رسانه اقتصاد ترابری ایران

حمل و نقل ریلی

یکشنبه, 17 تیر 1403
وزارت راه و شهرسازی
ملالت‌های حوزه راه و ترابری از ادغام وزارتخانه‌ها؛

تفکیک وزارت راه از مسکن ضروری است

دولت چهاردهم در حالی قرار است تا یک ماه آینده اداره امور کشور را در دست گیرد که بخش حمل و نقل انتظارات زیادی از این دولت دارد. یکی از این انتظارات جداسازی وزارت راه و شهرسازی و انتخاب وزیر متخصص و باتجربه در حوزه راه و ترابری است تا خسارت‌های گذشته جبران شود.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ترابران، عباس قربانعلی‌بیک، معاون اسبق برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل راه‌آهن یکی از افرادی است که تاکید دارد باید وزارت راه و ترابری مانند گذشته به‌صورت مستقل و جداگانه شکل گیرد و رئیس دولت چهاردهم باید این مسئله را در اولویت قرار دهد.

او درباره انتظارات از دولت جدید در انتخاب وزیر راه و شهرسازی به ترابران گفت: «نخستین انتظار این است که دولت چهاردهم تفکیک دو وزارتخانه راه و شهرسازی را جدی بگیرد؛ موضوعی که مجلس هم تایید کرده و اهمیت بسیار بالایی دارد اما متاسفانه دولت‌های گذشته آن را جدی نگرفتند و این دو وزارتخانه مهم از هم جدا نشدند.»

وزرا بعد از ادغام وزیر مسکن بودند نه حمل‌ونقل

او افزود: «ادغام دو وزارتخانه مسکن و حمل‌ونقل که در زمان محمود احمدی‌نژاد و بعد از استیضاح وزیر راه (مرحوم دکتر بهبهانی) صورت گرفت، خسارت سنگینی هم به بخش مسکن و هم به بخش راه‌وترابری زد. بیش از همه هم بخش راه‌وترابری ضربه دید چون وزرایی که بعدا انتخاب شدند غالباً وزیر مسکن بودند و تخصصی در حوزه راه و ترابری نداشتند. بیشتر آنها در حوزه مسکن اطلاعاتی عمومی داشتند و انتظارات از آنها هم بیشتر در حوزه ساخت مسکن بود و همین مسئله بخش راه و ترابری را با مشکلات عدیده مواجه کرد.»

قربانعلی بیک توضیح داد: «وزارتخانه مسئول سیاست‌گذاری و تایید نهایی خرید هواپیما، قطار، کامیون و اتوبوس و توسعه شبکه حمل‌ونقل است و وقتی وزیر متخصص نداشته باشیم که روی این موضوعات وقت بگذارد و سطح خدمات حمل‌ونقل، نوع ناوگان، تعداد و… را تعیین کند، معاونان به‌صورت جزیره‌ای تصمیم می‌گیرند و هزینه‌های کشور و وابستگی و هزینه خدمات بخش را افزایش می‌دهند، ناوگان هوایی و ریلی نامناسب خریداری می‌شود و با هزینه بالا در مدت کوتاه زمینگیر می‌شوند.»

او تاکید کرد: «نخستین توصیه به دولت چهاردهم این است که موضوع تفکیک دو وزارتخانه را جدی بگیرد و یک وزیر تخصصی در حوزه راه و ترابری مثل دکتر دادمان قرار دهند که درک درستی از حمل‌ونقل و وزارت راه و ترابری داشته باشد و مانند اغلب وزرایی که در پانزده سال گذشته بر مسند قدرت بودند تفکر جزیره‌ای نداشته باشد زیرا وزیر جزیره‌ای هر بخشی را به حال خودش رها می‌کند و مسئله را در قالب یک کل نمی‌بیند.»

