پکن در حالی که همچنان به خرید نفت و گاز از روسیه ادامه می‌دهد، اما تمرکز سرمایه‌گذاری خود را به سمت عربستان سعودی تغییر داده است.
به گزارش پایگاه خبری ترابران، سرمایه‌گذاری‌های جدید ابتکار کمربند- جاده چین در روسیه برای نخستین بار به صفر رسیده است که از بی‌میلی پکن نسبت به سرمایه‌گذاری در این کشور براثر اعمال تحریم‌ها در پی جنگ اوکراین حکایت دارد.
بر اساس گزارش مرکز مالی و توسعه سبز در دانشگاه فودان در شانگهای که توسط فایننشال تایمز بررسی شده است، پکن در نیمه اول سال 2022 هیچ معامله‌ای با نهادهای روسی تحت برنامه ابتکار کمربند- جاده (BRI) انجام نداده است.
کریستوف ندوپیل وانگ، مدیر مرکز مالی و توسعه سبز در دانشگاه فودان گفت: «تهدید تحریم‌های غرب می‌تواند چین را از سرمایه‌گذاری در روسیه منصرف کند. چین در حالی که سرمایه‌گذاری خود در روسیه را کاهش می‌دهد، تعامل خود را با خاورمیانه عمیق‌تر کرد.»
ندوپیل وانگ با بیان اینکه خریدهای چینی از صادرات انرژی روسیه با وجود جنگ افزایش یافته است، افزود: «این سقوط سرمایه‌گذاری ممکن است موقتی باشد زیرا تعامل قوی بین روسیه و چین وجود دارد.»
روسیه یکی از ذینفعان بزرگ هزینه‌های توسعه چین از طریق BRI بود.
بر اساس این گزارش، از زمان تأسیس در سال 2013، مجموع مشارکت BRI چین بالغ بر 932 میلیارد دلار است که شامل 561 میلیارد دلار در قراردادهای ساخت و 371 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است. پروژه‌های BRI بخش‌هایی از بنادر تا راه‌آهن و مراکز داده تا معادن را در بر می‌گیرد.
فقدان تعامل روسیه در سال 2022 نخستین دوره شش ماهه بدون معامله چین و روسیه BRI را رقم زد. به گفته محققان، روسیه و چین در سال 2021 قراردادهایی به ارزش حدود 2 میلیارد دلار امضا کردند.
به گفته یک آزمایشگاه تحقیقاتی بین‌المللی در کالج ویلیام و مری در ویرجینیا، تعهدات رسمی وام‌دهی چین به روسیه از سال 2000 تا 2017 – که شامل هزینه‌های BRI می‌شود – بالغ بر 125.4 میلیارد دلار بوده است که شامل 58 میلیارد دلار از بانک توسعه چین و 15 میلیارد دلار از اگزیم بانک چین است.
چین همچنان برای تامین حدود 15 درصد از نفت و 8 درصد از گاز خود به روسیه وابسته است. قراردادهای انرژی جدید برای گسترش این ترتیبات در اوایل فوریه منعقد شد، یعنی چند روز قبل از اینکه به سربازان روسیه دستور حمله به اوکراین داده شود.
با این حال، با وجود اینکه بسیاری از شرکت‌های چینی مراقب هستند تحریم‌های روسیه را نقض نکنند؛ پکن نیز از تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه انتقاد کرده است.
داده‌های دانشگاه فودان نشان داد که عربستان سعودی اکنون به یکی از ذینفعان بزرگ BRI تبدیل شده است؛ زیرا چین روابط خود را با کشورهای خاورمیانه از طریق معاملات بزرگ انرژی و ساخت و ساز تقویت می کند.
پکن در نیمه اول سال 5.5 میلیارد دلار یعنی بیش از هر کشور دیگری معاملات با عربستان سعودی امضا کرد، البته سرمایه‌گذاری‌های خارجی چین به طور گسترده افزایش یافته است. در سال 2021، عراق با 10.5 میلیارد دلار در معاملات ساخت‌و‌ساز بزرگ‌ترین ذینفع BRI بود.
تقویت موقعیت چین در خاورمیانه پس از پایان رسمی ماموریت جنگی آمریکا در عراق و خروج آمریکا از افغانستان صورت گرفت. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در این ماه به ریاض سفر کرد و قول داد که خلایی را که باید توسط چین، روسیه یا ایران پر شود، باقی نگذارد.
در نیمه اول سال 2022، در مجموع 28.4 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری و همکاری قراردادی چین در 147 کشور BRI وجود داشت که از 29.6 میلیارد دلار در مدت مشابه سال قبل کمتر است.
در حالی که محققان انتظار ندارند تعامل چین با BRI به اوج گذشته بازگردد، داده‌ها حاکی از آن است که تمرکز بر معاملات برای ایمن‌سازی دسترسی به منابع استراتژیک، از جمله مواد معدنی مورد استفاده در زنجیره تامین فناوری پاک و همچنین نفت و گاز در شرق، آفریقا و آمریکای لاتین متمرکز شده است.
