ترابران- سال گذشته استارت‌آپی در صنعت حمل‌ونقل شروع به کار کرد که دی ماه امسال یک ساله شده است؛ «آقای لجستیک» استارت‌آپی که مدعی است اگر تجار و بازرگانان بخواهند در دو حوزه حمل‌ونقل دریایی و زمینی باری را به کشوری دیگر ارسال کنند، می‌توانند در عرض 30 ثانیه، به‌شکل آنلاین، نرخ خدمات موردنیاز حمل‌ونقل بین‌المللی را در اختیار آنها بگذارند.
برای اطلاع از نحوه فعالیت این استارت‌آپ و نمونه‌های مشابه متکی بر فناوری در بخش حمل‌ونقل، مهم‌ترین موانع به‌کارگیری تکنولوژی در این حوزه و روند اخذ مجوزها، به سراغ سامان حبیب‌اللهی، مدیرعامل شرکت «آقای لجستیک» رفتیم. او می‌گوید بزرگ‌ترین چالش در کار آنها این است که ورود نوآوری و فناوری به این حوزه، از حوصله فعالان حمل‌ونقل خارج است.
المیرا صابرنعیمی
سامان حبیب‌اللهی درباره حوزه فعالیت این استارت‌آپ گفت: «آقای لجستیک در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی فعالیت می‌کند. یک پلتفرم آنلاین ارائه خدمات حمل‌ونقل بین‌المللی است که خدمات خود را به تجار، بازرگانان و صادرکنندگان و همچنین شرکت‌های بارفرابر و فورواردر به‌صورت سلف‌سرویس ارائه می‌دهد و مشتریان ما می‌توانند نرخ خدمات خود را در دو حوزه حمل‌ونقل دریایی و زمینی به‌صورت آنلاین در عرض 30 ثانیه دریافت کرده در خواست خود را رزرو و مدارک حمل خود را هم به‌صورت آنلاین ارسال کنند.»
حبیب‌اللهی با بیان اینکه قرار نیست ما سودی از بازرگانان و تجار بگیریم و تمام سود حاصل از فعالیت ما از طریق شرکت‌های حمل‌ونقل است، تصریح کرد: «یکی از بزرگ‌ترین مشکلات حوزه حمل‌ونقل کشورمان این است که تجار، بازرگانان و صادرکنندگانی که در مرحله امضای قرارداد می‌خواهند قیمت حمل‌ونقل بین‌المللی را در قیمت تمام‌شده سرشکن کنند، با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند؛ چراکه نمی‌توانند به‌صورت آنلاین یا سریع و دقیق از قیمت حمل‌ونقل موردنظر مطلع شوند؛ در حالی که در بسیاری از مواقع می‌بایست حداقل از حدود قیمت آگاه باشند.»
او افزود: «دریافت خدمات از شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی در بخش سنتی، روندی طولانی دارد و حتی شاهد هستیم که برای گرفتن نرخ از بندر نزدیک هم با مشکلات بسیار مواجه می‌شوند؛ مثلا یکی از ایرادهای کار این است که شرکت‌های سنتی حوزه حمل‌ونقل از ساعت 10 خدمات ارائه می‌دهند و اگر یک مشتری ساعت 10 برای استعلام قیمت تماس بگیرد، ارائه قیمت تا حدود ساعت 4 بعد از ظهر طول می‌کشد و زمان آن روز از دست می‌رود. به هر حال شناسایی همین مشکلات و ضرورت چاره‌اندیشی برای آنها باعث شد که ما وارد دنیای استارت‌آپ‌ها شویم.»
حبیب‌اللهی گفت: «حوزه حمل‌ونقل بین‌الملل یک مشکل دیگر هم داشت؛ و آن اینکه به دلیل اختلاف ساعت با کشورهای دیگر، به‌سختی می‌توانستیم به شرکت‌های خارجی خدماتی ارائه دهیم و تعیین قیمت حمل از ایران به آن کشورها دشوار بود. آقای لجستیک چون می‌تواند خدمات‌دهی خود را با ساعت کشورهای دیگر هم هماهنگ کند و حتی در روزهای تعطیل و ساعات غیرکاری هم تعیین نرخ کند دارای یک مزیت رقابتی است.»
او با بیان اینکه این خدمات با پشتیبانی 24 ساعته به مشتریان ارائه می‌شود، افزود: «البته باید بگویم ما هیچ رقابتی با شرکت‌های فورواردر هم نداریم. شرکت‌های بارفرابر و فورواردر هم می‌توانند از این نرخ‌ها استعلام بگیرند، در صورت تمایل، به مشتری خود نرخ بیشتری بدهند یا قیمت ما را اعلام کنند و کمیسیونی از طرف ما داشته باشند.»