او افزود: «برای مثال در سال‌های گذشته در بخش ریلی چند هزار کیلومتر ریل ساخته شده که فایده‌ای برای مردم و بخش راه و ترابری کشور نداشت و و صرفا هزینه و کسری بودجه ایجاد کرده است؛ امری که ماحصل تصمیمات جزیره‌ای بدون مطالعه و پایش و هماهنگی با بخش‌های دیگر راه و ترابری است.»

قربانعلی بیک اضافه کرد: «اکثر وزرایی که در سال‌های گذشته بر مسند وزارت نشستند معمولاً تخصص عمرانی داشتند و نه حمل‌ونقلی، این درحالی است که این مدیران در بخش مسکن و شهرسازی هم کارنامه موفقی ندارند و برای مدیریت صحیح بخش مسکن هم توانمند نیستند.»

او بیک معتقد است که این مدیران فقط به میزان ساخت و تیراژ مسکن توجه دارند در صورتی‌که بخش مهمی از مشکلات بخش مسکن را می‌توان با تهیه لوایح مناسب و تصویب قانون‌های اصولی حل کرد و با تامین زمین و منابع مالی از مشارکت مردم برای ساخت مسکن انبوه بهره برد.

مدیران راه‌آهن در سال‌های اخیر متخصص نبوده‌اند

معاون اسبق برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل راه‌آهن همچنین درباره انتظارات از دولت جدید در تعیین مدیریت راه‌آهن گفت: «مدیریت راه‌آهن هم درگیر مشکلی مشابه است. متاسفانه در سال‌های اخیر این بخش غالباً میزبان مدیران متخصص نبوده است و به همین دلیل بخش راه‌آهن نیز متحمل خسارت‌های زیادی شده است.»

او با بیان اینکه در قانون مدیریت سوخت سال 1386، افزایش سهم جابه‌جایی کالا در بخش ریلی از 7 به 30 درصد محقق نشده است و همین‌طور سهم بخش مسافری هم نتوانسته از 4 درصد به 18 درصد برسد، گفت: «درست است که وجود مدیران ضعیف در این عرصه عامل شکست این برنامه‌ها بوده اما نمی‌توان از عملکرد ضعیف وزارتخانه و همچنین قوانین ضعیف و ناقص مانند قانون مدیریت سوخت و… در این حوزه اغماض کرد.»

قربانعلی بیک افزود: «برخی مدیران از دانشگاه بدون تجربه اجرایی وارد عرصه ریلی شدند و برخی تجربه اجرایی غیر مرتبط داشتند…، این عملکرد باعث شد سهم صنعت ریلی ما در بخش مسافری به زیر 2 درصد و در بخش باری حدود 10 درصد برسد که به معنی نمره مردودی برای شیوه مدیریت صنعت ریلی در دو دهه گذشته است.»

معاون اسبق برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل راه‌آهن با تاکید بر اینکه شیوه انتخاب مدیران ارشد بحثی بسیار پیچیده است که می‌تواند بخش بزرگی از مشکلات را حل کند، گفت: «باید توجه داشت که وجود شبکه ریلی مناسب یعنی صرفه‌جویی سالانه میلیاردها دلار هزینه سوخت خودروها، کاهش هزاران نفر تلفات جاده‌ای و نیز ده‌ها هزار مجروح و معلول و حتی کاهش معضل مهم مسکن و اشتغال و تقویت موقعیت راهبردی کشور.

وضعیت موجود صنعت ریلی کشور با اهداف قانونی و مطالبات رهبری فاصله بسیار زیادی دارد و برای جلوگیری از هدررفت بیشتر فرصت‌های این بخش باید با آسیب‌شناسی و انتخاب وزیر تخصصی، سیاست‌های مجرب و کارشناسی شده اتخاذ و اجرا شود تا علاوه بر رفع کاستی‌ها، از فرصت‌های صنعت و خدمات حمل‌ونقل ریلی برای بهبود مشکلات حمل‌ونقل، مسکن و رشد اشتغال به‌نحو شایسته استفاده شود.»

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *