معاون مدیرکل دفتر حقوقی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی با بیان اینکه ایرانایر تور و قشمایر تحریم نیستند اما به دلیل نداشتن ناوگان مناسب و ممنوع بودن اجاره ایرباسهای ایرانایر نمیتوانند به اروپا پرواز کنند؛ گفت: «استفاده از آزادی پنجم هوایی روشی برای دور زدن تحریمهای اتحادیه اروپا و انگلیس است.»
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری ترابران، جلسه بیستوسوم کمیسیون حملونقل اتاق بازرگانی تهران روز گذشته (سهشنبه، 13 آذرماه) با حضور رئیس و اعضای کمیسیون، رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران، معاون مدیرکل دفتر حقوقی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی و سایر کارشناسان و خبرگان این حوزه و با محوریت «بررسی و طرح موضوع تحریم علیه ایرلاینهای ایرانی از طرف اتحادیه اروپا و انگلیس» برگزار شد.
مهندس حقانی، معاون مدیرکل دفتر حقوقی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی اذعان کرد: «طی مدت اخیر، 2 نوع تحریم علیه صنعت هوایی کشور اعلام شده است، اول اینکه 3 کشور انگلیس، فرانسه و آلمان اعلام کردند که تمایلی به ادامه ارتباطات هوایی با ایران ندارند که این مورد براساس قوانین و قراردادهای بینالمللی خیلی قابل پیگیری و شکایت نیست چراکه در این قراردادها عنوان شده در صورت عدم تمایل کشور حتی بدون دلیل امکان قطع همکاری وجود دارد.»
او ادامه داد: «اما تحریم دوم که اخیرا به بهانه همکاری ایرانایر در جابهجایی موشک و پهپاد به روسیه، علیه سه شرکت ایرانایر، ماهان و ساها انجام شده و حتی علاوه بر رفتوآمد، اموال همه این شرکتها هم توقیف شده و هیچ خدماتی حتی آموزشی، دسترسی به تجهیزات تعمیراتی و… هم ارائه نمیشود؛ ناعادلانه بوده و تا پایان سال 2024 امکان اعتراض برای این مورد وجود دارد که البته ایرانایر با تیم حقوقی ریاست جمهوری برای ثبت این اعتراض اولیه پیگیر است.»
معاون مدیرکل دفتر حقوقی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی ادعای کشورهای غربی مبنی بر جابهجایی موشک و پهپاد توسط ایرانایر را رد کرد و گفت: «هواپیمایی ایرانایر از ابتدای جنگ روسیه و اوکراین حدود 13 پرواز به مسکو داشته که بارنامه مسافری و باری آن کاملاً شفاف موجود است.»
به گفته حقانی، علاوه بر ثبت اعتراض به تحریمها از طریق تیم حقوقی، سازمان هواپیمایی کشوری مراتب اعتراض خود را رسما به سازمان ایکائو اعلام کرده و با کشورهای همسو هم مکاتبات لازم انجام شده است اما بیش از این کاری از دست ما ساخته نیست.
او اذعان کرد: «باتوجه به شرایط موجود همه اقدامات لازم اعم از اعتراض، مکاتبه و شکایت از طرف ارگانهای ذیربط انجام شده اما سعی داریم تا بحث را از حوزه خسارتهای اقتصادی تحمیلشده خارج به سمت بحثهای حقوق بشری اعم از سختی مسیر برای افراد مسن، بحث دارو و… سوق دهیم تا شاید تاثیر بیشتری داشته باشد.»
استفاده از ظرفیت اتاقهای بازرگانی برای دور زدن تحریمها
اسعدی سامانی یادآور شد: «به نظر میرسد از ظرفیتهای اتاقهای بازرگانی و اتاقهای مشترک با انگلیس- فرانسه و… میتوان در حوزه مسائل حقوق بشری مکاتبه داشت، هرچند که باتوجه به سیاسی بودن احتمال حل مسئله بسیار کم است اما باید نهایت تلاش خود را داشته باشیم.»
حقانی در ادامه با اشاره به روشهای جایگزین یعنی استفاده از پروازهای ترکی، قطری و اماراتی، از افزایش پروازهای هفتگی ایرانایر به استانبول خبر داد و اضافه کرد: «از دیگر روشها استفاده از ظرفیتهای ایران ایرتور است که به تازگی برای برقراری پرواز به چک، اسپانیا و پاریس اعلام آمادگی هم داشته و حتی مجوز TCO را هم دارد اما باتوجه به نبود ناوگان مناسب این امکان وجود ندارد و متاسفانه به لحاظ قوانین بینالملل اجاره دادن ایرباسهای ایرانایر به این شرکت هم ممنوع و غیرقانونی است.»
