‌بینی کرده بودیم اما بیش از 100 هزار پرواز از فرودگاه امام خمینی اتفاق افتاد و مابقی از هفده فرودگاه دیگر کشور بود. با این حال، امسال نسبت به سال گذشته که معضلات بسیاری در حملونقل هوایی داشتیم، اختصاص ترمینال سلام فرودگاه امام خمینی برای تسهیل حملونقل زائران و مسافران سایر کشورها کمک بسیار خوبی بود و اختصاص فضای ویژه به زائران باعث شد که از نظر امکانات رفاهی بتوانیم خدمات بهتری را ارائه دهیم.»
مذنب افزود: «شرکت‌های هواپیمایی هم بعضا هماهنگی‌های خوبی انجام دادند. پارسال قسمتی از پروازها را شرکت‌های عراقی انجام می‌دادند ولی امسال فعالیتشان کم‌رنگ بود چون پارسال تخلفات و مشکلاتی که داشتند بار اضافه‌ای بر دوش وزارت راه و شهرسازی ایجاد کرد و زائران از این ایرلاین‌ها شکایت داشتند.»
نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه در بحث حملونقل زمینی اولین تجربه دولت سیزدهم برای برگزاری مراسم اربعین بود، تصریح کرد: «در دو سال گذشته، به دلیل شیوع بیماری کرونا بسیاری از عملیات‌های عمرانی متوقف یا کند شده بود. بنابراین، تنها کارهایی که برای ما قابل انجام بود نهایتا این بود که پروژه‌ها را در حد امکان به نتیجه برسانیم. بسیاری از راه‌های استان ایلام و خوزستان به صورت موقت زیر بار ترافیکی رفت و در پایانه‌های مرزی ما از نظر رفاه ظاهری به مانندسایه‌بان‌های ثابت و موقت آب‌سردکن‌های بزرگ و جت‌فن مه‌پاش‌هایی که در محیط پایانه‌ها هم هموطنان نسبتا راضی بودند.»
هنوز مرزها متولی مشخصی ندارد
او ادامه داد: «در بخش حملونقل زمینی هم با توجه به حجم عظیم زائران، به گفته همکاران شرایط مناسب‌تری نسبت به سال 98 داشتیم اما قطعا باید یکسری هماهنگی‌ها بین دستگاه‌ها باید اتفاق بیفتد، بحث مدیریت واحد در پایانه‌های مرزی حتما باید برای سال آینده مشخص شود که متولی پایانه‌های مرزی کدام نهاد است. به هر حال، یک مسئول ملی باید تعیین شود تا همه ارگان‌های نظامی و دولتی با یک مدیریت واحد فعالیت کنند و چند صدایی و موازی‌کاری پیش نیاید.»
مذب با یادآوری اینکه امسال باید زائران پاکستانی را نیز از مرز ریمدان و میرجاوه منتقل می‌کردند، تشریح کرد: «به علت ناهماهنگی‌های بین دستگاهی بار مسافری ما اضافه شد چون مرز میرجاوه آزاد بود ولی مرز ریمدان آزاد نبود. در حالی که مرز ریمدان بیشتر مورد توجه پاکستان است چون فاصله کوتاه‌تری دارد اما چون گمرک نتوانست هماهنگی‌های لازم را انجام دهد و اتوبوس‌های پاکستانیها وارد کشور نمی‌شدند. بنابراین، ما باید جمعیت زیادی را از شرقی‌ترین نقطه کشور به غربی‌ترین نقطه در شلمچه می‌رساندیم. این موضوع فشار زیادی برای مجموعه وزارت راه و شهرسازی برای تامین ناوگان ایجاد کرد که امیدواریم این مشکلات در سال آینده مرتفع شود.»
ضرورت زمانبندی و سهمیه‌بندی سفرها
او با تایید اینکه می‌توان با تعامل با کشور عراق برای سال بعد درباره اعزام تعداد کمتری از زائران به توافق رسید، توضیح داد: «همان طور که در مراسم حج ظرفیت‌ها مشخص و تعیین شده است در مراسم اربعین هم باید این ظرفیت‌سنجی‌ها انجام شود چون بخش اعظم دلیل اینکه مرزها با پیش‌بینی وزارت کشور موقتا بسته شد، کمبودهای کشور عراق بود، هم در بحث حملونقل و هم در بحث تامین اسکان و تغذیه زائران و خیلی از هموطنان هم از این موضوع ناراضی بودند.»
