یک کارشناس و پژوهشگر حوزه آلودگی هوا تاکید دارد: «مدیریت آسمان راهکاری جدید برای کاهش آلودگی هوا در فصلهای سرد سال است که شاید بتواند تهران و کلانشهرها را از مهلکهای که در آن گرفتار شدهاند، نجات دهد.»
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ترابران، بارش باران و برف هم دیگر مانند گذشته حریف آلودگی هوای تهران و کلانشهرها نمیشود و غلظت بالای آلایندهها نفس شهروندان را تنگ گرده است. محمد حسین رامشت، کارشناس و پژوهشگر حوزه آلودگی هوا یک راهکار جدید برای کاهش آلودگی هوا ارائه میدهد. به گفته او باید به جای مدیریت اجتماعی، آسمان را مدیریت کرد.
رامشت در مصاحبه با ترابران، با بیان اینکه با شیوههایی که ما برای کاهش آلودگی هوا در پیش گرفتهایم بعید به نظر میرسد بتوانیم این معضل را حل کنیم، گفت: «سالیان سال است که ما روی مدیریت اجتماعی کار میکنیم و تمام هم و غم خود را روی این موضوع گذاشتهایم که آلایندهها را کم کنیم یا مازوت نسوزانیم یا خودروها را برقی کنیم. این در حالی است که از سوی دیگر مردم هر روز به سمت مصرفگرایی بیشتر سوق داده میشوند.»
او با یادآوری اینکه پدیده وارونگی هوا یک پدیده جغرافیایی است و در یک منطقه خاصی از جغرافیا این قضیه بسیار شدت دارد، گفت: «رد برخی کشورها علی رغم اینکه اتومبیل زیاد است اما چیزی به عنوان آلودگی هوا وجود ندارد و آنجا وارونگی هوا اتفاق نمیافتد چون جابهجایی هوا به راحتی صورت میگیرد. بنابراین در یک عرض جغرافیایی خاص پدیده وارونگی هوا خیلی شدید عمل میکند و در گذشته هم همین بوده و کار طبیعت همین است.»
این کارشناس آلودگی هوا اضافه کرد: «وارونگی هوا منجر میشود که هوا در یک جا ساکن بماند و جابهجا نشود. سکون هوا باعث میشود آلودهکنندهها در یک محیط جمع شود و راهی برای خروج نداشته باشند. بنابراین مدام غلظت آلودگی زیاد میشود و مشکلات متعددی به وجود میآورد.»
رامشت افزود: «وارونگی هوا به صورت طبیعی هر روز ایجاد میشود ولی با بالا آمدن آفتاب این وارونگی شکسته و به صورت طبیعی هوا سالم میشود. اما اگر این مکانیسم طبیعی صورت نگیرد دچار افزایش غلظت آلایندهها خواهد شد و آلودگی عیان میشود.»
مدیریت اجتماعی در اقتصاد سرمایهداری جواب نمیدهد!
او اظهار کرد: «اقداماتی که دولتهای مختلف برای کاهش آلودگی هوا در نظر گرفتهاند اقداماتی از جنس مدیریت اجتماعی چون زوج و فرد کردن خیابانها، تلاش برای برقی کردن خودروها و کارهایی از این قبیل بوده است که هرچند اقدامات درستی است اما چون اقتصاد ما از نوع اقتصاد سرمایهداری است فایده چندانی نداشته است زیرا مرتب شهرها در حال بزرگ شدن هستند، روستاها از بین میروند و مردم هم مصرفگراتر میشوند. نتیجه این سیاستها همین میشود که آلودگی هوا نهتنها کم نمیشود بلکه هر روز بیشتر هم خواهد شد.»
پژوهشگر حوزه آلودگی هوا سپس به یک نظریه جدید برای از بین بردن معضل آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: «در این میان نظریهای وجود دارد که به جای اینکه روی مدیریت اجتماعی متمرکز شویم روی مدیریت آسمان تمرکز میکنیم. یعنی به جای اینکه دنبال این باشیم که آلودهکنندهها را کم کنیم آسمان را مدیریت کنیم. اسم این نظریه مدیریت آسمان است.»
او اضافه کرد: «در برخی از کشورهای دنیا اقداماتی در این زمینه شده است و با مدیریت آسمان وارونگی هوا را میشکنند و اجازه نمیدهند آلایندهها در یک فضا جمع شوند. وقتی میزان آلایندهها بالا میرود و پدیده وارونگی اتفاق میافتد، جریان هوا که ایجاد شود آلودگی کاهش پیدا میکند و زندگی عادی دنبال میشود.»
رامشت یادآور شد: «اگر امروز نگاهی به روزنامههای دوره پهلوی دوم بیندازید خواهید دید در آن زمان هم همیشه در فصل سرما صحبت از آلودگی هوا بوده و امروز که بیش از ۵۰ سال از آن زمان میگذرد هنوز هم همان حرفها زده میشود. یعنی چیزی تغییر نکرده است. پس اگر همین روند را برویم ۲۰ سال دیگر هم همین حرف را خواهیم زد و همیشه این معضل وجود خواهد داشت مگر اینکه روی دیدگاه جدید کار کنیم و خودمان را از این مهلکه نجات دهیم.»
چگونه میتوان با مدیریت آسمان معضل آلودگی هوا را رفع کرد؟
او با بیان اینکه اسم این دیدگاه جدید مدیریت آسمان است گفت: «اگر بتوان وارونگی را شکست میتوان معضل آلودگی هوا را از بین برد. وارونگی هوا یعنی هوای گرم در بالا جمع میشود و هوای سرد به پایین میآید. این پدیده همیشه اتفاق میافتد و از قضا در زمستان بیشتر رخ میدهد ولی چون در فصل گرما خورشید بالا میآید این وارونگی را میشکند و به همین دلیل در تابستان آلودگی هوا به این شکل وجود ندارد. اما چون در زمستان طبیعت نمیتواند این را انجام دهد آلودگی هوا به وجود میآید.»
رامشت توضیح داد: «حرف نظریه مدیریت آسمان این است ما کاری که طبیعت در تابستان انجام میدهد در زمستان و فصلهای سرد انجام دهیم. چون منابع آلودهکننده در تابستان و زمستان تغییر نمیکند و همان هستند اما طبیعت نمیتواند وارونگی را در سرما بشکند در زمستان و پاییز به مشکل برمیخوریم. بنابراین اگر ما طبیعت را کنترل یا کمک کنیم که در فصل سرد هم کار همیشگیاش را انجام دهد و جابهجایی هوا صورت گیرد میتوان غلظت آلایندهها را کم کرد و در فصل سرد هم از شر هوای آلوده راحت شد.»
این پژوهشگر حوزه آلودگی هوا گفت: «وارونگی هوا مثل لحاف روی شهرها قرار میگیرد و از پخش شدن آلودگی جلوگیری میکند. بنابراین اگر ما آشفتگی هوا ایجاد کنیم تا سکون هوا شکسته شود و وارونگی از بین برود، آلودگی نیز کمتر میشود.»
رامشت با اظهار اینکه با مطالعات لازم میتوان زمینه شکستن وارونگی را ایجاد کرد، گفت: «در زمانی که وارونگی است در آن منطقه سلولهای بستهای وجود دارد که با تحریک این سلولها و نزدیک شدن آنها به هم از راه فشار و دما، وارونگی شکسته و در نهایت آلودگی کمتر میشود.»
