براساس گزارشی که انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی و خدمات وابسته در خصوص شاخص‌های مهم این صنعت، در 3 ماهه اول سال 1401 و مقایسه آن با مدت مشابه 3 سال گذشته و همچنین 4 فصل اخیر منتشر کرده است، تناژ و تن کیلومتر بار ترانزیتی ریلی در سه ماهه نخست امسال هر چند که بیشتر از مدت مشابه سال‌های 1399 و 1398 بوده، اما نسبت به سه‌ماهه نخست سال 1400 ، کاهش حدود 20 درصدی را تجربه کرده است. در همین مدت سرعت بازرگانی با کاهش 15 درصدی نسبت به سه ماهه نخست سال گذشته به 53/3 کیلومتر بر ساعت رسیده که این بدان معنا است که هر واگن به طور متوسط روزانه کمتر از 85 کیلومتر پیمایش داشته است. مجموع این ارقام نشان‌دهنده کاهش 13/5 درصدی متوسط بهره‌وری ماهیانه واگن‌های باری در سه‌ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال 1400 و افت 8/24 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 1399 است. در ادامه، نتایج مشروح‌تر گزارش جدید گروه مطالعات سیاست‌گذاری و پایش فضای کسب‌وکار انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی و خدمات وابسته درباره شاخص‌های مهم این صنعت را تقدیم خوانندگان کرده‌ایم با این امید که تداوم تهیه چنین گزارش‌هایی، به مدیران و کارشناسان بخش خصوصی و دولتی در اتخاذ تصمیمات مبتنی بر شرایط واقعی در دو سطح سیاستگذاری کلان و بنگاه خرد اقتصادی یاری کرده و آنها را ایجاد موج‌های خبری کاذب برحذر دارد.

براساس گزارشی که انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی و خدمات وابسته در خصوص شاخص‌های مهم این صنعت، در 3 ماهه اول سال 1401 و مقایسه آن با مدت مشابه 3 سال گذشته و همچنین 4 فصل اخیر منتشر کرده است، تناژ و تن کیلومتر بار ترانزیتی ریلی در سه ماهه نخست امسال هر چند که بیشتر از مدت مشابه سال‌های 1399 و 1398 بوده، اما نسبت به سه‌ماهه نخست سال 1400 ، کاهش حدود 20 درصدی را تجربه کرده است. در همین مدت سرعت بازرگانی با کاهش 15 درصدی نسبت به سه ماهه نخست سال گذشته به 53/3 کیلومتر بر ساعت رسیده که این بدان معنا است که هر واگن به طور متوسط روزانه کمتر از 85 کیلومتر پیمایش داشته است.

مجموع این ارقام نشان‌دهنده کاهش 13/5 درصدی متوسط بهره‌وری ماهیانه واگن‌های باری در سه‌ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال 1400 و افت 8/24 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 1399 است.

در ادامه، نتایج مشروح‌تر گزارش جدید گروه مطالعات سیاست‌گذاری و پایش فضای کسب‌وکار انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی و خدمات وابسته درباره شاخص‌های مهم این صنعت را تقدیم خوانندگان کرده‌ایم با این امید که تداوم تهیه چنین گزارش‌هایی، به مدیران و کارشناسان بخش خصوصی و دولتی در اتخاذ تصمیمات مبتنی بر شرایط واقعی در دو سطح سیاستگذاری کلان و بنگاه خرد اقتصادی یاری کرده و آنها را ایجاد موج‌های خبری کاذب برحذر دارد.

حمل‌ونقل ریلی بار- براساس گزارش گروه مطالعات سیاست‌گذاری و پایش فضای کسب‌وکار انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی، از نظر حمل بار داخلی، در سه‌ماهه اول سال جاری 11/6 هزار تن بار از طریق حمل‌ونقل ریلی جابه‌جا شده که از نظر تن کیلومتر 10/3 درصد و از نظر تناژ 5/9 درصد نسبت به سه ماهه اول سال گذشته کاهش نشان می‌دهد؛ این در حالی است که آمار جابه‌جایی در سه ماهه اول سال 1400 نیز از نظر تن کیلومتر 10 درصد و از نظر تناژ 0/9 درصد کمتر از مدت مشابه در سال 1399 بوده است.

تناژ ترانزیت- علی‌رغم اینکه در اواخر سال گذشته، مرتبا درباره رکوردشکنی راه‌آهن در زمینه حمل بار ترانزیتی اطلاع‌رسانی می‌شد، آمارهای سه ماهه امسال حاکی از کاهش حدود 20 درصدی حمل بار ترانزیتی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته است. براساس گزارش انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی، در سه ماهه امسال 435 هزار تن بار ترانزیتی حمل شده، در حالی که این رقم در سه ماهه اول سال گذشته، 542 هزار تن بوده است.

واگن باری در گردش- تعداد واگن‌های باری در گردش طی سه ماهه امسال شاهد 3/7 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه بوده است، اما نکته اینجاست که علی‌رغم این افزایش، مسافت پیمایش واگن‌ها از 251 میلیون کیلومتر طی این بازه زمانی در سال گذشته، به 221 میلیون کیلومتر در سال جاری رسیده که نشان‌دهنده 12 درصد کاهش است. این در حالی است که مسافت پیموده شده توسط واگن‌ها در سه ماهه ابتدای سال 1400 حدود 2 درصد نسبت به مدت مشابه در سال 1399 کاهش داشت.

در مجموع، این ارقام نشان‌دهنده کاهش 13/5 درصدی متوسط بهره‌وری ماهیانه واگن‌های باری در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته و کاهش 25 درصدی بهره‌وری نسبت به سال 1399 است.

