پایگاه خبری ترابران- 23 مارس 2021 خبری منتشر شد که جهان را شوکه کرد، کشتی Ever Given یکی از کشتی‌های بزرگ کانتینری جهان که بندر مالزی را به سمت هلند ترک کرده بود، هنگام عبور از کانال سوئز به گل نشست و به‌مدت یک هفته کانال را بست. روز بعد 15 کشتی دیگر به نوبت لنگر انداختند و حداقل 237 کشتی برای عبور از کانال سوئز در صف انتظار ماندند. این اتفاق به دلیل تاخیر در تحویل محمولات، میلیاردها دلار خسارت به بار آورد.
موقعیت جغرافیایی ایران این اجازه را می‌دهد که جایگزینی هر چند حداقلی برای بخشی از 10 درصد تجارت جهانی عبوری از کانال 193 کیلومتری سوئز باشد. نزدیک‌تر در همین حوالی همسایگانی مانند افغانستان و کشورهای مستقل مشترک المنافع – گویا این روزها زیاد هم منافع مشترک ندارند- با بیش از 113 میلیون نفر جمعیت هستند که از طریق ایران به آب‌های آزاد دسترسی می‌یابند.
امروز، امکان تامین ترانزیت به کشورهای CIS از جمله ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان و… به نحوی که کریدور ایران توجیه اقتصادی برای مبادلات بازرگانی خارجی آنها داشته باشد، باید در دستور کار قرار گیرد. متاسفانه در حال حاضر کشور ترکیه به‌شدت در این عرصه حضور فعال دارد و ما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم . از سوی دیگر توسعه همه‌جانبه لجستیک در وسعتی فراتر از مرزها می‌تواند فرصتی برای تولیدات داخلی و توسعه تجارت و افزایش تجارت منطقه‌ای شود .
گفتنی است که خدمات ترانزیت کالا و برتری یک کریدور نسبت به رقبا فقط به موقعیت جغرافیایی بستگی ندارد، شاخص‌هایی دست به دست می‌دهند تا دلیلی برای موفقیت یا عدم موفقیت باشند؛ لذا علیرغم وجود موقعیت استثنائی ایران، فرآیندهای زمانبر ترانزیت کالا، عدم وجود یک نهاد متولی واحد در کشور، کمبود امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و در نهایت تحریم‌های ایجاد شده، مانع شده‌اند که امکان جذب قابل قبولی داشته باشیم. با این حال، همسایگان بیکار نمانده‌اند تاجایی که هر روز شاهد سرویس جدیدی مانند سرویس جدید بین هند و سنت‌پترزبورگ در روسیه هستیم که جایگزین کریدورهای موجود می‌شوند. اتصال دریایی بین هند و سنت‌پترزبورگ در حالی شکل گرفته که کریدور شمال- جنوب سال‌هاست وجود دارد و می‌توانست حلقه اتصالی ایمن باشد .
ایران، این گربه پرشین قدرتمند از نظر موقعیت سوق‌الجیشی در مکانی آرمیده که شاهراه تجارت دریایی است، پل ارتباطی شرق و غرب، در بهترین نقطه این خاورمیانه پر آشوب که اگر شکوفا شود، اقتصاد، وابسته به نفت نخواهد ماند. ارائه حداکثری خدمات با استفاده از ظرفیت‌های این کشور پهناور، ماموریت ملی/ میهنی است.
اینکه ما هنوز پس از سال‌ها و علیرغم موقعیت جغرافیایی و سابقه تاریخی نتوانستیم مشکلات و حواشی تزانزیت را حل و کریدورهای موجود را به‌روز رسانی کنیم و قدرتمند به دنیا عرضه کنیم، مبحثی کلان و مدیریتی است که جبران آن شاید سال‌ها طول بکشد. اما آیا امکان ارائه خدمات به دنیا از دیدگاه اقتصادی از ابعاد استراتژیک جغرافیایی در دستور کار قرار خواهد گرفت؟
این هم نشان ما:
«یک سو خلیج فارس، سوی دگر خزر»