دبیر اجرایی ستاد اربعین وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: «به هر حال ظرفیت‌های کشور عراق هم محدود است تصور کنید 5،6 میلیون نفر یکباره از یک کشور وارد دو، سه شهر ما شوند، آیا ما امکان پذیرشش را داریم. در نتیجه، باید زمان میزان سفرها تعیین و تقسیم شود و بازه زمانی اربعین را طولانی‌تر کنند. البته امسال شرایط نسبت به سال‌های گذشته بهتر بود چون مراجع تقلید نجف مدت زمان اربعین را طولانی‌تر اعلام کردند که ثواب زیارت اربعین به تمام زائران برسد اما باید سفرها به نوعی مدیریت شود که هر کس زودتر رفت، زودتر هم برگردد، قرار نیست کسی 20 روز در عراق بماند و نهایتا تا 5 روز باید در کشور عراق باشند.»
مذنب درباره اهمیت سهمیه‌بندی اعزام زائران به عراق، تصریح کرد: « در سال 98 پیک جمعیت ایرانی مستقر در کشور عراق 1.5 میلیون در شب 19 صفر بود اما امسال این تعداد زائران در روز 12 صفر در کشور عراق بودند که اگر دو سه روز مرز بسته نمی‌شد، پیش‌بینی کرده بودیم که این جمعیت به دو و نیم میلیون نفر هم برسد در حالی که کشور عراق امکان پذیرش این تعداد زائر را ندارد.»
او تاکید کرد: «به هر حال، امسال شرایط متفاوت بود. دو سال بود که راه بسته شده بود و بعد دو سال کرونا عطش زائران برای سفر به عتبات را بیشتر کرده بود. از طرف دیگر، امسال اولین سالی بود که صدور روادید برای سفر به عراق لغو شده بود. ضمنا در این تنگنای اقتصادی، مردم به عنوان سفر خارجی اقتصادی به سفر اربعین نگاه می‌کردند چون سفرهای داخلی یک خانواده چهار نفره بسیار گران‌تر از سفر اربعین می‌شود.»
دبیر اجرایی ستاد اربعین وزارت راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: «ما مسائل و مشکلات مراسم اربعین امسال را احصا کردیم و به اطلاع وزیر راه و شهرسازی خواهیم رساند و از طریق آقای وزیر به استظهار رئیس‌جمهور خواهد رسید. کاستی‌هایی که مربوط به این وزارتخانه است قطعا به‌زودی هم از نظر زیرساختی و هم از نظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اصلاح خواهد شد تا ان‌شاالله سال آینده مراسم شایسته‌تری برگزار کنیم.»
حرمت امامزاه با متولی است
سرهنگ علیرضا اسماعیلی، فرمانده پیشین پلیس راه کشور با اشاره به بروز نابسامانی‌ها و ایجاد مشکلات گوناگون برای زائران اربعین گفت: «گلایه رسانه‌ها و کارشناسان در مورد برگزاری نامناسب مراسم اربعین کاملا به‌جا بود چون مراسم پیاده‌روی اربعین کار مقدس و ارزشمندی است و نباید با سوءمدیریت و بی‌تدبیری، این کار ارزشمند مخدوش شود. وقتی زائر به دلیل نبود امکانات در مسیر خسته و معترض شود، زیبایی و شکوه زیارت از بین می‌رود و ما با این عملکرد ضعیف به عشق و احساس زائر هم خیانت می‌کنیم.»
سرهنگ اسماعیلی توضیح داد: « اصولا در هر طرحی که به نوعی به حوزه حملونقل مربوط می‌شود، باید ابتدا میزان عرضه و تقاضا مطالعه و امکان‌سنجی انجام و سپس اجرا شود. برگزاری راهپیمایی اربعین هم یک تصمیم ناگهانی نیست. چندین سال است که ما می‌دانیم که در ایام اربعین چنین سفرهای گسترده و انبوهی را خواهیم داشت، یعنی حجم سفرهای بالای اربعین مانند ایام نوروز یا تعطیلات تابستانی قابل پیش‌بینی است. پس ما فرصت برنامه‌ریزی و امکان‌سنجی داریم و باید براساس ظرفیت و امکاناتی که داریم از تعداد مشخص و محدودی از زائران دعوت کنیم.»