موانع فعالیت استارت‌آپ‌ها در حوزه حمل‌ونقل
اما ورود به این حوزه بدون موانع قانونی نبود. مدیرعامل شرکت «آقای لجستیک» درباره موانع موجود در این مسیر گفت: «برای مجوز گرفتن انبوهی از مشکلات وجود داشت اما ما با آگاهی از آنها وارد مسیر شده بودیم. می‌دانستیم فعالیت در قالب یک استارت‌آپ به‌ویژه در این حوزه بسیار سخت است، زیرا مشتریان ما بسیار سنتی هستند و تفکرات خاص خود را دارند. ارزیابی‌های بسیاری روی پلتفرم ما انجام شد و در نهایت توانستیم معاونت علمی ریاست‌جمهوری را قانع کنیم که در این پروژه نوآوری‌های زیادی انجام داده‌ایم و نوآوری در کنار فناوری به کار رفته در این پلتفرم، می‌تواند به ایجاد بازارهای جدید برای شرکت‌های حمل‌ونقل و شرکت‌های فورواردر کمک کند و آنها می‌توانند در این پلتفرم نوظهور خدماتشان را بفروشند. این تلاش‌ها باعث شد توسط معاونت علمی ریاست جمهوری به‌عنوان شرکت خلاق هم انتخاب شویم.»
او افزود: «ما 12 ارزیاب را رد کردیم تا بالاخره توانستیم معاونت علمی ریاست جمهوری را قانع کنیم که این پلتفرم می‌تواند در شکل‌دهی آینده حمل‌ونقل بین‌المللی تاثیرگذار باشد. در نهایت با نامه‌نگاری‌ها و فرآیند سخت و زمان‌بر، وزارت صنعت و معدن و تجارت این نماد را به ما اعطا کرد. توانستیم آنها را قانع کنیم که قرار است در حوزه بازاریابی دیجیتال حمل‌ونقل بین‌المللی فعالیت کنیم و قرار نیست کامیون، کانتینر یا هرگونه وسیله حمل‌ونقل یا لاین کشتیرانی داشته باشیم. البته دنبال دریافت مجوز کسبوکارهای مجازی هم هستیم که به احتمال زیاد تا اوایل بهمن ماه آن را نیز کسب می‌کنیم.»
نگاهی متفاوت به آینده حمل‌ونقل کشور
حبیب‌اللهی درباره ویژگی‌های این پلتفرم چنین توضیح داد: «پلتفرم ما در صنعت حمل‌ونقل هیچ‌گونه مشابه داخلی یا خارجی ندارد. کاملا ایرانی و البته جرء نسل چهار استارت‌آپ‌ها و در سطح بالای جهانی است. آقای لجستیک با دوزبانه کردن این سیستم و با پنل‌های کاربری که به شرکت‌های فورواردر بیرون از مرزهای ایران اختصاص خواهد یافت، قادر است خدمات حمل‌ونقل خود را از داخل کشور به خارج از مرزها توسعه دهد.»
او توضیح داد: «البته کاری که ما شروع کرده‌ایم بسیار پیچیده است و ما هم در ابتدای مسیر قرار داریم. در حال حاضر با کشورهای ترکیه، روسیه، عراق و همچنین کشورهایCIS در حال رایزنی و ارتباط هستیم تا بتوانیم پلتفرم خود را به آنها معرفی کنیم. البته به دنبال سرمایه‌گذار هم هستیم. اگر بتوانیم در بخش سرمایه‌گذاری، فناوری و دیجیتال مارکتینگ هزینه بیشتری کنیم قطعا رشد بیشتری خواهیم داشت.»
حبیب‌اللهی با بیان اینکه تحریم‌های اقتصادی که مستقیما بر واردات و صادرات و حوزه حمل‌ونقل تاثیرگذار هستند، از موانع پیش روی کار آنها نیز محسوب می‌شوند، تاکید کرد: «سالی که ما فعالیت خود را در آن آغاز کردیم سال پر فراز و نشیبی بود. با وجود تمام خللی که کرونا در کسبوکارهای جهان به وجود آورد و کسبوکارهای مجازی و استارت‌آپ‌ها را هم در کنار کسبوکارهای سنتی نابود کرد، ما به فعالیت خود به واسطه منعطف بودن مدل کسب‌وکار خود و باور و تلاش تیم ادامه دادیم.»
او افزود: «ما برای توسعه و سرعت عمل و دقت پردازش خود در حوزه هوش مصنوعی ورود کردیم و برای کسب آمادگی لازم جهت ایجاد بستر جدید زنجیره بلوک یا بلاک‌چین (block chain) در حال تلاش هستیم. اینها بالاترین فناوری‌های “های‌تک” دنیا هستند و به همین دلیل پلتفرم و گروه ما می‌تواند در سطح جهانی رقابت کند.»