او معتقد است که استفاده از آزادی پنجم هوایی روش دیگری برای دور زدن این تحریمها است به این معنا که پروازی از امارات یا عمان به تهران میآید، مستقیم از تهران به پاریس رود که البته برای تحقق این امر، باید همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و عمومی آن بررسی شود و علاوه بر آن کشور مقابل هم اجازه چنین پروازی را صادر کند.»
فقط 135 فروند هواپیما سرخط است
همچنین در این نشست، مقصود اسعدی سامانی، رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران ضمن اشاره به تحریمهای اعمال شده، اظهار کرد: «صنعت حملونقل هوایی از مهرماه سال 58 تحریم شده و این روند ادامه داشته اما در سال 2018 پس از خروج ترامپ از برجام این تحریمها به اوج خود رسید. درواقع همیشه برای شروع و یا تشدید تحریم، صنعت هوانوردی نخستین انتخاب کشورهای اروپایی و غربی بوده است.»
او با اشاره به اطلاعیه وزارت خزانهداری کشور آمریکا در سال 2018 مبنی بر ممنوعیت همکاری شرکتهای هواپیمایی دنیا با ایران در صنعت هوایی، گفت: «باوجود همه این تحریمها قبل از انقلاب فقط دو شرکت هواپیمایی ایرانایر و آسمان فعال بودند اما امروز 23 شرکت هواپیمایی و حدود 334 فروند ناوگان مسافری داریم که البته از این تعداد فقط 135 فروند سرخط و فعال هستند.»
میانگین سن ناوگان هوایی ایران 28 سال است
اسعدی سامانی تاکید کرد: «دلیل زمینگیر بودن هواپیماها، واردات هواپیما با سن بالا است و شرکتهای هواپیمایی هم که طی این سالها متولد شدند، عمدتا پیر متولد شدند.»
رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران، میانگین سن ناوگان ایرانی را حدود 28 سال عنوان کرد و افزود: «بر اساس سند چشمانداز قرار بود به لحاظ هوایی و ناوگان در منطقه اول باشیم اما امروز میانگین سنی هواپیماهای ترکی، قطری و اماراتی حدود 7 سال و برای ایران 28 سال است.»
او در ادامه تصریح کرد: «انگلیس در تاریخ 24 شهریور ضمن تحریم شرکتهای هواپیمایی و پایان همکاری هوایی خود با ایران، اعلام کرد که اجرای این تحریم از یکسال دیگر شروع میشود اما پس از آن در 23 مهرماه با تحریم هما، ماهان و ساها توسط اتحادیه اروپا به بهانه همکاری در انتقال تسلیحات به روسیه، انگلیس هم خلف وعده کرد و علیرغم مهلت یکساله، از 28 آبان همه پروازهای ایرانایر به لندن و برعکس را لغو کرد که حتی کروی پروازی ایران در لندن ناچار به برگشت با پروازهای دیگر شدند.»
او بیان کرد: «هرچند در تحریمهای جدید اروپا سه شرکت مطرح شده اما درواقع ماهان و ساها از قبل تحریم بودند و تحریمهای اعمال شده منجر به لغو پروازهای ایرانایر به 5 شهر اروپایی اعم از آلمان، پاریس و میلان و… شد که البته با این تحریمها زیان سنگینی به ایرانایر تحمیل شد و علاوه بر آن هزینه و زمان پرواز به کشورهای اروپایی، کانادایی و آمریکایی برای ایرانیان افزایش قابلتوجهی داشت.»
ایران مطالعاتی برای مقابله با تحریم ندارد
اسعدی سامانی ادامه داد: «در شرایط فعلی قشمایر و ایران ایرتور امکان پرواز به اروپا را دارند اما به دو دلیل ناوگان فرسوده و از آن مهمتر ندادن سوخت به ناوگان ایرانی در کشورهای اروپایی، امکان برقراری این پروازها را ندارند.»
او اظهار کرد: «در کشورهای اروپایی و آمریکایی حتی مسئله تحریم هم مبتنی بر کار دانشگاهی و مطالعاتی است اما متاسفانه در ایران هرگز مطالعات جامع و دقیقی برای مقابله با این تحریمها انجام نشده است؛ بنابراین تاکنون باوجود مشکلات بسیار حتی از همه ظرفیتهای شکایت و اعاده حیثیت استفاده نکردهایم هرچند که به صورت محدود پیگیریهایی انجام شده اما به نظر میرسد پیگیری جدی و حقوقی موضوع، نتایج مثبتی در برخی از حوزهها داشته باشد.»
