صنعت حمل و نقل را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین صنایع جهان دانست که از سالیان ابتدایی شهرنشینی برای جا به جایی کالاها و افراد میان شهرها و کشورها استفاده می‌شده است. این روزها حمل و نقل تبدیل به بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد شده به گونه‌ای که می‌توان گفت تأثیر حمل و نقل و رشد اقتصادی بر یکدیگر بسیار بالا است. شاخص اقتصادی کشورها بدون داشتن زیرساخت و شبکه حمل و نقل مناسب رشد چندانی نخواهد کرد زیرا کارخانه‌ها برای تولید نیاز دارند تا توسط شبکه حمل و نقل به مواد اولیه موردنیاز دسترسی داشته باشند و محصول را بتوانند جا به جا کنند تا به دست مصرف کنندگان برسانند. به همین دلیل می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین عامل‌های تأثیرگذار بر اقتصاد هر کشور صنعت حمل و نقل آن کشور است. البته این رابطه دو طرفه است. شاخص اقتصادی می‌تواند نشان‌دهنده آینده کوتاه و بلندمدت صنعت حمل و نقل آن کشور باشد. در صورتی که رشد اقتصادی مناسب نباشد و تولید کاهش یابد به همان نسبت میزان جا‌به‌جای کالاها و مواد اولیه نیز کاهش می‌یابد و افراد فعال در حمل و نقل آن کشور با مشکلاتی که کمبود کار پیش می‌آورد مواجه خواهند شد. در این مطلب قصد داریم در خصوص تأثیر متقابل حمل و نقل و اقتصاد بر هم مطالبی را با هم مرور کنیم. با ماهنامه اقتصاد ترابری ایران همراه باشید.
شاخص اقتصادی و تأثیر آن بر صنعت حمل و نقل
همان‌طور که گفتیم شاخص اقتصادی نقش بسیار مهمی در پیش‌بینی وضع بسیاری از صنایع مانند حمل و نقل دارد. این شاخص‌ها می‌تواند تأثیر مستقیم و غیرقابل انکاری بر نحوه و میزان درآمد افراد و صنایع بگذارد. با استفاده از اطلاعات اقتصادی می‌توان پی برد که تولیدات کاهش خواهند یافت یا افزایش پیدا می‌کنند و بر همین اساس برنامه‌ریزی کرد. افزایش و کاهش تولید اولین تأثیر خود را بر روی صنعت حمل و نقل می‌گذارد. افزایش تولید به معنی جا‌به‌جایی بیشتر کالا و کاهش آن به معنی بی‌کاری بیشتر افراد شاغل در این حوزه است. اطلاعات اساسی اقتصادی امروزه در دسترس همگان است و با استفاده از آن‌ها می‌توان برنامه‌ریزی مناسبی برای آینده انجام داد. این داده‌ها تعیین می‌کند که میزان ظرفیت حمل و نقل کالا چه میزان خواهد بود و به این شکل صاحبان بنگاه‌ها و شرکت‌های حمل و نقل می‌توانند در خصوص مواردی مانند تعداد نیروهای تحت استخدام، زیر ساخت‌های لازم و توان حمل و نقل تصمیم‌های مهمی اتخاذ کنند.
برای این‌که این افراد بهتر بتوانند برنامه‌ریزی کنند باید در اقتصاد به دو دسته متفاوت به خوبی نگاه کنند و بررسی‌های لازم در خصوص هر کدام از این دسته‌ها را انجام دهند. این دو دسته شامل صنایع خدماتی مانند بانک‌ها، رستوران‌ها و خرده فروشی و صنایع تولیدی مانند کارخانه‌های پتروشیمی، ذوب آهن و موارد مشابه می‌شود. بررسی این داده‌ها معمولاً روند ۵ سال پیش رو را نشان خواهد داد هر چند عوامل تأثیرگذاری مانند اقتصاد جهانی و اتفاقات می‌تواند بر رشد اقتصاد اثرات متفاوتی بگذارد و شاخص اقتصادی را بهبود بخشد و یا باعث افت آن شود.