او افزود: «متاسفانه، در بحبوحه هیجانات برگزاری اربعین، مسئولان فکر می‌کنند هر چقدر ظرفیت پذیرش زائران را نسبت به سال‌های قبل بیشتر کنند، موفق‌تر خواهند بود، در صورتی که این موفقیت نیست. وقتی زائری در مرز گرفتار کمبود وسائل نقلیه برای تردد شده و مجبور شود 48 ساعت با زن و بچه در هوای گرم سرگردان باشد، به این حرکت اعتقادی لطمه‌های جدی وارد خواهد شد. ما وقتی کارنامه موفقی خواهیم داشت که شأن و منزلت زائران به‌خوبی رعایت شود و با خاطرات خوش از سفر اربعین برگردند و نه با خاطرات تلخ!»
او با بیان اینکه مراسم اربعین امسال با همه چالش‌هایش گذشت، ولی حداقل از اکنون باید به فکر مراسم اربعین سال آینده باشیم، خاطرنشان کرد: «باید ببینیم امکانات حمل‌ونقلی در داخل کشور و در عراق چقدر است و تا چه تعداد زائر امکان اسکان و خدمات‌دهی وجود دارد. این کار بسیار ساده‌ای است. مثلا بگویند امکان جابه‌جایی 5/1 میلیون مسافر را طی 15 روز دارند و زمان سفرها را براساس آن تقسیم کنند تا مردم با شیب ملایم بروند و با شیب ملایم برگردند.»
سرهنگ اسماعیلی با تاکید بر اینکه بدون تردید مشکلات پیش‌آمده به دلیل سوءمدیریت مسئولان بود، خاطرنشان کرد: «مردم زیادی هستند که علاقه دارند در مراسم اربعین شرکت کنند و این مسئولان هستند که باید جلوی ورود زائران بیش از حد مجاز را بگیرند. آیا برای سفر حج، با آن همه تجربه و امکانات کشور عربستان، هر کسی خواست می‌توانست برود؟ خیر، مثلا برای ایرانیان فقط ظرفیت 500 هزار نفر در سال را در نظر می‌گیرند.»
گلوگاه‌ها را از همین امروز برطرف کنیم
او با بیان اینکه یکی از مشکلات اصلی ما عدم هماهنگی و نبود تعامل مناسب با کشور عراق بود، گفت: «ما باید از هم‌اکنون همه این موضوعات را در قالب تهدید و فرصت برای سال‌های آینده بررسی کنیم، چون در میانه بحران نمی‌شود آن را مدیریت کرد و از قبل باید گلوگاه‌ها شناسایی و رفع شود. من اگر جای رئیس ستاد اربعین بودم، برای اربعین سال 1402 از همین امروز جلسه برگزار می‌کردم. با چنین شرایطی، چه ارزش یا ضرورتی دارد که ما 3 تا 5 میلیون زائر را به آنجا ببریم؛ در عوض می‌توانیم امکان سفر صرفا 5/1 میلیون زائر را – اما به شکل آبرومندانه و شایسته‌تری- فراهم و مدیریت کنیم.»
او ادامه داد: «متاسفانه در زمان برگشت زائران امکانات حمل‌ونقلی ما در حدی کم بود که مجبور شدند از اتوبوس‌های شهری برای جابه‌جایی مسافران استفاده کنند. زائران هم معترض بودند که چطور 16 ساعت با یک اتوبوس شرکت واحد که نه امکانات سرمایشی دارد و نه صندلی‌های راحتی، سفر کنند. اساسا رانندگان اتوبوس‌های شهری آموزش و تجربه رانندگی در جاده‌ها را ندارند و با امکانات کنترلی مانندGPS و سرعت‌سنج آشنا نیستند و همین موضوعات هم موجب حادثه می‌شود.»
سرهنگ اسماعیلی معتقد است: «وقتی به مردم می‌گویند اگر به سفر اربعین بروید، به شما وام 5 میلیون تومانی می‌دهیم و برای زائران امتیازات خاصی را در نظر می‌گیرند، معلوم است که عده زیادی به سمت مرزها هجوم می‌آورند. مردم گناهی ندارند، متولی و مسئول ستاد اربعین اول باید بررسی کند که آیا امکانات پذیرایی، سرویس بهداشتی و اسکان به اندازه کافی دارد یا خیر، بعد فراخوان بدهد.»