ابتکاری که از دل دانشگاه بیرون آمد
از مدیرعامل شرکت «آقای لجستیک» درباره ارتباط صنعت حمل‌ونقل با بخش دانشگاه پرسیدیم که درباره آن چنین گفت: «آقای لجستیک ابتکاری بود که از دل دانشگاه بیرون آمد. در واقع می‌توان اینطور گفت که این پلتفرم رابط بین صنعت، دانشگاه و رشته تکنولوژی است؛ یعنی قبل از ورود به این حوزه، ما صنعت و قواعد علمی را آنالیز کردیم و نیاز به وجود چنین پلتفرمی تشخیص داده شد.»
به گفته حبیب‌اللهی «موضع دفاعی این صنعت در برابر فناوری یکی از مشکلات عدیده محسوب می‌شود. متاسفانه شرایط به‌گونه‌ای است که انگار اصلا تمایلی برای ورود فناوری به حوزه حمل‌ونقل حتی در بین مدیران رده‌بالای این صنعت وجود ندارد. همین نوع نگاه، سبب شد زمان زیادی صرف مجاب کردن افراد مرتبط با این حوزه شود. بخش زیادی از افرادی که در شرکت‌های حمل‌ونقل هستند متاسفانه بدون تحصیلات آکادمیک هستند و تمایلی به شناخت و استفاده از چنین پلتفرم‌هایی ندارند.»
رابطه صنعت و فناوری
مدیرعامل شرکت «آقای لجستیک» معتقد است: «بزرگ‌ترین چالش این است که ورود نوآوری و فناوری به این حوزه، از حوصله فعالان حمل‌ونقل خارج است؛ فناوری می‌آید که کمک کند، ثروت‌آفرینی کند و دوست و همیار شرکت‌های حمل‌ونقل و صادرات باشد. صنعت و فناوری در این زمانه، نمی‌توانند جدا از هم باشند، اما متاسفانه زیرساخت‌های لازم برای این کار در کشورمان وجود ندارد، با این حال، با تطبیق این استارت‌آپ با ظرفیت‌های موجود امیدواریم آقای لجستیک مانند یک ویتامین عمل کند و بتواند انرژی، طراوت و نظم را از طریق نوآوری و فناوری به سیستم حمل‌ونقل تزریق کند و از همه مهم‌تر بتواند افراد تحصیل‌کرده در رشته‌های مرتبط را به این بخش برگرداند. ما تلاش داریم بتوانیم علاقه به فعالیت در حوزه حمل‌ونقل را به جمع دانشگاهیان بازگردانیم و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط، کار در بخش حمل‌ونقل را جذاب بدانند.»
او توضیح داد: «علاوه بر این در وبسایت ما نوع چیدمان از طریق هوش مصنوعی است؛ ما رفتارهای مشتری را با هوش مصنوعی آنالیز کرده‌ایم و محیطی در وبسایت فراهم شده که مشتری بتواند منطقی فکر کند و تصمیم بگیرد.»
حبیب‌اللهی تصریح کرد: «من معتقدم با یکدست کردن قیمت‌ها و ایجاد سامانه‌ای برای استعلام آن می‌توان شفافیت، ثبات و رونق را به این بازار، چه در سطح داخلی و چه در منطقه تزریق کرد. سیستم ما با بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتیرانی ایران و شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی که دارای ظرفیت و ناوگان حمل هستند و می‌توانند خدمات خوبی به مشتریان ارائه دهند در ارتباط است و همچنان در حال ارتباط‌گیری است. ما استانداردهای مشخصی داریم و آنها را هنگام عقد قرارداد با شرکت‌های حمل‌ونقل رعایت می‌کنیم تا در نهایت خدمات خوب با قیمت مناسب به مشتری ارائه شود.»
او افزود: «در این یک سال بازخوردهای معاونت علمی ریاست‌جمهوری، انجمن شرکت‌های لجستیک، بنیاد علمی نخبگان و پارک فناوری هم دلگرم‌کننده بود؛ آنها نیز فعالیت ما را کار بسیار دشواری می‌دانند و اذعان دارند که راهی که ما شروع کردیم می‌تواند مسیری جدید را در این صنعت باز بکند. صنعت حمل‌ونقل، صنعت مادر و بالادستی در زنجیره تامین است و امیدواریم بتوانیم با پیشرفت علم و همچنین پیشرفت گروه خود خدمات بهتری را ارائه کنیم.»
حبیب‌الهی در پایان درباره آینده آقای لجستیک گفت: «ما به کاری که شروع کردیم باور داریم و آن را در جهت توسعه و منافع کشور می‌بینیم. چشم‌انداز ما به‌گونه‌ای است که بتوانیم خدمات، حمل‌ونقل و لجستیک کشورمان را در مرحله نخست به کشورهای همسایه و سپس در سطح بین‌المللی صادر کنیم و برای رسیدن به هدف با تمام توان تلاش می‌کنیم.»
