عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، جزئیاتی از رانش زمین را که ۳۱ فروردین در مسیر شرق به غرب اتوبان همت در مجاورت تقاطع با بزرگراه چمران رخ داد، تشریح کرد.
به گزارش پایگاه خبری ترابران، علی بیت‌اللهی با اشاره به اینکه کمی بعد از بروز این حادثه تیم تخصصی مرکز تحقیقات در محل حادثه حضور به‌هم رساند، گفت: «از سمت حاشیه شمالی اتوبان همت در مسیر شرق به غرب اتوبان همت مجاورت تقاطع با بزرگراه چمران حرکت دامنه به‌وقوع پیوست و حرکت توده خاکی باند کندرو ضلع شمالی اتوبان را نیز در برگرفت و سبب کندی حرکت و بروز ترافیک شد.»
بیت‌اللهی ادامه داد: «ابعاد توده حرکت کرده در جهت شیب حدود ۲۰ متر و پهنای آن حدود۷ تا ۱۵ متر(به صورت متغیر) تخمین زده شده است.»
او توضیح داد: «بررسی میدانی نشان می‌دهد که این بخش از دامنه خاکی مشرف به یال شمالی بزرگراه دارای شیب تند بوده و پوشش سطحی آن خاک تحکیم نیافته است. همچنین حرکت توده خاکی به‌گونه‌ای بوده است که درخت بزرگی را نیز با خود جابه‌جا کرده است.»
عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: «ضخامت خاک لغزیده حدود ۰.۵ تا ۳ متر تخمین زده شد که بر این اساس حجم خاک جابه‌جا شده حدود ۴۰۰ مترمکعب تخمین زده می‌شود.»
شیب بالا و جنس زمین، عوامل رانش زمین
بیت‌اللهی به پایگاه خبری وزارت راه‌وشهرسازی در بیان علل وقوع حادثه رانش اتوبان همت گفت: «دو عامل شیب بالا و جنس زمین و خاک منطقه در وقوع زمین لغزش از عوامل اصلی بودند.»
او توضیح داد: «جنس خاک اگر از نوع تحکیم نیافته باشد در اثر نفوذ آب سطحی، اشباع و سنگین شده و در اثر نیروی وزن خود و احتمالا تاثیر ارتعاشات محیطی ناشی از ترافیک در مجاورت آن، به پایین حرکت می‌کند.»
بیت‌اللهی افزود: «در زمین لغزش اتوبان همت، آب ناشی از آبیاری فضای سبز و درختان در دامنه، در بروز این رخداد تاثیر مهمی داشته است، اینکه سیستم زهکش در این مسیر عمل کرده و یا نه به‌دلیل مدفون شدن سرلوله‌های زهکش نمی‌توان اظهار نظر کرد اما جمع شدن آب در پای دامنه وجود آب و بیش از حد پایداری دامنه را تایید می‌کند.»
درس مهم رانش زمین در بزرگراه همت
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در بیان پیشنهادهای مرکز تحقیقات برای پیشگیری از بروز حوادث مشابه اعلام کرد: «ابعاد حادثه زمین لغزش بزرگراه همت، کوچک و بسیار محدود و فاقد تلفات جانی بود، اما درس مهمی برای مدیریت شهری از دیدگاه مدیریت بحران داشت. اینکه کوچک‌ترین انسداد مسیر در اثر حرکت دامنه‌ای در معابر اصلی سبب ترافیک شدیدی می‌شود.»
او افزود: «ناپایداری دامنه‌ها در زلزله‌های تاثیرگذار به‌طور مکرر در ایران اتفاق افتاده است و بنابراین پیشنهاد می‌شود تا دامنه‌های خاکی پرشیب از نظر پایدار بازبینی(کنترل سیستم زهکش، وجود سازه های نگهبان) به‌ویژه در طرفین معابر اصلی مورد بررسی و بازدید دوره‌ای قرار گیرد. همچنین در آبیاری فضای سبز دامنه‌های پرشیب به‌ویژه دامنه‌های چمن‌کاری شده و خاکی، آب کمتری استفاده شود و در این خصوص آموزش‌ها و تاکیدات لازم به کارگران داده شود.»
گفتنی است مختصات نقطه حادثه عرض جغرافیایی ۳۵.۷۵۰۹۹۲ و طول ۵۱.۳۹۱۵۱۱ درجه و ارتفاع از سطح دریا حدود ۱۴۴۰ متر است. همچنین موقعیت توده حرکت کرده از تقاطع همت-چمران، ۴۹۰ متر به سمت شرق در امتداد همت و در یال شمالی آن بزرگراه واقع است.