او با اظهار تاسف از اینکه اخبار این سوءمدیریت‌ها در رسانه‌های خارجی هم منتشر و باعث تبلیغات سوء علیه جامعه ایرانی و تشیع خواهد شد، یادآور شد: «ما باید به این تبعات اجتماعی این وقایع هم توجه کنیم، اما متاسفانه به این مسائل در رسانه‌های دولتی پرداخته نمی‌شود. خودتان تصور کنید که وقتی زنان و کودکان تنها یا افراد سالمند مجبور باشند شبانه در مرز اتراق کنند ممکن است چه مشکلاتی برایشان ایجاد شود،ولی مدیران فقط به جنبه‌های تبلیغاتی و شعاری این مراسم توجه دارند و و در نهایت خروجی کارشان به نظرم چیزی نیست جز اهانت به مقدسات و زائران.»
سناریوهای بحران قابل پیش‌بینی است
فرمانده پیشین پلیس راه کشور با بیان اینکه در دنیای امروز حتی برای زلزله هم می‌توان پیش‌بینی و برنامه‌ریزی داشت، آن وقت ما برای رویدادی که چندین سال است تکرار می‌شود برنامه‌ریزی نمی‌کنیم، تصریح کرد: «در مدیریت بحران سناریوها باید از قبل پیش‌بینی شود. مثلا الان درباره آلودگی هوا هیچ رسانه‌ای صحبت نمی‌کند، اما به محض اینکه در آبان‌ماه آلودگی‌ها شروع شود، همه بحث‌ها شروع می‌شود. در صورتی که برای آلودگی هوا، تعطیلات نوروز و مراسم اربعین سال آینده از همین امروز باید تدابیر لازم را بدون احساسات، هیجانات و تبلیغات اندیشید.»
او ادامه داد: «ما در حوزه حملونقل و ترافیک هیچ‌وقت نباید تابع احساسات باشیم. واقعا برای من به عنوان یک ایرانی مسلمان برخورنده و تکان‌دهنده است که هموطنان من در عراق حیران و آواره شوند و محل اسکان نداشته باشند یا در صورتی که مبالغ هنگفت چند میلیونی به‌عنوان کرایه داده‌اند، وسیله‌ای برای حمل‌ونقلشان وجود نداشته باشد.»
سرهنگ اسماعیلی حملونقل را یک موضوع کاملا قابل محاسبه عنوان کرد و گفت: «ما می‌توانیم کاملا از قبل محاسبه کنیم که چه تعداد صندلی و چه تعداد ظرفیت پذیرش مسافر وجود دارد. حتی برای ماشین‌های شخصی هم باید تمهیداتی در نظر گرفت، چون ظرفیت پارکینگ خودروها هم محدود است و در صورت ورود بی‌رویه خودروها، ترافیک وحشتناکی ایجاد می‌شود. مثلا باید محدودیتی برای تردد خودرو از سمت کرمانشاه به سمت مرز قائل شد، چون در مراسم اربعین امسال ماشین‌های سواری زیادی به سمت مرز رفته بودند و حتی راه اتوبوس‌ها را هم بسته بودند و هرج‌ومرجی به تمام معنا اتفاق افتاده بودند. در آن روزها، مردم در راه مانده آنقدر مستاصل شده بودند که از ماشین‌های عبوری التماس می‌کردند که یک لیوان آب به آنها بدهند.»
او افزود: «درست است که ناوگان جاده‌ای و ریلی ما قدیمی و ظرفیت‌های ما در بخش هوایی محدود است، اما درباره چالش‌های مراسم اربعین امسال، بحث‌‌های مدیریتی نقش بیشتری نسبت به موضوع زیرساخت‌‌ها داشت. مدیران باید نسبت به اشتباهات پیش‌آمده پاسخگو باشند. من اگر اختیاری داشتم، حداقل چند نفر را عزل می‌کردم و به افراد جدیدی مسئولیت می‌دادم و برخی را توبیخ و تنبیه می‌کردم تا برای سال بعد، این مشکلات تکرار نشود.»
