مدیرعامل سابق سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه شاید هیچ صنعتی به‌اندازه صنایع دریایی به ارتباطات بین‌المللی وابسته نیست، گفت: «باید بدانیم که از پشت درهای بسته و دیوارهای غیرقابل نفوذ از داخل به بیرون یا از بیرون به داخل نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که به توسعه دریایی برسیم.»
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ترابران، مهندس محمد راستاد، مدیرعامل سابق سازمان بنادر و دریانوردی در مراسم رونمایی از کتاب «توسعه دریایی؛ از ایده تا عمل» با اشاره به اینکه امروزه نقش دریا در توسعه کشورها بر کسی پوشیده نیست، گفت: «دریا منبعی سرشار از فرصت‌های متنوع مانند اشتغالزایی، ایجاد ارزش‌افزوده، رشد اقتصادی و… محسوب می‌شود. خوشبختانه در ایران نیز توسعه دریامحور به واژه‌ای کلیدی تبدیل شده است، اما باید بدانیم که روند رسیدن به سرمنزل مقصود توسعه در دریایی، مستلزم نگاه دقیق و جامع به بخش دریایی است.»
راستاد با تاکید بر اینکه ایران با داشتن مزیت طبیعی دسترسی به دریا، به‌صورت بالقوه توانایی و پتانسیل تبدیل شدن به قدرت دریایی در سطح منطقه و حتی جهان را دارد، خاطرنشان کرد: «در اسناد کلان کشور و برنامه‌های بالادستی مواردی درباره توسعه دریایی وجود داشته است و اراده رسیدن به این توسعه نشان داده شده است، اما مهم است که بدانیم به چه طریق می‌توان این را هدفمند کرد و در مسیر صحیح قرار داد. به‌ویژه اکنون که با تدوین برنامه هفتم دوباره موضوع توسعه دریایی پررنگ‌تر شده است؛ بنابراین هدف من در ابتدا این بود که بتوانم شناخت دقیق‌تر، بهتر و جامع‌تری برای عام و خاص به‌ویژه برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران کشور نسبت به بخش دریایی ایجاد کنم.»
او با بیان اینکه حتی کسانی که در بخش‌های مختلف مربوط به دریا کار نمی‌کنند هم می‌توانند با این کتاب به آشنایی با دریا برسند، اظهار کرد: «امیدوارم همه کسانی که در سطح کلان کشور در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان موثر هستند، به‌ویژه افرادی که خارج از صنعت دریایی حضور دارند اما نظرشان و رویکرد آنها بر بخش‌های مختلف صنعت دریایی و توسعه آن موثر است؛ فرصت کنند و این کتاب را مطالعه کنند.»
راستاد با اشاره به اینکه 20 مورد از مصادیق وابستگی دریایی به ارتباطات بین‌المللی در این کتاب شناسایی و معرفی شده است، گفت: «شاید هیچ صنعتی به‌اندازه صنایع دریایی به ارتباطات بین‌المللی وابسته نیست. ما نمی‌توانیم هیچ رشته‌ای را از مباحث دریایی مثال بزنیم که از ارتباطات بین‌المللی و مشارکت با شرکای خارجی بی‌نیاز باشد.»
به گفته راستاد؛ باید بدانیم که از پشت درهای بسته و دیوارهای غیرقابل نفوذ از داخل به بیرون یا از بیرون به داخل نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که به توسعه دریایی برسیم.»
او افزود: «می‌توان ادعا کرد که یکی از شاخص‌های مهمی که منجر به توسعه دریایی کشورها می‌شود، همکاری و تعاملات با سایر کشورها است، تا جایی که در میان کشورهای توسعه‌یافته دریایی گستردگی و سهولت ارتباط با شرکت‌های خارجی مشهود است.»
راستاد با بیان اینکه نگارش این کتاب از اواخر سال 1400 آغاز و شهریور سال 1401 در 11 فصل به پایان رسید، گفت: «در فصل نخست به وجوه متنوع فعالیت‌های دریایی، در فصل دوم به تجارت و حمل‌و‌نقل دریایی، در فصل سوم به عوامل تعیین‌کننده مزیت‌های رقابتی، در فصل چهارم به نقش‌آفرینی بنادر در اقتصاد دریاپایه، در فصل پنجم به ترویج فرهنگ دریایی، در فصل ششم به سامانگری امور مرتبط با دریا، در فصل هفتم به منابع انسانی (در این فصل 30 مورد از تخصص‌های مختلف لازم در دریا شناسایی و معرفی شده است)، در فصل هشتم به قوانین و مقررات، در فصل نهم به ارتباطات بین‌المللی (20 مورد)، در فصل دهم به مدیریت سواحل، جزایر و توسعه شهرهای بندری و در نهایت در فصل یازدهم به ارزیابی وضعیت بهره‌گیری ایران از مزیت‌های دریا پرداخته شده است.»
شناسایی نقیصه‌های قانونی برای توسعه دریامحور
او با بیان اینکه در این کتاب پیش‌نیازها و ضرورت‌های رسیدن به توسعه دریایی بررسی شده است، تصریح کرد: «در بخشی از کتاب، خلاها یا نقیصه‌های قوانین و مقررات کشور، ضرورت اصلاح تا تغییر آنها و همچنین امکان تدوین قانون جدید در بخشی دریایی شناسایی شده و معرفی شده است؛ حتی به‌منظور روشنگری، قوانین خاص مرتبط با امور بندری در کشورهای دیگر شناسایی و گفته شده است که ما چه نقصی در این حوزه داریم و چگونه باید برای رفع آن نقص تدبیر اندیشید.»
ضرورت فرهنگ‌سازی دریایی از مقطع دبستان
راستاد با بیان اینکه یکی از معضلات موجود در کشورما، نگاه محدود آحاد جامعه نسبت به دریا است، گفت: «اشاعه فرهنگ دریایی، به شناساندن همه شقوق و دید به‌روز و دقیق نسبت به دریا به همه مردم وابسته است، بنابراین فرهنگ‌سازی دریایی باید در قالب ساختاری منسجم و به‌صورت مستمر در دستور کار قرار داشته باشد.»
او به ضرورت نهادینه شدن فرهنگ دریایی در کتاب‌های درسی اشاره و اظهار کرد: «نسل‌های آینده باید نسبت به نسل فعلی با دریا آشنایی بیشتر و کامل‌تری داشته باشند که فقط آموزش از سطح مدارس ابتدایی می‌تواند چنین تاثیری داشته باشد.»
گفتنی است؛ مراسم رونمایی از کتاب «توسعه دریایی؛ از ایده تا عمل» نوشته مهندس محمد راستاد، مدیرعامل سابق سازمان بنادر و دریانوردی، با حضور دکتر مسعود پل‌مه، دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران، دکتر معصومه صداقی، رئیس بخش حمل‌و‌نقل دریایی مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی، جمعی از پیشکسوتان حوزه دریایی کشور و علاقه‌مندان صنعت کشتیرانی عصر روز چهارشنبه در انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران برگزار شد.
با سلام. آنچه که در سال های اخیر بر روی کاغذ و در حد حرف مانده و هیچ وقت به فعل نرسیده همین مواردی هست که ایشون در کتاب توسعه دریایی؛ از ایده تا عمل آورده. این کتاب دارای ۱۱ فصل هست که حدودا ۹ فصل آن مستقیم و بدون واسطه به مدیر عامل سازمان بنادر و دریانوردی می رسد. سوال من این هست که جناب راستاد، توی این مدت چه کارهایی در راستای فصول این کتاب که خود شما نویسنده اش بوده اید انجام داده اید؟