تأثیر صنعت حمل و نقل بر اقتصاد
همان‌طور که گفتیم، صنعت حمل و نقل به بخشی جداییانپذیر از اقتصاد تبدیل شده است. شاخص اقتصادی ، نرخ تورم، نرخ بهره تولید، هزینه‌های انرژی و بسیاری دیگر از بخش‌های اقتصاد از حمل و نقل تأثیر می‌پذیرند. زمانی که شرکت‌های فعال در حوزه حمل و نقل دارای لجستیکی قوی، زیر ساخت مناسب و افراد کافی باشند، رقابت در این حوزه شکل می‌گیرد و باعث می‌شود که با جا‌به‌جایی بهتر و مناسب‌تر کالا به رشد اقتصادی کمک شود. زمانی انتقال کالا از یک کشور به کشورهای نزدیک شاید ماه‌ها زمان می‌برد اما اکنون انتقال کالا از یک سوی جهان به سوی دیگر در زمان بسیار کوتاهی انجام می‌شود. همین افزایش دسترسی به بازارهای جهانی باعث شده تا کشورهایی که صنعت حمل و نقل قوی‌تری دارند، رشد اقتصادی بهتری داشته باشند و به مرور بیشتر از کشورهای دیگر توسعه پیدا کنند. بیش از نیمی از امور انسان‌ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم با حمل و نقل ارتباط دارد و هر چقدر هزینه‌های مربوط به حمل و نقل در کشوری کاهش پیدا کند، هزینه‌های زندگی در آن کشور نیز پایین خواهد آمد و رفاه بیشتر می‌شود. هزینه‌های حمل و نقل می‌تواند بر هزینه تمام شده محصولات در کارخانه‌ها تأثیر بگذارد، در تعیین قیمت کالاها و خدمات در خرده فروشی‌ها نقش داشته باشد و هزینه‌های روزانه افراد مختلف را تغییر دهد. هزینه‌های مهم در لجستیک شامل مواردی مانند هزینه‌های حمل و نقل، هزینه مالکیت، اداره انبارها و قیمت سوخت می‌شود. زمانی که سیستم حمل و نقل از قیمت مناسب، سرعت بالا و امنیت کافی برخوردار باشد میزان اعتماد به سیستم افزایش می‌یابد و همین امر می‌تواند از دیگر عوامل تأثیرگذار بر رشد اقتصادی باشد. رشد اقتصادی و افزایش شاخص اقتصادی و توسعه صنایع زیرساخت و پایه در یک کشور می‌تواند بر رشد اقتصاد جهانی تأثیر بگذارد. به همین دلیل می‌توان گفت که رشد حمل و نقل در کشورهای مختلف شتاب‌دهنده‌ای برای رشد و توسعه اقتصاد جهانی است. به همین دلیل وضعیت لجستیک کشورهای مختلف بررسی می‌شود تا بتوان اطلاعات بهتری در خصوص رشد اقتصادی آن کشور و تأثیر آن بر اقتصاد جهانی داشت. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص حمل و نقل بین‌المللی مطلب حمل و نقل بین المللی چیست و شرکت های حمل و نقل چند نوع دارند؟ را مطالعه کنید.
بررسی وضعیت لجستیکی
برای بررسی وضعیت لجستیک هر کشور از معیاری به نام شاخص عملکرد لجستیک که به آن LPI نیز گفته می‌شود استفاده می‌کنند. این شاخص را بانک جهانی و ارائه‌دهندگان خدمات لجستیکی با مشارکت افراد متخصص دانشگاهی تهیه کرده‌اند. بر اساس این شاخص فرایند‌های ترخیص کالا، کیفیت زیر ساخت‌های تجاری و حمل و نقل، سهولت دسترسی به کالای مختلف با قیمت رقابتی، شایستگی و کیفیت خدمات لجستیک، توانایی در تعقیب و ردیابی کالاهای ارسالی و تحویل به موقع کالا مواردی است که در این شاخص از بالاترین اهمیت برخوردار است. در بسیاری از کشورهای جهان مانند ایران انجام اقداماتی برای تسهیل تجارت، کاهش زمان ترخیص کالا در گمرک، بهبود زیرساخت صنعت حمل و نقل و مجهز و به روز شدن ناوگان حمل و نقل می‌تواند نقش بسیار مهمی در افزایش شاخص LPI داشته باشد.
همچنین مواردی مانند کمبود نیروی کار مانند راننده ماهر و باتجربه، بالا بودن قیمت سوخت و تجهیزات و همچنین فرسودگی ناوگان فعال در صنعت حمل و نقل باعث می‌شود تا شاخص عملکرد اقتصادی کشورها کاهش یابد. کاهش LPI به معنی کاهش رشد اقتصادی یا توقف روند مثبت آن است.
در صورتی که مطالعه این مطلب برایتان سودمند بود پیشنهاد می‌کنیم مطلب حمل و نقل هوایی ، رفاه بیشتر مسافران با استفاده از تکنولوژی های جدید را مطالعه کنید.