باید به این نکته نیز اشاره شود که درصد کاهش بهره‌وری واگن‌های باری در سال گذشته حتی نسبت به سال 1397 حدود 21 درصد بوده است.

لازم به ذکر است، براساس گزارش انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی، در سال 1400 با وجود رشد 3/4 درصدی تعداد ناوگان ریلی باری نسبت به سال 1399، تن-کیلومتر بار داخلی و بهره‌وری واگن‌های باری به ترتیب شاهد 14/7 و 17/6 درصد کاهش نسبت به سال 1399 بوده‌اند که بدین ترتیب، صنعت حمل‌ونقل ریلی ضعیف‌ترین عملکرد خود را در طول چهار سال اخیر داشته است.

سرعت بازرگانی- با وجود ارقام پیش‌گفته، قابل‌پیش‌بینی است که سرعت بازرگانی در بخش بار نیز در سه ماهه امسال 15/1 درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته و حدود 25 درصد نشان به همین بازه زمانی در سال 99 کاهش داشته باشد.

سرعت بازرگانی حتی در زمستان سال گذشته که سایت‌های خبری پر بود از بازنشر توئیت مدیرعامل جدید راه‌آهن درباره رکوردزنی راه‌آهن در تاریخ صد ساله خود، اگرچه نسبت به پاییز حدود 1/9 درصد افرایش داشت، ولی همچنان حدود 11/5 درصد نسبت به بهار سال 1400 کمتر بود. لازم به ذکر است که سرعت بازرگانی در سال 1397، به‌طور میانگین 4/47 کیلومتر بر ساعت بود.

حمل‌ونقل ریلی مسافر- کاهش تامل‌برانگیز شاخص‌های بخش باری در راه‌آهن، در حالی رخ داده که شاخص‌های مربوط به جابه‌جایی مسافر نشان‌دهنده افزایش عملکرد است.

بر اساس آمارهای اعلام شده توسط راه‌آهن، بهره‌وری واگن‌های مسافری در سه ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال‌های 1400 و 1399 رشد قابل توجهی داشته است. این روند صعودی در چهار فصل اخیر نیز کاملا مشهود است و می‌توان گفت جابه‌جایی مسافر از طریق شبکه ریلی به شرایط پیش از همه‌گیری ویروس کرونا بازگشته است.

در سه ماهه ابتدای امسال، حدود 7 میلیون نفر با قطار جابه‌جا شدند که که حدود 60 درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته افزایش نشان می‌دهد. این در حالی است که تعداد کل واگن‌های مسافری حدود 1 درصد نسبت به مدت مشابه کاهش داشته است. با توجه به این ارقام، افزایش بهره‌وری ماهیانه واگن‌های مسافری در این بازه زمانی 67 درصد افزایش نشان می‌دهد.

لازم به ذکر است، تعداد مسافر جابه‌جا شده توسط بخش ریلی در سال گذشته، 20 میلیون و 602 هزار نفر بوده که با توجه به گذار از دوره همه‌گیری ویروس کرونا و کمتر شدن سخت‌گیری‌های پروتکل‌های بهداشتی، نشان‌دهنده رشد 89 درصدی تعداد مسافر و 116 درصدی مسافر-کیلومتر جابه‌جا شده نسبت به سال 1399 بود.

نیروی کشش- در سه ماهه اول سال جاری، تعداد لوکوموتیو در سرویس 528 دستگاه بوده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته (541 دستگاه) 2/4     درصد و نسب به سه ماهه ابتدای سال 1399 و 1398حدود 9 درصد کاهش نشان می‌دهد، هر چند تعداد لوکوموتیوهای آماده به کار در سه ماهه نخست سال جاری نسبت به سه ماهه پایانی سال گذشته بهبود پیدا داشته است.

از سوی دیگر، براساس گزارش گروه مطالعات سیاست‌گذاری و پایش فضای کسب‌وکار انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی، میزان آماده به کاری لوکوموتیوها در سه ماهه سال جاری 69 درصد بوده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته (78 درصد) 21 درصد کاهش نشان می‌دهد، این در حالی است که در سه‌ماهه سال 1399، این شاخص 89 درصد اعلام شده بود که بدین ترتیب، کاهش بازدهی در سه ماهه امسال نسبت به مدت مشابه در سال 1399، بالغ بر 31 درصد است.

لازم به ذکر است که انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی در گزارشی که در ابتدای امسال درباره عملکرد جابه‌جایی بار و مسافر از طریق راه‌آهن در سال 1400 منتشر کرده بود این روند کاهشی را پیش‌بینی کرده و متذکر شده بود: اگرچه در شش‌ماهه دوم سال 1400 افت تعداد لوکوموتیوهای در سرویس، کنترل‌شده بود، اما مالکان لوکوموتیو خصوصی به دلیل رسوب مطالباتشان نزد راه‌آهن، بغرنج‌ترین وضعیت خود را در سال 1400 تجربه کردند و به دلیل تداوم این وضعیت، انتظار می‌رود روند کاهشی حمل بار در اوایل سال 1401 نیز ادامه یابد و قاعدتا توقف این روند نامطلوب، منوط به گشایش مالی از سوی راه‌آهن است.

لازم به ذکر است در شرایطی که تعداد لوکوموتیوهای در گردش در سال 1400 نسبت به چهار سال گذشته، 12 درصد افزایش داشت، درصد آماده به کاری لوکوموتیوها در زمستان سال گذشته نسبت به بهار این سال حدود 23 درصد و نسبت به سال 1397 حدود 26 درصد کاهش نشان می‌داد.

روند تغییر شاخص‌های مهم بخش لوکوموتیو در چهار سال اخیر

روند تغییر شاخص‌های مهم بخش باری در چهار سال اخیر